Azot i potas najważniejsze w nawożeniu tytoniu

Rośliny tytoniu przy plonach liści w wysokości 3 t/ha, pobierają przeciętnie z gleby od 90 (Virginia) do 150 kg/ha (tytoń ciemny i Burley) azotu (N), 40 kg fosforu (P₂O₅), 200 kg potasu (K₂O), 60 kg magnezu (MgO) i 30 kg siarki (S).

Przyorany jesienią obornik, zwykle w niewielkiej dawce i nie zawsze wskazany bezpośrednio pod Virginię, pokrywa przeciętnie 30 proc. potrzeb pokarmowych w składniki pokarmowe, dlatego niezbędne jest dodatkowe nawożenie mineralne. Biorąc pod uwagę zasobność naszych gleb w makroelementy oraz wymagania pokarmowe tytoniu, należy zwrócić szczególną uwagę na dobre zaopatrzenie roślin w azot i potas.

Na wysokość i jakość plonu liści decydujący wpływ wywiera azot

Z reguły największy wpływ na plony i jakość liści tytoniu wywiera azot (N), zarówno w sensie pozytywnym, jak też (przy zbyt małych oraz nadmiernych dawkach) negatywnym.

Ustalając dawkę N, nie można się kierować wyłącznie jego pobraniem z prognozowanym plonem. W glebie znajdują się bowiem znaczne niekiedy ilości azotu mineralnego, a więc przyswajalnego dla roślin. W glebach lżejszych zasoby tego azotu można szacować na 20-40 kg/ha N, zaś w zwięźlejszych do 70 kg N, a niekiedy jeszcze więcej, np. w stanowisku po roślinach bobowatych.

Stąd jego dawki są ustalane także na podstawie przebiegu wzrostu i wyglądu roślin (intensywności zieleni), a przy tym dzielone na dwie doglebowe, ewentualnie także 2-3 dolistne (wodny roztwór mocznika w stężeniu do 10 proc.). Dzięki temu można je korygować w trakcie wegetacji roślin. Pod Virginię dawka N nie powinna przekroczyć 50 kg, zaś pod tytonie ciemne i Burley 150 kg/ha. Pogłównie zalecana jest saletra amonowa, ewentualnie potasowa lub wapniowa.

Problem z wyborem nawozu potasowego pod tytoń

Z nawozów potasowych nie zaleca się pod tytoń soli potasowej, ze względu na zawartość szkodliwego dla jakości liści chloru. Jest to jednak nawóz wyraźnie tańszy od siarczanu potasu i stosowany często przez plantatorów tytoniu. Jak rozstrzygnąć ten dylemat i co radzić w tym zakresie plantatorom tytoniu?

Z badań prowadzonych przez autora niniejszego artykułu wynika, iż najlepszym rozwiązaniem jest wysiew połowy dawki potasu jesienią lub wczesną wiosną w postaci soli potasowej oraz drugiej połowy wiosną (przed wysadzaniem rozsady), w postaci siarczanu potasu. Wówczas chlor z soli potasowej jest wypłukiwany w znacznej części poza system korzeniowy tytoniu, podczas gdy potas jest zatrzymywany przez kompleks sorpcyjny gleby i wykorzystywany przez rośliny tytoniu.

Z kolei po wniesieniu wiosną siarczanu potasu obydwa składniki są dostępne dla roślin, ale wnosi się o połowę mniej siarki, a przy tym w wystarczającej ilości dla pokrycia potrzeb pokarmowych tytoniu. Nadmiar siarki zakwasza bowiem glebę oraz powoduje rozmywanie gruzełków, w wyniku czego zwiększa się po opadach deszczu zaskorupienie gleby.

Innym rozwiązaniem jest możliwość wniesienia części azotu i potasu w saletrze potasowej, zawierającej 46 proc. K₂O i 13,5 proc. N, a więc bez chloru i siarki. Jest to bardzo dobry, choć drogi nawóz azotowo-potasowy pod tytoń, wyłącznie do stosowania pogłównego. W ofercie jest też wieloskładnikowy nawóz doglebowy (bezchlorkowy) – Rosafert 5-12-24-3 + mikroskładniki, z firmy Agrosimex.

Azot, magnez, siarkę i mikroelementy można też stosować dolistnie

Deficytowym makroelementem na plantacjach tytoniu jest też magnez. Jego niedobór spotykany jest zwykle na lżejszych glebach, skąd jest łatwo wymywany.

Magnez i siarka być także wnoszone dolistnie w postaci jedno- lub 7-wodnego siarczanu magnezu (jednowodny ociepli sporządzony roztwór), w połączeniu z mocznikiem i mikroelementami, a niekiedy także nawozami z podwyższoną zawartością fosforu i potasu. Aktualnie na naszym rynku znajdują się dwa specjalistyczne nawozy dolistne, polecane na plantacje tytoniu: ActiMag i ActiPlon Tytoń, z firmy ARKOP z Bukowna.

Zawartość składników pokarmowych (w proc. wagowych) w nawozach dolistnych polecanych pod tytoń