Jeśli słyszysz o kryptowalutach, to nieuchronnie natkniesz się na pojęcie „blockchain”. Ale co to adekwatnie jest i dlaczego wszyscy mówią, iż to rewolucja technologiczna na miarę internetu?
Co to jest blockchain?
Blockchain to po prostu łańcuch bloków – cyfrowa księga, w której zapisywane są transakcje. W przeciwieństwie do tradycyjnych baz danych, blockchain jest rozproszony i niezmienny.
Każdy blok zawiera:
- zestaw transakcji (np. kto komu i ile przesłał BTC),
-
znacznik czasu,
-
hash poprzedniego bloku, czyli unikalny identyfikator – to właśnie tworzy łańcuch.
Dzięki temu nie można cofnąć ani zmienić żadnej transakcji bez zmiany całego łańcucha, co jest praktycznie niemożliwe.
Technologię blockchain po raz pierwszy opisała i zastosowała w praktyce anonimowa osoba lub grupa o pseudonimie Satoshi Nakamoto w 2008 roku. Blockchain powstał jako fundament Bitcoina — pierwszej kryptowaluty.
Krótka historia powstania blockchaina:
🔹 2008 – manifest Satoshiego
-
31 października 2008 roku Satoshi opublikował whitepaper zatytułowany:
„Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” -
Dokument ten zawierał opis cyfrowej waluty działającej bez pośredników, przy użyciu sieci peer-to-peer i technologii łańcucha bloków.
🔹 2009 – pierwszy blok (Genesis Block)
-
3 stycznia 2009 roku został wydobyty pierwszy blok w sieci Bitcoin.
-
Satoshi zaszył w nim wiadomość z gazety:
„The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”
To był komentarz do upadającego systemu bankowego po kryzysie 2008.
🔹 Co dokładnie wymyślił Satoshi?
Satoshi nie wynalazł wszystkich komponentów blockchaina od zera – wiele elementów istniało wcześniej:
-
kryptografia asymetryczna – od lat 70. (RSA),
-
hashowanie bloków – np. używane w systemach timestampowania,
-
proof-of-work – wykorzystywany w systemach antyspamowych.
To, co zrobił Satoshi, to genialne połączenie tych elementów w jeden, działający system, który:
-
nie wymaga zaufania do centralnego podmiotu,
-
nie pozwala cofać lub zmieniać transakcji,
-
działa w pełni rozproszony i odporny na cenzurę.
Blockchain to nie tylko bitcoin
Choć technologia blockchain została zapoczątkowana przez Bitcoina, gwałtownie okazało się, iż ma znacznie szersze zastosowanie:
-
Ethereum dodało tzw. smart kontrakty, czyli programowalne transakcje,
-
Chainlink łączy blockchain z danymi z zewnątrz,
-
Cardano czy Polkadot budują skalowalne i ekologiczne sieci.
W skrócie: blockchain to infrastruktura, na której można budować systemy finansowe, gry, certyfikaty, tożsamość cyfrową, a choćby systemy głosowania.
Dlaczego blockchain jest „bezpieczny”?
Blockchain bazuje na kryptografii i algorytmach konsensusu. W sieciach takich jak Bitcoin, tysiące komputerów (górników) rywalizują o zatwierdzenie nowego bloku – to tzw. Proof of Work. Inne sieci, jak Ethereum 2.0 czy Cardano, używają Proof of Stake, gdzie zatwierdzanie zależy od ilości posiadanych monet.
Każdy węzeł ma kopię całego łańcucha, więc żadna pojedyncza instytucja nie może manipulować danymi.
W czym blockchain jest lepszy od „zwykłych” baz danych?
Własność danych | Centralna | Rozproszona |
Możliwość modyfikacji | Tak | Bardzo ograniczona |
Zaufanie | Potrzebne do instytucji | Zaufanie do kodu |
Przejrzystość | Zależna od operatora | Wbudowana w system |
Blockchain jest jak notariusz, który nigdy nie śpi – potwierdza każdą transakcję i zapisuje ją na wieki.
Co to oznacza dla początkujących?
Blockchain może wydawać się skomplikowany, ale jego idea jest prosta: przejrzystość, bezpieczeństwo i niezależność. Gdy kupujesz Bitcoina czy używasz NFT, działasz właśnie na blockchainie – choćby jeżeli nie widzisz jego działania.
Ciekawostka
Pierwszy blok Bitcoina (tzw. Genesis Block) zawierał ukrytą wiadomość:
„The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”
To był manifest – pokazanie, iż blockchain może być alternatywą dla upadającego systemu finansowego.
Czym jest blockchain i gdzie wykorzystuje się tę technologię?
Kryptowaluty to nie tylko bitcoin. Które jeszcze są warte uwagi?