Rosja bankrutowała już wielokrotnie w swojej historii. Nie ważne czy „carem” był komunista, czy klasyczny imperialista. Państwo ma odwieczne problemy z finansami. Pomimo nieprzebranych ilości surowców naturalnych, Moskwa zawsze była pod tym względem dość biedna, a budżet Rosji nigdy nie mógł się do końca zbilansować. Ludzie się zmieniają, ale system pozostaje taki sam. W czasie pokoju niewydolna gospodarka jest stanie jeszcze jakoś funkcjonować.
Jednak jak wielokrotnie pokazała historia, w czasie wojen Rosja miała tendencję do zapaści gospodarczej. Skorumpowany system oligarchiczny niewydolny w czasie pokoju, nie jest w stanie obsłużyć potrzeb finansowych państwa na prowadzenie wojny. Wojna w Ukrainie swoją skalą przekracza wszystko, co zakładał Putin przed 2022 rokiem.
Wpływy Rosji ze sprzedaży paliw spadły już ponad 50 procent
W naszym lipcowym wpisie „Wpływy Rosji ze sprzedaży paliw spadły już ponad 50 procent” pisaliśmy, iż wpływy budżetu Rosji ze sprzedaży paliw spadły o ponad 50%. Wpływy te stanowiły większość wpływów budżetowych Moskwy. Główne źródło dochodu powoli traci na znaczeniu. Spadek dochodów Rosji na bieżąco można śledzić, obserwując stronę https://www.russiafossiltracker.com/.
Wartość dziennego eksportu surowców energetycznych z Rosji – dane w milionach Euro
Koszty wojny czeczeńskiej, a koszty wojny na Ukrainie
Coraz mniejszy budżet rosyjski musi obsługiwać coraz większe wydatki wojskowe. Wsparcie militarno-finansowe dla Ukrainy płynie szerokim strumieniem z Zachodu. Bez tego, Ukraina dawno by tę wojnę przegrała. Z początku pomoc ta nie była duża, ale z czasem ciągle wzrastała. Tylko USA przeznaczyło na nią ponad 43 miliardy dolarów. Reszta państw świata drugie tyle. Te prawie 90 miliardów dolarów to aż 5% całego rosyjskiego PKB.
Graficzne przedstawienie amerykańskiej pomocy militarnej wysyłanej na Ukrainę od początku 2022 roku
Kwota może nie robić na nikim wrażenia, ale pokazana w kontekście relatywnym powinna. Podczas I wojny czeczeńskiej prowadzonej przez Moskwę w latach 1994 – 1996, z o wiele słabszym przeciwnikiem niż Ukraina, Rosja wydawała dziennie około 30 milionów dolarów. W ciągu roku składało się na kwotę 11 miliardów dolarów, czyli 2,8% ówczesnego rosyjskiego PKB. Dzisiaj na prowadzenie wojny Rosja wydaje dziennie około miliarda dolarów. Co daje rocznie kwotę odpowiadającą ponad 20% rosyjskiego PKB.
Chociaż Rosja ostatecznie wojnę czeczeńską wygrała w 1996 roku, to ekonomiści są zgodni co do tego, iż zrobiła to kosztem bankructwa 2 lata później. Budżet Rosji nie wytrzymał tego ciężaru. Wojna czeczeńska nie była co prawda jedynym powodem bankructwa Moskwy. Znaczenie miał również kryzys azjatycki, ale koszty wojny zrobiły swoje. Rubel w ciągu czterech lat osłabił się o ponad 75%, stopa życia spadła gwałtownie, a miliony ludzi uciekło z kraju.
Wojny na Ukrainie może doprowadzić Rosję do bankructwa
Wszystko wskazuje na to, iż wojna na Ukrainie będzie miała o wiele gorsze konsekwencje dla Rosji. Na Rosję zostały ponadto nałożone potężna sankcje, a 25 lat temu nie było ich praktycznie wcale. Teoretycznie Rosja przed wojną zgromadziła rezerwy walutowe, które pozwoliłby jej prowadzić wojnę na obecnym poziomie intensywności przez dwa lata. Te pieniądze w budżecie skończą się więc w okolicach lutego 2024 roku. Zachód jednak zablokował połowę tych rezerw, więc w efekcie ta gotówka skończyła się w praktyce w lipcu tego roku. Mówiła o tym również Prezes rosyjskiego Banku Centralnego Elwira Nabiullina. Kapitał zagraniczny Moskwy unika i widać to również dobrze po kursie rubla, który od wielu miesięcy pikuje. w tej chwili za jednego dolara trzeba płacić aż 100 rubli.
Kurs rubla w stosunku do dolara amerykańskiego
Do zarobienia,
Karol Badowski