3 dni temu
W Polsce wciąż istnieje około 300 tysięcy aktywnych umów frankowych, których posiadacze jeszcze nie podjęli decyzji o dalszym postępowaniu. Część z nich wciąż spłaca kredyty, część już spłaciła je w całości, ale wciąż nie zdecydowali się, czy powinni złożyć pozew przeciwko bankowi, podpisać ugodę, czy może zrezygnować z dochodzenia roszczeń. Niezależnie od tego, na jakim etapie kredytowania się znajdują, 2024 rok okazał się przełomowy dla Frankowiczów. W 2025 roku wiele z tych osób może podjąć decyzję, która zdeterminuje ich przyszłość finansową. Jakie najważniejsze wyroki w sprawach frankowych zapadły w 2024 roku?
Tego roku Frankowicze długo nie zapomną. Najważniejsze orzeczenia z 2024 roku
Rok 2024 był wyjątkowy pod względem orzeczeń prawnych. W ciągu ostatnich miesięcy miało miejsce kilka kluczowych wydarzeń, które mogą znacząco wpłynąć na decyzje podejmowane przez Frankowiczów.
Jednym z kluczowych momentów był styczniowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-488/23. W wyroku tym TSUE jasno wskazał, iż banki nie mają prawa do waloryzowania kapitału z nieważnych umów kredytowych. Orzeczenie to miało ogromne znaczenie, ponieważ wskazało, iż niezależnie od sytuacji kredytobiorcy, banki nie mogą od niego domagać się wyższych kwot niż te, które rzeczywiście zostały pożyczone.
Tuż po tym wyroku, w kwietniu 2024 roku, Sąd Najwyższy wydał uchwałę III CZP 25/22, która stanowiła dla banków prawdziwą katastrofę. Wskazano bowiem, iż termin przedawnienia roszczeń obu stron zaczyna się w tym samym momencie. Uchwała ta jednoznacznie potwierdziła, iż dotychczasowe orzecznictwo w sprawach kredytów frankowych będzie kontynuowane, a linia sądów krajowych nie będzie sprzyjać bankom.
Zmiany w sądownictwie na korzyść Frankowiczów
Rok 2024 pokazał także, iż krajowe sądy zaczynają jeszcze skuteczniej chronić interesy kredytobiorców. Wiele spraw zakończyło się pozytywnie dla Frankowiczów, a sądy zaczęły wydawać korzystne dla konsumentów wyroki. Istotnym punktem w tym procesie było:
- Przyznawanie zabezpieczenia roszczeń – sądy na szeroką skalę zaczęły stosować zabezpieczenia roszczeń, co daje kredytobiorcom możliwość wstrzymania dalszej spłaty kredytu. Oznacza to, iż osoby, które walczą o nieważność umowy, mogą przez długi czas nie ponosić dodatkowych kosztów. Dodatkowo, kredytobiorcy z upadłego Getin Noble Banku mogą liczyć na większą wyrozumiałość sądów, co wynika z uchwały SN z września 2024 roku.
- Korzystniejsze obliczanie odsetek – sądy zaczęły przychylniej podchodzić do roszczeń kredytobiorców w kwestii ustawowych odsetek za zwłokę. To efekt wyroków TSUE (C-140/22, C-28/22 oraz C-348/23), które zmieniły sposób liczenia tych odsetek i negowały prawo banków do zarzutu zatrzymania roszczeń.
- Wznawianie postępowań – po latach zawieszenia, sądy zaczęły wznawiać postępowania w sprawach dotyczących nieważności umów z Getin Noble Bankiem, co daje nadzieję innym kredytobiorcom na kontynuowanie ich spraw w sądach.
- Przyjazne orzecznictwo dla pracowników sektora bankowego – kredytobiorcy, którzy podczas podpisywania umowy kredytowej byli zatrudnieni w sektorze bankowym mają takie same prawa w kwestii unieważnienia umowy kredytowej.
- Wsparcie dla wynajmujących mieszkania – banki nie mogą podważać statusu konsumenta Frankowiczów, którzy przeznaczyli środki z kredytu za zakup nieruchomości przeznaczonej na wynajem.
Banki zmieniają swoje podejście do Frankowiczów. Czy ten trend będzie się utrzymywać w 2025 roku?
Zdecydowane zmiany zaszły również po stronie banków. W odpowiedzi na rosnącą liczbę przegranych spraw, banki zaczęły dostosowywać swoją strategię w kwestii umów frankowych. Przedstawiciele sektora finansowego zaczęli rezygnować ze składania powództw dotyczących waloryzacji i wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, wycofując już złożone pozwy oraz rezygnując z wnoszenia nowych. Jednocześnie oferują kredytobiorcom lepsze warunki ugód, szczególnie tym, którzy już wystąpili o ustalenie nieważności umowy. Co więcej, w odpowiedzi na negatywne wyroki sądowe banki coraz częściej wycofują się z apelacji, co daje kredytobiorcom większą pewność, iż wydane orzeczenia pozostaną w mocy. Równocześnie niektóre instytucje, takie jak PKO BP czy Millennium Bank, zaczęły wysyłać klientom wezwania do zwrotu kapitału w celu przerwania biegu przedawnienia roszczeń. Takie działania zmuszają kredytobiorców do podjęcia decyzji, czy zdecydują się na walkę w sądzie, czy wybiorą polubowne rozwiązanie.
Co przyniesie Frankowiczom 2025 rok?
Prognozy na 2025 rok są obiecujące, choć dla wielu kredytobiorców będą wiązały się z koniecznością podjęcia trudnych decyzji. Przewiduje się, iż Frankowicze, którzy w 2022 roku zakwestionowali klauzule przeliczeniowe w swoich umowach, mogą spodziewać się wezwań od banków do zwrotu kapitału. Taka sytuacja może skłonić wiele osób do złożenia pozwów w celu odzyskania opłat wynikających z nieważnych umów. Banki prawdopodobnie będą kontynuować i rozszerzać strategię ugód, zwłaszcza w obliczu niekorzystnych dla nich orzeczeń sądowych, a takie instytucje jak PKO BP, mBank czy Santander mogą zdecydować się na dalsze ułatwienia w polubownym rozwiązywaniu sporów. Kluczowym wydarzeniem może być również potencjalne orzeczenie TSUE dotyczące przedawnienia roszczeń banków o zwrot kapitału. o ile Trybunał uzna, iż banki nie mają prawa domagać się zwrotu kapitału po upływie terminu przedawnienia, kredytobiorcy mogą liczyć na znaczące korzyści, a niektórzy choćby na całkowite umorzenie długu. Kredytobiorcy, którzy mieli umowy z Getin Noble Bank, mogą oczekiwać propozycji ugód od syndyka, które mogą obejmować umorzenie reszty długu w przypadkach, gdy spłacili oni już dwukrotność otrzymanego kapitału. Z kolei osoby niezadowolone z zawartych wcześniej ugód mogą rozważyć wniesienie pozwów, jeżeli odkryją, iż banki nie dopełniły obowiązków informacyjnych.
