Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przedstawia do szerokich konsultacji społecznych projekt nowej odsłony programu priorytetowego Czyste Powietrze. Uwagi można zgłaszać od 9 do 27 grudnia 2024 r. Reforma programu jest konieczna, by wyeliminować nadużycia i przez cały czas działać na rzecz czystego powietrza oraz niższych rachunków za ogrzewanie.
Konsultacje w sprawie Czystego Powietrza
To drugi etap konsultacji programu Czyste Powietrze. W pierwszym etapie wzięło udział ponad 200 przedstawicieli organizacji pozarządowych, samorządów, administracji, banków oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Cały czas są i będą wypłacane dotacje z programu oraz trwa obsługa wszystkich złożonych wniosków. 12 grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach, które uległy zalaniu na terenach województw dotkniętych powodzią. Program w nowej odsłonie wróci 31 marca 2025 r. z jasnymi zasadami i nowym źródłem finansowania.
NFOŚiGW podkreśla, iż niezmiennym celem programu jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Zmienią się zasady przyznawania dotacji, tak aby najwyższa pomoc efektywnie trafiała do najuboższych gospodarstw domowych.
– Chcemy poprawić i doszczelnić program Czyste Powietrze, żeby lepiej chronić Polki i Polaków i żeby program działał efektywniej – powiedział Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. – Ministerstwo Klimatu i Środowiska zobowiązało Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do tego, aby przeanalizował program Czyste Powietrze, sprawdził wyniki przeprowadzonych kontroli i uruchomił szerokie konsultacje społeczne nowego projektu. Narodowy Fundusz będzie uruchamiał trzy komponenty programu: 12 grudnia komponent dla powodzian, 31 marca dla tych, którzy nie zdążyli złożyć wniosków oraz możliwość składania nowych wniosków.
– Przekazujemy projekt zmian w programie Czyste Powietrze do szerokich konsultacji, w których każdy może zgłosić swoje uwagi do 27 grudnia – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezeska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. – Jest on już po pierwszym etapie konsultacji m.in. z samorządami, organizacjami pozarządowymi i wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska. Sercem reformy programu Czyste Powietrze jest polska rodzina, której dzięki programowi dajemy wsparcie w modernizacji i ociepleniu domów oraz wymianie źródeł ciepła, a tym samym obniżeniu rachunków za ogrzewanie oraz poprawę stanu zdrowia poprzez ograniczenie smogu. Dlatego jest to głęboka reforma. Stawiamy teraz na podniesienie standardu energetycznego budynków, czego dotychczas w programie nie było.
Jakie reformy zostaną wprowadzone?
Kluczowe reformy programu obejmują:
- nowy, czytelny układ programu – podział przedsięwzięć w zależności od zapotrzebowania budynku na energię użytkową,
- ujednolicone poziomy dofinansowania w poszczególnych grupach dochodowych dla łatwiejszych rozliczeń projektów,
- wzrost wymagań odnośnie do klasy efektywności energetycznej dotowanych urządzeń,
- odejście od audytów energetycznych na rzecz świadectw charakterystyki energetycznej i oceny energetycznej z wizytą eksperta w każdym domu,
- obowiązek wypłaty zaliczki na konto celowe beneficjenta a nie wykonawcy, zaliczka może wynieść do 20 proc. kosztów przedsięwzięcia,
- limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów – kończymy z drzwiami za 20 tys. zł, będą limity także na usługi, by wykonawca słono nie liczył np. za montaż nowego pieca za pellet,
- dotacje dla rzeczywiście najuboższych – wymóg posiadania co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku nieruchomości (wyjątek np. spadek), której zapotrzebowanie na energię użytkową, w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania wynosi powyżej 150 kWh/m2/rok.
- uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji – obowiązkowo będzie to minimum 120 kWh/m2/rok.
Ponadto, zaktualizowano progi dochodowe w poszczególnych grupach dofinansowania oraz limit dotacji.
NFOŚiGW pracuje w tej chwili nad:
- założeniami listy rzetelnych i uczciwych wykonawców,
- usprawnieniem i przyspieszeniem procedury rozpatrywania wniosków przez uproszczenie zasad dofinansowania i standaryzację typów przedsięwzięć,
- ogólnopolskim systemem operatorów.
– Operatorzy w programie Czyste Powietrze będą wsparciem dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania – mówi zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW Robert Gajda. – Ich działanie będzie polegało na pomocy w określeniu zakresu inwestycji, złożeniu wniosku o dofinansowanie, monitorowaniu realizacji inwestycji zgodnie z zasadami programu oraz prawidłowym rozliczeniu dotacji. Zakładamy, iż w pierwszej kolejności funkcję operatorów będą pełnić zainteresowane gminy.
W nowym programie nie będzie dotacji do pieców gazowych, natomiast osoby, które nie zdążyły dotychczas złożyć wniosku, będą miały taką możliwość w ramach specjalnego rozwiązania.
Jak wziąć udział w konsultacjach?
Uwagi lub sugestie należy przesyłać na adres: [email protected] (w tytule wiadomości należy napisać: Konsultacje społeczne „Czyste Powietrze”) na wskazanym formularzu.
Link: Program Priorytetowy Czyste Powietrze – konsultacje społeczne
Termin konsultacji: 9-27.12.2024 r.
Czytaj też: Reforma programu Czyste Powietrze – co się zmieni?
Źródło: NFOŚiGW
Fot.: Canva (Devonyu/Getty Images, AndreyPopov/Getty Images)