Berlin na szczycie kolejowych innowacji – podsumowanie InnoTrans 2024

Organizowane w Berlinie Międzynarodowe Targi Technologii Transportu InnoTrans potwierdziły pozycję globalnego lidera wydarzeń koncentrujących się na transporcie publicznym. Tegoroczna, 14. edycja targów zachwyciła skalą, formą, treścią, obfitością innowacji, różnorodnością i rekordowym zainteresowaniem uczestników i wystawców. Berlińskie święto kolejnictwa to najbardziej prestiżowe wydarzenie w kalendarzu branżowych imprez. Głównymi tematami tegorocznych targów były zrównoważony rozwój, elektryfikacja, digitalizacja oraz sztuczna inteligencja.

Niemiecka stolica gospodarzem świata

Odbywająca się w dniach 24-27 września br. czternasta już odsłona targów, zapisała się na kartach historii jako rekordowa pod wieloma względami. Wykorzystując wszystkie hale wystawiennicze (42) oraz całą przestrzeń plenerową i torową centrum targowego Messe Berlin, zajęto łącznie powierzchnię brutto 200 000 m². InnoTrans od lat wyznacza kierunki rozwoju sektora kolejowego. Zaprezentowano 226 światowych premier, ponad 100 pojazdów szynowych na torach zewnętrznych oraz eksplozję innowacji technologicznych. Główne tematy poruszane w panelach dyskusyjnych i kuluarach obejmowały zagadnienia związane z dekarbonizacją, zrównoważonym rozwojem, cyfryzacja, automatyzacja procesów, rozwojem kolei dużych prędkości (KDP), zwiększeniem efektywności energetycznej taboru czy poprawą komfortu podróży.

Wymiana poglądów na wysokim szczeblu

InnoTrans Convention obfitował w wykłady ekspertów, prezentacje i dyskusje panelowe w międzynarodowym towarzystwie branżowym. Sercem InnoTrans Convention były Dialog Forums, które odbywały się codziennie podczas targów. Organizowane zostały przez Niemieckie Stowarzyszenie Przemysłu Kolejowego (VDB), Niemieckie Forum Transportowe (DVF), Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Kolejowego (UNIFE), Niemieckie Stowarzyszenie Przemysłu Elektrotechnicznego i Cyfrowego (ZVEI) oraz Stowarzyszenie Niemieckich Firm Transportowych (VDV). InnoTrans zaoferował również powiązany program wsparcia dla wszystkich obszaru tematycznego czyli Międzynarodowego Forum Projektowego, Międzynarodowego Forum Autobusowego, Międzynarodowego Forum Tunelowego, Forum Innowacji DB czy Forum Transportu Publicznego. Przeznaczona dla wystawców i zwiedzających platforma internetowa zawierająca wszystkie ważne targowe informacje, znacząco ułatwiała wszystkim zainteresowanym przygotowanie się do wydarzenia, śledzenia jego przebiegu oraz poruszanie się po wypełnionych do granic terenach Messe Berlin.

Współpraca między dostawcami, operatorami i regulatorami jest niezbędna, jeżeli postęp techniczny ma doprowadzić do powstania wydajnej, opłacalnej i konkurencyjnej kolei – powiedziała Enno Wiebe, nowy dyrektor generalny UNIFE (Union des Industries Ferroviaires Européennes – Związek Europejskiego Przemysłu Kolejowego)

Przegląd najciekawszych prezentacji poszczególnych wystawców

PKP Intercity, Newag, FPS H. Cegielski

Nowosądecki producent taboru i H. Cegielski Fabryka Pojazdów Szynowych z Poznania zaprezentowali jednostki, które sukcesywnie poszerzają flotę pojazdów spółki PKP Intercity w ramach podpisanych kontraktów.

FPS H. Cegielski zaprezentował wagon serii Z1B w malowaniu narodowego przewoźnika, będący częścią większego zamówienia na modernizację wagonów Z1A, Z1B i Z1B PRM.

Newag pokazał publiczności lokomotywę wielosystemową GriffinEU200, która niedawno uzyskała homologację do ruchu w Polsce. Lokomotywa ta jest częścią zamówienia PKP Intercity na 15 sztuk, z opcją rozszerzenia o kolejne 63. Lokomotywy GriffinEU200 są przystosowane do tras międzynarodowych m.in. do Czech, Niemiec i Austrii. Obydwa pojazdy mogą poruszać się z prędkością 200 km/h. To istotny krok w kierunku poprawy jakości i efektywności usług narodowego przewoźnika. PKP Intercity było obecne w Berlinie wraz z grupą PKP i PKP Polskimi Liniami Kolejowymi.

PESA Bydgoszcz

Największy polski producent pojazdów szynowych – spółka Pesa Bydgoszcz oficjalnie wyjaśniła na targach wszystkie niejasności związane dostawą dla Rumunii 62 elektrycznych zespołów trakcyjnych (ezt) wraz ze świadczeniem usług serwisowych przez 15 lat. Saga związana z realizacją kontraktu o wartości niemal 4 mld wartości zł wreszcie dobiegła końca – odwołanie światowego potentata Alstomu dwukrotnie zostało odrzucone. Sorin-Mihai Grindeanu – Minister Transportu i Infrastruktury Rumunii, w obecności Zarządu bydgoskiego producenta wyraził ogromny entuzjazm w związku z zakończeniem procedur odwoławczych. Prezes polskiej spółki – Krzysztof Zdziarski zapewnił, iż nie ma powodów do niepokojów o moce przerobowe w kontekście terminowej realizacji zadania.

PESA i TALGO podpisały porozumienie, którego celem jest przygotowanie umowy zakładającej połączenie rozwiązań technologicznych i doświadczenia, by wspólnie oferować pojazdy szynowe dużych prędkości w Polsce i rejonie Trójmorza. Ponadto podpisano list intencyjny z firmami Väte Rail i Hankavik w sprawie wdrożenia manewrowych lokomotyw wodorowych w Szwecji.

Bydgoski producent zaprezentował w Berlinie tramwaj Twist, który dostarczy do wrocławskiego MPK w ramach realizacji zadania kontraktu na dostawę 40 jednostek. Do tej pory po stolicy Dolnego Śląska dostarczono kilkanaście sztuk, z których pierwsze wożą pasażerów.

Siemens Mobility stawia na cyfryzację

Podczas największej światowej wystawy taborowej Siemens Mobility zaprezentował rozwiązania w 8 obszarach, a także 4 nowości taborowe. Digitalizacja – to element, który charakteryzował wystawę niemieckiego producent na berlińskich targach. Przykłady wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) i przetwarzania potężnych ilości danych można było dostrzec zarówno w infrastrukturze kolejowej, rozwiązaniach pod klucz, serwisie, software czy transporcie miejskim.

Oficjalnie zaprezentowano pociąg dla Egiptu, czyli 8-wagonowego zespołu trakcyjnego Velaro. Interesujące są rozwiązania konstrukcyjne pojazdu przystosowanego do eksploatacji w bardzo trudnych warunkach lokalnych oraz potencjale poruszania się z prędkością max. 300 km/h. Ze względów na panujące w Egipcie zapiaszczenie, z powodów bezpieczeństwa została ona ograniczona do 230 km/h. W sumie producent dostarczy 40 egzemplarzy.

Producent w ramach InnoTrans zorganizował przejazd pociągiem wodorowym Mireo Plus H dla Niederbarnimer Eisenbahn (NEB) z Berlin Charlottenburg przez Berlin Stadtbahn i z powrotem. Zespół prasowy Sektora Kolejowego uczestniczył w tym historycznym przejeździe specjalnym, z bliska przyglądając się wszystkim zastosowanym rozwiązaniom oraz użytym materiałom.

Zaprezentowany publiczności regionalny pociąg Mireo Smart jest odpowiedzią na aktualne potrzeby transportowe. Cechuje go wysoka niezawodność. Producent deklaruje wyjątkowo krótki czas realizacji dostaw zamówionych wcześniej pojazdów. Ponadto przedstawiono Vectrain – czyli międzymiastowy egzemplarz, który wraz z lokomotywą Siemens Vectron jest w stanie poruszać się z prędkością 230 km/h.

Poza taborem kolejowym sporo uwagi poświęcono nowoczesnym technologiom. Uczestnicy targów mogli na stoisku Siemensa zapoznać się z wykorzystywanymi przez niego komponentami kolejowymi, cyfrowymi systemami jak choćby Train2Cloud wykorzystującym łączność 5G oraz platformą do e-handlu MoBase, oferującą możliwość wykonania kompleksowych zakupów.

CRRC Corporation Limited

Chiński gigant zaprezentował prototyp inteligentnego pociągu międzymiastowego Cinova H2 New Energy, zasilanego ogniwami wodorowymi. Pojazd zaprojektowany do eksploatacji z prędkością 200 km/h, ma w przyszłości zastąpić pociągi spalinowe na liniach niezelektryfikowanych. Czteroczłonowy zestaw, został wyposażony w 4 ogniwa o mocy 240 kW każde, zapewnia zasięg 1200 km przy prędkości 160 km/h. Koncern CRRC pokazał również Autonomous Rail Rapid Transit 2.0, innowacyjny pojazd nie poruszający się po torach wykorzystujący wirtualny system naprowadzania, złudzenia przypominający tramwaj czy pociąg.

Szwajcarskie portfolio szyte na miarę

Stadler zaprezentował specjalnie zaprojektowany elektryczny zespół trakcyjny dla wąskotorowej linii Centovalli liczącej 52 km długości, biegnącej między Locarno w Szwajcarii a Domodossolą we Włoszech. Producent słynie z pociągów szytych na miarę. EMU o rozstawie 1000 mm może pokonywać nachylenia do 6%, wykorzystując wyłącznie technologię przyczepności. Koncepcja pojazdu została opracowana specjalnie dla potrzeb lokalnych użytkowników transportu publicznego i turystów, z niskopodłogowymi wejściami, zawieszeniem pneumatycznym, klimatyzacją i systemem informacji pasażerskiej. Przewidziano miejsca dla wózków inwalidzkich. Nowoczesny wygląd ma stać się wizytówką kolei Centovalli, którą wspólnie obsługują szwajcarska spółka Ferrovie Autolinee Regionali Ticinesi oraz włoska spółka SSIF.

Producent publiczności zaprezentował również inne pojazdy ze swojego bogatego portfolio, jak choćby regionalny RS ZERO czyli niskoemisyjny sukcesor popularnego Regio-Shuttle RS1, dostępny w wersji z napędem akumulatorowym lub wodorowym. Inteligentny tramwaj CITYLINK – lekki, niskopodłogowy pojazd szynowy, charakteryzujący się modułową konstrukcją, Class 99 Co’Co czyli dwutrakcyjna lokomotywa dla Beacon Rail. Dysponujący siłą pociągową rzędu 500 kN pojazd, rozwija prędkość do 120 km/h. KISS-Cityjet czyli piętrowy zespół trakcyjny w różnych konfiguracjach dla ÖBB. Servicejet – tzw. straż pożarna na szynach – wielofunkcyjny pociąg ratunkowo-gaśniczy dla ÖBB. FLIRT Akku czyli bateryjny zespół trakcyjny dla DB Regio czy wagony metra dla Berliner Verkehrsbetriebe (BVG).

Czwarta generacja TGV

Alstom zaprezentował opracowane przez zespół inżynierów rozwiązania w zakresie kolei bezzałogowej, modelowania przepływu pasażerów i konserwacji predykcyjnej. Na zewnętrznych terenach ekspozycyjnych można było przyjrzeć się z bliska licznie prezentowanym pojazdom szynowym. Ogromne zainteresowanie wzbudził pociąg osiągający zawrotną prędkość 350 km/h – Avelia Horizon, jedyny na świecie dwupiętrowy pociąg dużych prędkości. Ponadto na francuskiej ekspozycji prezentowano tramwaj Flexity dla Berlina, lokomotywę Traxx Universal z systemem pokładowym Onvia oraz pociąg Coradia Max dla regionu Dolnej Saksonii, który został wyprodukowany w Chorzowie.

Hitachi Rail

Hitachi Rail zaprezentowało najnowszy model pociągu dużych prędkości ETR1000 dla włoskiego przewoźnika Trenitalia. Nowy pojazd oferuje wydajniejsze systemy energetyczne, lepsze osiągi i wyższy poziom komfortu podróży. Wyróżnia go nowoczesny design, a wewnątrz przewidziano aż 4 klasy. Producent dostarczy włoskiemu operatorowi 30 takich pociągów. Firma przedstawiła również swoją platformę HMAX (Hyper Mobility Asset Expert) przeznaczoną do inteligentnego zarządzania zasobami.

Hyundai Rotem

W Berlinie Koreańczycy zaprezentowali tramwaj wodorowy, który na jednym tankowaniu może przemierzyć choćby 200 km. Pojazd został zamówiony przez miasto Daejeon w Korei Południowej. Oprócz napędzanego wodorem szynowego pojazdu miejskiego, Azjaci pokazali publiczności wagon sterowniczy piętrowych składów dla Australii, będący częśią dużego zamówienia na ponad 500 zespołów trakcyjnych. Warto przypomnieć, iż południowo-koreański producent pojazdów szynowych realizował dostawy tramwajów dla Warszawy.

Austriackie rozwiązania do prac torowych

Austriacka firma System7 Railtechnology podczas Międzynarodowych Targów kolejowych InnoTrans 2024 prezentowała najnowocześniejsze technologie wykorzystywane w maszynach wysokowydajnych przeznaczonych do prac torowych. Profilarka tłucznia BallastRobot 4.0 jest pierwszą maszyną umożliwiającą automatyczne wyrównywanie i podsypywanie tłucznia. Maszyna została wyposażona w uniwersalny pług lemieszowy pozwalający na pracę w obu kierunkach. Lemiesz boczny może być swobodnie przemieszczany w przestrzeni i może podążać wcześniej zdefiniowanymi ścieżkami ruchu. Po raz pierwszy w maszynie tworzony jest protokół odbioru profilowania pryzmy tłuczniowej. Uniwersalny pług środkowy oferuje dowolne pozycje pośrednie oprócz automatycznej regulacji pozycji wyjściowej. Opracowane przez System7 rozwiązanie pozwala na znaczące usprawnienie prac torowych oraz podniesienie jakości ich wykonania. Premierowy BallastRobot 4.0 z linii produkcyjnej został dostarczony bezpośrednio do zamawiającego – Kolei Irlandzkich (Iarnród Éireann – Irish Rail).

Pojazdy szynowe do zadań specjalnych znad Wisły

Copma Polska zaprezentowała na targach InnoTrans 2024 specjalistyczny pojazd dwudrogowy ZDS-5 do budowy i utrzymania sieci trakcyjnej. Wszechstronny, zwrotny i nowoczesny pojazd będący przykładem innowacyjnych rozwiązań drogowo-szynowych przeznaczonych także do zadań ratunkowych. Na stoisku firmy mogliśmy zobaczyć również dźwig oraz nowy wózek kolejowy do ciężkich zastosowań.

Škoda Group

Podczas targów InnoTrans Grupa Škoda zaprezentowała koncepcję ekosystemu Smart Depot, wykorzystujący technologie autonomiczne w celu ulepszenia transportu publicznego. Projekt przeszedł etap z fazy koncepcyjnej do demonstracyjnej. Sercem systemu jest technologia ATO (Automatic Train Operation), która automatyzuje sterowanie pociągami, optymalizując rozkłady jazdy przy jednoczesnym oszczędnym gospodarowaniu zasobami energii.

Dokładna lokalizacja wykorzystująca elektroniczną mapę torów i dane z GNSS (Global Navigation Satellite Systems) oraz odometrię, ma najważniejsze znaczenie dla sukcesu systemu ATO. Poprzez wskazanie dokładnej lokalizacji Škoda może wprowadzić dodatkowe funkcje, takie jak inteligentny ogranicznik prędkości zapobiegający wykolejeniom, zmniejszając prędkość tramwaju dzięki aktualizacji oprogramowania. Dodatkowo system ACS (Anti-Collision System) Škody zwiększa bezpieczeństwo, zmniejszając ryzyko kolizji w zajezdniach i środowiskach miejskich. Wykorzystując technologię LiDAR, kamery i precyzyjną lokalizację, system ACS tworzy wirtualny tunel wokół tramwaju, umożliwiając wykrywanie przeszkód, wydawanie wczesnych ostrzeżeń i minimalizowanie fałszywych alarmów.

Podczas targów Škoda zaprezentowała wyprodukowany dla niemieckiego Bonn tramwaj ForCity Smart 41T. Niskopodłogowe pojazdy o długości ponad 30 metrów mieszczą na pokładzie 180 pasażerów, osiągając prędkość maksymalną 80 km/h. Producent przedstawił również nowy projekt nocnego pociągu o nazwie „Sleep in Motion”. Wagony pociągu zaprojektowano z myślą o zapewnieniu każdemu pasażerowi indywidualnej przestrzeni i komfortu.

Astra Vagoane Calatori

Rumuński producent Astra wystawił w niemieckiej stolicy prototyp nowego, niskopodłogowego tramwaju o modułowej konstrukcji. Zaprezentowany podczas targów pojazd był 2-członową wersją o długości 18 m. W zależności od potrzeb może on zostać być wydłużony. Trójczłonowa wersja liczy 27 metrów, a najdłuższy, składający się z 6 członów będzie miał 54 m długości przy wadze 70 ton. Pojazd przystosowany do dwóch rozstawów osi: 1000 i 1435 [mm].

Talgo

Hiszpański producent taboru kolejowego przywiózł do Berlina fragment składu budowanego dla Duńskich Kolei Państwowych (DSB), charakteryzujący się krótkimi wagonami i jednoosiowymi wózkami między nimi. Firma pokazała również lokomotywę wielosystemową Travca. Jej przeznaczeniem jest prowadzenie niemieckich wagonów do Niderlandów. Aktualnie producent uzyskał dla tej jednostki dopuszczenie do prędkości 160 km/h. Zgodnie z deklaracjami Talgo wartość ta ma ulec zwiększeniu.

Medcom

Medcom zaprezentował swoje energooszczędne rozwiązania bazujące na technologii węglika krzemu, w tym zasilacze buforowe, przetwornice ogniw paliwowych oraz systemy napędowe dla tramwajów.

Kombud Group SA

Prężnie rozwijająca się polska spółka zaprezentowała rozwiązania z zakresu sterowania ruchem kolejowym (SRK) i automatyki. Uczestnicy wydarzenia mieli okazję zapoznać się z opracowanymi przez Grupę interoperacyjnymi komponentami, takimi jak Eurobalis ECTS, system LEU, elektromechaniczny napęd zwrotnicowy Rades-1 oraz inne podzespoły elektroniczne. Kombud po raz pierwszy zaprezentował moduł BTM, będący częścią systemu CBTC. Strategicznym celem przedsiębiorstwa jest dalsza, sukcesywna ekspansja na terenie Europy Środkowo-Wschodniej.

Sat-System czyli energooszczędność i kompleksowość

Producent, dostawca oraz integrator systemów informacji pasażerskiej po raz pierwszy znalazł się w elitarnym gronie wystawców na berlińskich targach kolejowych. Przedstawił swoje rozwiązania, zaznaczając dwa hasła przewodnie, takie jak energooszczędność oraz kompleksowość.

OLTIS Group

Lider rozwiązań informatycznych dla kolejnictwa mocno zaznaczył swoją obecność na tegorocznej edycji targów InnoTrans. Firma przedstawiła moduł K, czyli narzędzie stanowiące interfejs komunikacyjny do świata znormalizowanej wymiany danych TSI TAF/TAP. OLTIS Group współpracuje ze słowackim producentem taboru TATRAVAGÓNKA i czeską firmą LEVEL przy wdrożeniu projektu inteligentnego wagonu.

Pandrol

Globalny lider rozwiązań technologicznych dla kolejnictwa zaprezentował najnowsze rozwiązanie ze swojego portfolio: i+weld, w skład którego wchodzi aż 7 narzędzi. Produkty wykorzystujące rozbudowane dane i automatyzację, znacząco podnoszą jakość, wydajność i bezpieczeństwo podczas spawania szyn.

Rekordowe pod każdym względem

Według podanych przez Organizatorów szacunków, tegoroczną edycją Międzynarodowych Targów Technologii transportu odwiedziło ponad 170 tys. gości ze 133 krajów. W gronie wystawców znalazło się 2940 przedsiębiorstw z 59 państw.

Sprawdź także:

• InnoTrans 2024: Najważniejsze branżowe wydarzenie oficjalnie otwarte
• „Mobilność przyszłości” – InnoTrans 2024 w Berlinie
• Targi inaczej, czyli innowacje na InnoTrans
• Zbliża się największe kolejowe święto – berlińskie targi InnoTrans 2024

Autorzy: Redakcja SK