Podstawa prawna spłaty kredytu po śmierci
Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego, z chwilą śmierci dłużnika na spadkobierców przechodzą zarówno prawa, jak i obowiązki zmarłego, w tym zobowiązania kredytowe.
Oznacza to, iż jeżeli kredytobiorca zmarł przed całkowitą spłatą, zadłużenie pozostaje i bank ma prawo dochodzić spłaty rat od spadkobierców, niezależnie od ich stanu posiadania. Nie ma tu również znaczenia, czy mówimy o niewielkim kredycie gotówkowym (np. na zakup sprzętu AGD) czy poważniejszym zobowiązaniu.
Obowiązki spadkobierców i ryzyko egzekucji
Spadkobiercy - najczęściej małżonek i dzieci - muszą poinformować bank o śmierci kredytobiorcy, dostarczając akt zgonu oraz potwierdzenie przyjęcia spadku lub zrzeczenia się go.
W przypadku przyjęcia spadku wprost spadkobiercy odpowiadają za długi zmarłego całym swoim majątkiem. Zatem jeżeli wartość odziedziczonego majątku jest niższa od pozostawionych długów, spadkobiercy są zobowiązani je spłacić "z własnej kieszeni".Reklama
Sposobem na uniknięcie takiej konieczności jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takim przypadku spadkobiercy odpowiadają za długi zmarłego do wysokości wartości odziedziczonego majątku.
Należy pamiętać, iż brak zgłoszenia do banku śmierci kredytobiorcy często prowadzi do wszczęcia egzekucji komorniczej z majątku osobistego spadkobierców. Dlatego zawsze zaleca się jak najszybciej sprawdzić, jakie zobowiązania płatnicze pozostawił po sobie zmarły, aby po latach nie otrzymać nieprzyjemnego wezwania.
Jedyny warunek umorzenia długu
Bank może umorzyć kredyt tylko wtedy, gdy nikt z uprawnionych nie przyjmie spadku ani go nie odrzuci częściowo. Innymi słowy, aby kredyt został umorzony, wszyscy spadkobiercy muszą złożyć notarialnie oświadczenie o zrzeczeniu się spadku.
jeżeli zmarły nie posiadał nieruchomości ani innych wartościowych aktywów, bank - nie mając podstaw do dochodzenia roszczeń - decyduje się na umorzenie kredytu.
jeżeli jednak zmarły pozostawił po sobie majątek, który może zostać spieniężony, bank zwykle wszczyna procedurę komorniczą, a otrzymane pieniądze zostają wpłacone na poczet długu. Reszta, której nie udaje się pokryć ze sprzedaży majątku, zostaje umorzona.
Procedura zrzeczenia się dziedziczenia
jeżeli podejrzewamy, iż po bliskiej osobie możemy odziedziczyć długi, których nie chcemy spłacać, najrozsądniejszym rozwiązaniem jest zrzeczenie się dziedziczenia.
Każdy uprawniony spadkobierca może złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się spadku u notariusza lub przed sądem. Dokument potwierdzający odrzucenie spadku wpisuje się do księgi wieczystej lub przesyła do banku. Gdy bank otrzymuje odpis aktu zgonu i dokumenty potwierdzające, iż nikt nie objął spadku, umarza kredyt zmarłego.
jeżeli nie wszyscy spadkobiercy zdecydują się na ten krok, osoba, która się zrzekła spadku, jest chroniona przed jakimikolwiek obciążeniami. Natomiast dług zostaje podzielony na pozostałych spadkobierców, którzy od tej chwili zobowiązani są do jego uregulowania.
Polityka banków wobec umorzenia
Choć prawo nie wymaga, by bank automatycznie umarzał dług w sytuacji braku masy spadkowej i formalnego odrzucenia spadku przez wszystkich uprawnionych, umorzenie jest standardową praktyką. Banki unikają kosztów prawnych i egzekucyjnych - zamiast tego pisemnie potwierdzają brak roszczeń i zamykają sprawę.
Jak zabezpieczyć bliskich przed długami?
Aby chronić rodzinę przed koniecznością spłaty zadłużenia, warto zawczasu zadbać o odpowiednie rozwiązania. Najpopularniejszym jest polisa na życie, która automatycznie spłaca kredyt hipoteczny czy gotówkowy (lub ich część przynależną zmarłemu, jeżeli zobowiązanie było brane wspólnie).
Choć bank może umorzyć kredyt po śmierci kredytobiorcy, nie jest to regułą, ale efektem jednego warunku: formalnego odrzucenia spadku przez wszystkich uprawnionych i braku majątku w masie spadkowej. Dobrą praktyką jest zadbanie o odpowiednie ubezpieczenie oraz przemyślane zarządzanie spadkiem, by oszczędzić rodzinie niepotrzebnych problemów.
KO