Bunt europosłów. Czy zerwą rozmowy z KE o budżecie na rolnictwo?

Trwa polityczna burza wokół nowego budżetu UE na lata 2028–2034. PPE coraz ostrzej sprzeciwia się planom KE, które zakładają połączenie funduszy regionalnych i rolnych w jeden scentralizowany system krajowych programów. jeżeli Komisja nie zmieni swoich propozycji, europosłowie grożą zerwaniem rozmów z KE o budżecie na rolnictwo.

W lipcu br. Komisja Europejska przedstawiła projekt nowego budżetu UE o wartości niemal dwóch bilionów euro. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych punktów propozycji jest plan połączenia Wspólnej Polityki Rolnej i funduszy spójności w jeden mechanizm o łącznej wartości 865 miliardów euro. Europosłowie nie godzą się z tym i grożą zerwaniem rozmów z KE o budżecie na rolnictwo.

Komisja łączy fundusze, Parlament mówi „nie” takiemu budżetowi na rolnictwo

Bruksela argumentuje, iż takie rozwiązanie uprości zarządzanie finansami i zwiększy efektywność wydatkowania środków. Jednak zdaniem posłów, ministrowie rolnictwa i organizacje rolnicze alarmują, iż takie połączenie zatrze granice między polityką rolną a regionalną. Ponadto doprowadzi do chaosu w finansowaniu inwestycji wiejskich.

Rozmowy z KE o budżecie na rolnictwo — siedem warunków Parlamentu

W dokumencie, do którego dotarł portal agrarheute, cztery największe frakcje Parlamentu Europejskiego:

• Europejska Partia Ludowa (EPL),
• Socjaldemokraci (S&D),
• liberałowie z grupy Odnówmy Europę
• Zieloni/EFA

grożą Ursuli von der Leyen zerwaniem rozmów o budżecie unijnym.

Mianowicie w swoim piśmie stawiają siedem warunków kontynuowania rozmów. Mianowicie parlamentarzyści domagają się m.in.:

• braku renacjonalizacji polityki rolnej i zachowania wspólnego charakteru WPR,
• oddzielenia funduszy rolnych od funduszy regionalnych,
• wzmocnienia roli regionów i samorządów lokalnych w procesie decyzyjnym,
• jednolitych zasad i standardów dla rolników w całej UE,
• pełnej przejrzystości i kontroli demokratycznej nad wydatkowaniem środków unijnych.

Nie możemy zaakceptować budżetu, który centralizuje decyzje, ignoruje priorytety Unii i podważa jej wartość dodaną. Wspólna Polityka Rolna musi pozostać wspólna — napisali europosłowie w liście cytowanym przez agrarheute.

W ocenie sygnatariuszy, obecny model finansowania grozi „deficytem demokratycznym”. Ponadto marginalizacją Parlamentu Europejskiego w roli organu budżetowego.

Jeśli Komisja Europejska nie zmieni planów połączenia funduszy regionalnych i rolnych w jeden scentralizowany system, europosłowie grożą zerwaniem rozmów z KE o budżecie na rolnictwo

fot. Canva

PE grozi KE wstrzymaniem negocjacji

Parlament Europejski oczekuje, iż Komisja Europejska uwzględni jego uwagi jeszcze przed listopadową sesją plenarną. W przeciwnym razie rozmowy z KE o budżecie na rolnictwo parlamentarzyści po prostu zerwą.

Podsumowując, Parlament grozi wstrzymaniem rozmów, dopóki Komisja nie wycofa się z planu łączenia funduszy. To oznacza realne ryzyko opóźnień w pracach nad budżetem UE na kolejną perspektywę finansową.

Dlaczego to ważne dla rolnictwa?

Z punktu widzenia rolników i państw członkowskich, utrzymanie odrębności Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) jest bardzo ważne. Dzięki niej możliwe jest finansowanie dopłat bezpośrednich, działań prośrodowiskowych, inwestycji w przetwórstwo czy modernizację gospodarstw.

Zdaniem wielu ekspertów, włączenie tych środków w szersze programy krajowe mogłoby sprawić, iż rolnictwo straci swoją pozycję priorytetową w budżecie Unii. W efekcie rolnicy byliby bardziej zależni od decyzji rządów krajowych, a mniej od wspólnych zasad unijnych.

Europosłowie przestrzegają, iż zamiast uproszczenia systemu, centralizacja funduszy mogłaby doprowadzić do nowych konfliktów i obniżenia przejrzystości wydatkowania.

Rozmowy z KE o budżecie na rolnictwo — piłka po stronie Komisji

Kolejna sesja Parlamentu Europejskiego odbędzie się 12–13 listopada 2025. To właśnie wtedy europosłowie będą oczekiwać reakcji Komisji Europejskiej i ewentualnych zmian w propozycji budżetowej.

Jeśli Komisja nie wykaże gotowości do kompromisu, może dojść do zamrożenia rozmów z KE o budżecie na rolnictwo. To scenariusz, który nie tylko opóźniłby proces przyjmowania nowego budżetu. Dodatkowo zwiększy niepewność wśród rolników planujących inwestycje po 2027 r.