2 godzin temu
Po dwóch latach spadku areału uprawy ziemniaków w UE-27, w roku bieżącym plantatorzy prawie we wszystkich krajach zwiększyli nasadzenia. Według najnowszych szacunków World Potato Market łączny areał uprawy ziemniaków w UE-27 wynosi 1396 tys. ha i jest o 66 tys. ha (o 7,9%) większy niż w 2023 r. W krajach UE mających decydujący wpływ na rynek ziemniaków (tzw. UE-4) powierzchnia ich uprawy zwiększyła się o 7,1%. Największy wzrost, o 9,3% ma miejsce w Niemczech, gdzie areał jest szacowany na 289 tys. ha, we Francji, po wzroście o 7%, powierzchnia uprawy wynosi 219 tys. ha, w Holandii (+4,3%) 162 tys. ha i w Belgii (+5,8%) 100 tys. ha. Łączny obszar ten stanowi 55,5% całkowitego areału uprawy ziemniaków w UE i jest to najwyższy odsetek w historii.
Przy przyjęciu średnich plonów z ostatnich pięciu lat łączne zbiory w tych czterech krajach mają wynieść ponad 32 mln t. Gdyby przyjąć plony ubiegłoroczne, wówczas zbiory byłyby o 1 mln t większe. W Niemczech (przy średnich plonach ostatnich pięciu lat) zbiory wyniosą 12,1 mln t, we Francji – 8,9 mln t, w Holandii – 6,8 mln t i w Belgii – 4,2 mln t. Po późniejszym w bieżącym roku starcie wegetacji większość upraw jest w dobrej kondycji, co dobrze rokuje wysokości końcowych plonów i zbiorów.
Postępuje specjalizacja eksportowa Francji. W ostatnim sezonie eksport francuskich ziemniaków i sadzeniaków osiągnął rekordowy poziom. W ciągu 12 miesięcy – do końca czerwca br. – wyeksportowano 2,666 mln t ziemniaków jadalnych, co oznacza wzrost o 8,7% w stosunku do sezonu 2022/2023. Dobre wyniki oznaczają, iż Francja pozostaje największym na świecie eksporterem świeżych ziemniaków, wyprzedzając Niemcy o ok. 300 tys. t. Wartość handlu sezonowego po raz pierwszy w historii przekroczyła 1 miliard euro i wzrosła o 26,8% w stosunku do roku ubiegłego. Średnia cena w eksporcie w całym sezonie wyniosła 378 euro/t, przewyższając rekordowy jej poziom z poprzedniego sezonu o prawie 17%. Ceny w czerwcu wyniosły średnio 410 euro/t i były o 28,4% wyższe niż w czerwcu 2023 r.
Belgia pozostała największym rynkiem zbytu dla francuskich ziemniaków z ilością 828 tys. t, co oznacza jednak spadek o 1,5% w porównaniu z sezonem 2022/2023. Wzrósł eksport do Hiszpanii, Portugalii i Włoch (o kilkanaście procent), a do Holandii aż o 74%. Eksport francuskich sadzeniaków zwiększył się wartościowo o 46% , a ilościowo o 19%, do 247 tys. t. Największymi odbiorcami były Belgia i Holandia. Średnia cena sadzeniaków francuskich w okresie 2023/2024 wzrosła o 22,3% do średnio 611 euro/t. Wartość obrotów handlowych w okresie osiągnęła rekordową kwotę 151 mln euro.
Ceny wczesnych ziemniaków na rynku francuskim w dalszym ciągu spadają wraz ze wzrostem dostaw oraz perspektywą osiągnięcia dobrych plonów i zbiorów. Cena hurtowa odmiany Agata spadła na początku trzeciej dekady do 1,00 euro/kg. To wciąż trochę więcej niż było rok temu, ale można spodziewać się spadku cen w nadchodzących tygodniach poniżej poziomu sprzed roku.
Spadają również ceny na rynku niemieckim, ze względu na dużą podaż wczesnych ziemniaków. Średnia cena ziemniaków do przetwórstwa w Nadrenii wg organizacji REKA spadła w połowie sierpnia do 155 euro/t. To mniej niż rok temu, a ceny mogą spaść choćby poniżej 100 euro/t. Obecne ceny stanowią zaledwie jedną czwartą tego, co było w szczytowym okresie dwóch poprzednich sezonów. Plony późniejszych odmian nie zostały jeszcze zebrane, ale w miarę korzystna dla wegetacji pogoda sprawia, iż ziemniaki nadrabiają zaległości spowodowane opóźnionym sadzeniem.
Obniżają się również ceny w Belgii, gdyż pojawienie się większej podaży wywiera silną presję na ich spadek. Według Belgapom średnia cena ziemniaków do przetwórstwa spożywczego w obrocie wolnorynkowym w połowie sierpnia była na poziomie 150 euro/t, a już kilka dni później (ok. 20 sierpnia), według organizacji Fiwap i Viaverda, ceny spadły do 125 euro/t. W Belgii plantacje potrzebują jeszcze dużo opadów by zakumulować wysoki plon, gdyż relatywnie kilka plantacji jest nawadnianych.
Pełną treść artykułu można znaleźć w Warzywa 9/2024
mgr Wiesław Dzwonkowski
IERiGŻ-PIB w Warszawie
