2 tygodni temu
Rynek kryptowalut przechodzi przez kolejne fale wzlotów i upadków, ale pod powierzchnią spekulacyjnych ruchów rodzą się technologie, które mogą zdefiniować przyszłość finansów i całego internetu. Podczas gdy inwestorzy śledzą ceny tokenów, najważniejsze innowacje rozwijają się w cieniu głównego nurtu. Te pięć trendów to nie kolejne hype’y, ale fundamentalne zmiany, które prawdopodobnie będą kształtować ekosystem blockchain przez najbliższą dekadę.
Rynek kryptowalut poza chwilowym hype’m
Jeśli obserwujesz rynek kryptowalut od dłuższego czasu, widziałeś już niejedną falę wzlotów i upadków. Jednak pod powierzchnią spektakularnych wzrostów i bolesnych spadków, niektóre obszary ekosystemu blockchain cicho budują fundament pod następną dekadę rozwoju. Te sektory są wciąż we wczesnej fazie – czasem boleśnie wczesnej – ale ich potencjał jest niezaprzeczalny.
Przeanalizujmy zatem pięć kluczowych trendów, które mogą zdefiniować przyszłość kryptowalut w następnych dziesięciu latach.
1. AVS i Restaking: wspólne zabezpieczenie jako nowy standard
Rozwój protokołów takich jak EigenLayer i AltLayer oznacza początek nowej ery w projektowaniu systemów blockchain – ery aktywnie walidowanych usług (AVS). Fundamentalna idea polega na tym, iż zastakowany ETH może być wykorzystany ponownie do zabezpieczenia całkowicie nowych sieci i aplikacji. Zamiast każdego projektu budującego zaufanie od podstaw, mogą one „pożyczyć” wiarygodność i bazę walidatorów Ethereum.
Restaking to redefinicja sposobu, w jaki nowe protokoły mogą być uruchamiane. Poprzez outsourcing zaufania do zestawu walidatorów Ethereum, deweloperzy mogą skupić się na projektowaniu aplikacji, zamiast budować własne zabezpieczenia. To obniża barierę wejścia dla eksperymentalnych rozwiązań, jednocześnie utrzymując je w ramach ekonomicznego ekostystemu Ethereum.
Nowy standard ma swoje istotne zalety:
Nowy paradygmat: Wspólne zabezpieczenie może dać życie całym branżom – od zdecentralizowanych obliczeń po szkolenie AI, które wszystkie rozliczają się na Ethereum.
Szansa dla AI: Sztuczna inteligencja wydaje się naturalnym dopasowaniem tej układanki. Suwerenni agenci i zdecentralizowane szkolenie mogłyby wykorzystać warstwy bezpieczeństwa z restakingu.
Fundamentalne znaczenie: W miarę przyspieszania adopcji kryptowalut, projekty takie jak Eigen i AltLayer znajdą się przy stole z większymi graczami poszukującymi skalowalnego zaufania.
Wyzwania jakie stoją przed AVS
Największą słabością obecnego ekosystemu AVS jest brak przełomowych aplikacji działających na dużą skalę. Inwestycje napłynęły wcześnie, ale rzeczywiste wykorzystanie pozostaje w tyle, pozostawiając wiele wczesnych inwestorów w oczekiwaniu na walidację tej koncepcji.
Jeśli restaking się sprawdzi, może stać się dla infrastruktury tym, czym stablecoiny stają się dla zwykłych płatności.
2. DeFi x TradFi – zacieranie granic nowoczesnych płatności
Nie tak dawno korzystanie z DeFi wymagało obsługi MetaMaska, mostów między sieciami i żelaznych nerwów podczas „wojen o gaz”. Dziś zespoły takie jak EtherFi, Coinbase, Argent i Morpho pakują te same standardy – pożyczanie, oszczędzanie, generowanie zysku – w gotowe do użycia przez konsumentów opakowania.
Karty kredytowe, fiat on-rampy i banalnie proste rynki pożyczkowe zmniejszają dystans między TradFi a DeFi. To, co kiedyś wydawało się dwoma oddzielnymi światami, coraz bardziej się zaciera. I dobrze.
Kluczową szansą dla rozwoju tego sektora jest fakt, iż większość użytkowników nie będzie świadomie „przechodzić na krypto”. Zamiast tego będą korzystać z produktów, które działają krypto-podobnie, ponieważ są szybsze, tańsze lub bardziej elastyczne. To odblokowuje masowy kanał dystrybucji: tradycyjne instytucje finansowe, które mogą w białych rękawiczkach oferować protokoły DeFi pod przyjaznymi konsumentom opakowaniami.
Rozwój tego trendu ma szczególne znaczenie z kilku powodów:
Dojrzała infrastruktura: DeFi dojrzało – protokoły takie jak Aave wytrzymały lata testów w skrajnych warunkach, udowadniając swoją użyteczność.
Przebudzenie Waszyngtonu: Regulatorzy nie pytają już „czy”, ale „jak”. To ogromna zmiana psychologiczna, która daje inwestorom efekt potwierdzenia.
Zmiana perspektywy: Tradycyjne finanse tracą zaufanie globalnie. Każdy skandal, upadek banku czy podwyżka opłat tworzy przestrzeń dla alternatyw.
Wyzwania integracji TradFi i DeFi
Zaufanie konsumentów przez cały czas pozostaje w tej kwestii największą barierą. DeFi to wciąż obce słowo dla większości gospodarstw domowych, a przekonanie ich o bezpieczeństwie wymaga czasu. Dodatkowo fragmentacja dostępu geograficznego i dynamika „zwycięzca bierze wszystko” mogą pochłonąć wielu dobrych graczy i zaszkodzić globalnej adopcji na większą skalę.
3. RWA – największy pomost instytucjonalnego kapitału
Jeśli DeFi polegało na wymyślaniu nowych rynków pieniężnych, tokenizowane aktywa rzeczywistego świata (RWA) to sprowadzanie wszystkich starych aktywów na blockchain. Projekty takie jak Ondo, Reserve, Centrifuge i Maple budują infrastrukturę do tokenizacji aktywów rzeczywistego świata – amerykańskich obligacji skarbowych, długu korporacyjnego, towarów, akcji, a choćby nieruchomości.
Tokenizacja RWA zmniejsza dystans między odizolowanymi od siebie rynkami finansowymi. Tokenizowana obligacja skarbowa może służyć jako zabezpieczenie w DeFi, wspierać stablecoiny lub być ułamkowo posiadana na całym świecie, a wszystko bez tradycyjnych pośredników i ich wygórowanych opłat i regulacji.
Co niezwykle istotne, sektor RWA celuje w gigantyczny rynek docelowy:
Ogromny TAM: Globalne rynki kapitałowe mierzone są w setkach bilionów dolarów. choćby mały fragment trafiający on-chain przewyższa całą obecną TVL sektora DeFi.
Yield on-chain: RWA już napędza nową falę zysków ze stablecoinów. Tokenizowane obligacje Ondo pozwalają na przykład posiadaczom stablecoinów czerpać zyski zabezpieczone przez rząd USA, nie opuszczając krypto-świata.
Warstwa stabilności: RWA mogą działać jako balast na niestabilnych rynkach kryptowalut, tworząc bezpieczniejsze zabezpieczenia i pogłębiając pule płynności.
Przeszkody regulacyjne
Każda jurysdykcja prawna ma różne zasady dotyczące papierów wartościowych i ich przechowywania. Konieczność odnalezienia się w nich znacznie spowalnia wzrost nowych technologii, a przekonanie instytucji do zaufania rozwiązaniom on-chain to przez cały czas syzyfowa praca.
Jeśli DeFi możemy nazwać „piaskownicą”, RWA to „autostrada” łącząca krypto z globalnym światem finansów.
Zainteresuje Cię też: Arbitrum uruchamia program wsparcia DeFi o wartości 40 mln USD
4. Technologia ZK. Skalowanie i prywatność jednocześnie
Jeśli istnieje pewny trend na przyszłość infrastruktury blockchain, to są nim dowody zero-knowledge. Starknet, Succinct, Linea, zkSync i inni ścigają się, aby udowodnić, iż systemy ZK są nie tylko teoretycznymi założeniami, ale przede wszystkim gotową do zastosowania technologią.
Zero-knowledge kompresuje zaufanie, poprzez weryfikację ogromnych ilości obliczeń tanio, gwałtownie i bezpiecznie. Łańcuchy wspierane przez ZK otwierają drzwi do aplikacji, które w przeciwnym razie byłyby niemożliwe lub przynajmniej niepraktyczne w zastosowaniu on-chain.
Dlaczego zatem eksperci są zgodni, iż ZK to niekwestionowana przyszłość?
Wsparcie liderów: Ekosystem Ethereum zasygnalizował ZK jako swoją ścieżkę skalowania, legitymizując to podejście.
Spadające koszty: Koszty obsługi tej technologii spadają wykładniczo, czyniąc ZK praktycznym w skali konsumenckiej.
Rosnące przypadki użycia: Aplikacje konsumenckie zorientowane na prywatność zaczynają się rozwijać – czy to płatności, aplikacje tożsamości, czy wiadomości.
Wyzwania fragmentacji
Konkurujące standardy sprawiają, iż nie jest jasne, który standard ZK finalnie zwycięży. „Moment ZK” jeszcze nie nastąpił ani dla budowniczych, ani dla konsumentów. Złożoność nakładania systemów potwierdzeń na blockchainy dodaje przeszkody techniczne do i tak już skomplikowanego systemu. Tej technologii niewątpliwie potrzeba jeszcze czasu, ale jedno jest pewne – jest ona perspektywiczna jak mało, który inny trend na rynku kryptowalut.
5. Zdecentralizowane media społecznościowe
Krypto zawsze było najpierw finansowe, potem społeczne. Ale ta równowaga powoli się zmienia. Aplikacje takie jak Zora, Lens, Mirror, Farcaster, Base App i nowi gracze jak Thousands Network budują infrastrukturę dla zdecentralizowanych warstw społecznych.
Celem jest zaoferowanie doświadczenia, które podobne jest do X (dawniej Twitter), Instagrama lub TikToka, ale gdzie twórcy posiadają swoją treść, reputację i mogą otrzymywać nagrody.
Własność danych jako przewaga konkurencyjna
Zdecentralizowane social media to nie tylko wypłaty dla twórców. Zamiast każdej platformy blokującej dane na swoich serwerach, sieci należące do użytkowników pozwalają reputacji, obserwującym i treści podróżować między różnymi aplikacjami.
Dlaczego to takie ważne?
Niezależność od cyklu: Aplikacje konsumenckie nie są ściśle powiązane z cyklami rynkowymi. Dobra gra lub sieć społecznościowa może rosnąć w bessie.
Wsparcie gigantów: Niedawna integracja Coinbase z Zora to ogromna sprawa – dystrybucja na taką skalę wprowadza miliony USD do kryptowalutowych sociali.
Ekonomiczna szansa: Niesprawiedliwe podziały zarobkowe upadają na platformach Web2, dając zdecentralizowanym alternatywom możliwość przejęcia pałeczki.
Na drodze do pełnego sukcesu ten trend może napotkać jednak pewne przeszkody.
Przekonanie kogoś do opuszczenia Instagrama dla nowej aplikacji jest kosztowne. Portfele, mosty i frazy seed wciąż odstraszają wielu użytkowników mainstreamu.
Pięć filarów przyszłości na kolejną dekadę rynku kryptowalut
Krypto jest często oskarżane o gonienie za następną błyszczącą rzeczą, ale pod tym hałasem znajduje się pięć trendów, które wydają się zarówno wczesne, jak i trwałe:
Restaking/AVS może przedefiniować sposób, w jaki sieci się zabezpieczają i otworzyć drzwi do nowych branż, takich jak zdecentralizowana AI.
DeFi i TradFi stale zmniejsza przepaść między krypto-protokołami a codziennymi produktami finansowymi.
RWA jest najbardziej obiecujące, przenosząc globalne rynki kapitałowe bezpośrednio on-chain, odblokowując nowe źródła zysku i wiarygodność instytucjonalną.
Technologia Zero-Knowledge jest gotowa do skalowania blockchainów przy jednoczesnym zachowaniu prywatności i odblokowaniu nowej przestrzeni projektowej dla aplikacji.
Zdecentralizowane Social Media tworzą obiecujące alternatywy oparte na własności dla platform, które nie służą już twórcom ani użytkownikom.
Każda z tych płaszczyzn wiąże się z trudnymi wyzwaniami – przeszkodami technicznymi, złożonością regulacyjną, nasyceniem konkurencyjnym. Ale niosą one również asymetryczną przewagę, która zawsze definiowała największych zwycięzców na rynku krypto.
Jeśli ostatni cykl dotyczył udowadniania, iż blockchainy mogą obsługiwać stablecoiny i protokoły DeFi, następny będzie dotyczył wbudowywania krypto w każdy zakątek finansów, infrastruktury i kultury.
