Stosowanie międzyplonów rośnie na znaczeniu głównie ze względu na ekoschematy oraz wymogi związane z nowymi regulacjami Wspólnej Polityki Rolnej. Warto jednak stosując mieszanki poplonowe, przyłożyć się do ich wysiewu i zrobić to zgodnie ze sztuką. Zalety i tajniki siewu międzyplonów zaprezentowano podczas drugiej edycji Festiwalu Poplonów Plon Fest.
Festiwal Poplonów Plon Fest to specjalne wydarzenie poświęcone uprawie międzyplonów, zapoczątkowane w 2023 roku przez firmę eAgronom. W tym roku we współpracy z TopNasiona odbyły się dwa spotkania w ramach Plon Festu – 24 września w Grzybnie (woj. wielkopolskie) oraz 9 października w Myślętach (woj. warmińsko-mazurskie). W obu lokalizacjach wysiano po 10. specjalnie wyselekcjonowanych mieszanek poplonowych, w dwóch terminach siewu, aby móc porównać tempo wzrostu oraz wigor poszczególnych gatunków wchodzących w skład mieszanek.
Poplony traktuj poważnie
Zalet stosowania poplonów jest wiele. To m. in. ograniczanie erozji gleby, wzrost bioróżnorodności, aktywacja i uwalnianie składników pokarmowych z głębszych warstw gleby, poprawa jej struktury oraz innych adekwatności fizyko-chemicznych, a przede wszystkim budowanie materii organicznej, która przekłada się na żyzność gleby. Dobrze dobrana i skomponowana mieszanka poplonowa może działać także fitosanitarnie, ograniczając presję chorób i szkodników w uprawie następczej.
Wśród rolników rośnie świadomość korzyści, jakie niesie za sobą wieloletnie, prawidłowe stosowanie międzyplonów. Nie brakuje jednak takich gospodarstw, gdzie temat wysiewu poplonów traktowany jest nieco po macoszemu – słabej jakości mieszanki, źle skomponowany skład gatunkowy, często z nasion niewiadomego pochodzenia, wysiewane najczęściej rozsiewaczem do nawozów pod talerzówkę. Taki sposób stosowania międzyplonów znacznie redukuje ich dobroczynny wpływ na glebę. I to właśnie zmiana podejścia do międzyplonów jest jedną z głównych idei, jaka przyświeca organizatorom Festiwalu Poplonów.
Okazuje się jednak, iż stosowanie międzyplonów może też mieć przełożenie na realne zyski finansowe, a to za sprawą rolnictwa węglowego. W dużym uproszczeniu rolnictwo węglowe polega na wdrażaniu praktyk zrównoważonego rolnictwa, mających na celu zwiększenie poziomu sekwestracji węgla w glebie, czyli wiązania dwutlenku węgla z atmosfery. Cele te można realizować m. in. poprzez rezygnację z uprawy płużnej oraz wysiew międzyplonów. Jednym z ambasadorów rolnictwa węglowego w Polsce jest właśnie firma eAgronom, która zajmuje się certyfikacją i wspiera rolników w sprzedaży wygenerowanych przez nich kredytów węglowych.
Mieszanki poplonowe do zadań specjalnych
Podczas Festiwalu Poplonów zaprezentowano po 10. specjalnie dobranych mieszanek poplonowych o różnym składzie gatunkowym i przeznaczeniu. O ich zaletach oraz wykorzystaniu mówili Dariusz Dereń z firmy TopNasiona oraz Radosław Zalewski z firmy eAgronom. Wśród wysianych mieszanek, na szczególną uwagę zasługują trzy z nich.
Top Gleba to mieszanka mająca pozytywny wpływ na strukturę gleby, dzięki głęboko korzeniącym się gatunkom takim jak słonecznik czy olejarka abisyńska, aktywuje składniki odżywcze z głębszych warstw gleby. Ponadto wyka jara, dzięki korzeniom brodawkowym akumuluje cenny azot, z którego będą korzystać rośliny w uprawie następczej. Owies szorstki czy facelia mają z kolei działanie fitosanitarne, cechują się niskimi wymaganiami glebowymi, co powoduje, iż mieszanka ta nadaje się na słabsze stanowiska. Tworzy dużą biomasę nadziemną ograniczając w ten sposób presję chwastów.
Top Struktura to z kolei mieszanka przeznaczona na gleby zbite. Rzodkiew melioracyjna, która wchodzi w jej skład, działa jak naturalny głębosz – wytwarza głębokie i grube korzenie, które penetrują glebę i rozluźniają jej strukturę. Dodatkowo w składzie znajdziemy także mątwikobójcze odmiany rzodkwi oleistej, co sprawia, iż Top Struktura idealnie nadaje się do siewu przed burakami cukrowymi czy ziemniakami.
Top Carbon to z kolei propozycja specjalnie skomponowana dla gospodarstw realizujących założenia programu węglowego. Skład mieszanki dobrano w ten sposób, aby maksymalnie wykorzystać potencjał roślin do magazynowania CO2 z atmosfery. Znajdziemy tu dwa gatunki koniczyny, facelię oraz olejarkę, które przerywają monokultury i zwiększają bioróżnorodność gleby. Udział roślin bobowatych w mieszance przyczynia się także do zwiększenia populacji dżdżownic, które przetwarzają resztki organiczne. Wydzieliny dżdżownic w postaci gruzełkowatych koprolitów są bogate w fosfor, wapń, magnez i potas, co korzystnie wpływa na żyzność gleby. Mieszanka poplonowa skomponowana wyłącznie z gatunków drobnonasiennych, co przekłada się na niską normę wysiewu (6 kg/ha).
Skład mieszanek poplonowych
– Top Gleba:
- Olejarka abisyńska 10%
- Owies szorstki 35%
- Wyka jara 20%
- Seradela 5%
- Len oleisty 5%
- Facelia błękitna 15%
- Słonecznik 10%
– Top Struktura:
- Olejarka abisyńska 10%
- Rzodkiew oleista 5%
- Rzodkiew melioracyjna 5%
- Wyka jara 25%
- Seradela 15%
- Len oleisty 5%
- Facelia błękitna 20%
- Słonecznik 15%
– Top Carbon:
- Olejarka abisyńska 10%
- Facelia błękitna 45%
- Koniczyna inkarnatka 30%
- Koniczyna aleksandryjska 15%