Charlie Munger nie żyje. Legendarny inwestor odszedł w wieku 99 lat. Co pozostawił?

Legenda Wall Street, zwolennik inwestowania długoterminowego i przede wszystkim ciepło wspominany przez bliskich Charlie Munger zmarł w wieku 99 lat. Przez przeszło 3/4 życi był niemal nierozerwalnie związany z wieloletnim przyjacielem i partnerem biznesowym, Warrenem Buffettem. Doszedł do fortuny i stał się miliarderem dzięki udziałom w Berkshire Hathaway, wehikule inwestycyjnym kojarzonym głównie z Buffettem, który wspólnie z nim budował od podstaw. Wspólnie z nim przekształcił Berkshire Inc. z upadającego producenta tekstyliów w imperium.

Mieszkający od wielu lat w Los Angeles, Munger zmarł we wtorek, w kalifornijskim szpitalu. W oświadczeniu Buffett podkreślił, iż Berkshire Hathaway 'nie mogłoby zostać zbudowane do obecnego rozmiaru bez inspiracji, mądrości i udziału Charliego’. Miliarder znany był m.in. z nałogowego czytania książek. Munger miał się z nimi dosłownie nie rozstawać i wielokrotnie podkreślał, iż leży w nich mądrość po którą należy sięgać. Mawiał m.in. iż 'sukces przychodzi do przygotowanego umysły’ a sposób jaki proponował dot. zawodowego życia był prosty:

• Wydawaj mniej niż zarabiasz
• Inwestuj rozważnie
• Unikaj toksycznych ludzi i zajęć
• Nie nagradzaj się zbyt chojnie
• Nigdy nie przestawaj się uczyć

’To niezwykłe, jak wiele długoterminowych zysków ludzie tacy jak my osiągnęli, starając się konsekwentnie nie być głupimi, zamiast starać się być bardzo inteligentni’ – mawiał Munger. W prywatnych rozmowach Munger miał często upominać Buffetta, iż nie myśli w wystarczająco prostolinijny sposób i niepotrzebnie komplikuje niektóre sprawy, związane z inwestycjami.

Ponadczasowa mądrość

Nigdy nie stawiaj pieniędzy ponad bliskich i samego siebie. Inwestuj agresywnie tylko kiedy nadarza się okazja. By ją rozpoznać, musisz posiąść wiedzę. Te i wiele innych porad Mungera było uzasadnione jego własną biografią. Na Wall Street uchodził za chodzącą encyklopedię. Przez niektórych krytykowany był za nieco 'zamknięty’ na finansowe 'nowości’ umysł. Do końca swoich dni, Munger trzymał się teorii 'inwestowania w wartość’, wyłożonej przez Benjamina Grahama, w latach 50-tych. Widział wielką mądrość w maksymalnym upraszczaniu, choćby skomplikowanych rzeczy. Uważał, przekornie, iż 'inwestowanie jest proste ale nie jest łatwe’.

W jego ocenie sukces gwarantowała cierpliwość i poparta faktyczną wiedzą wiara we własne przekonania. Wielokrotnie podkreślał, iż ludzie traktują akcje jak kupony na loterie zamiast widzieć w nich udziały w przedsiębiorstwach, które na przestrzeni dziesięcioleci będą produkować rzeczy, które ludzie będą chcieli kupić i używać. Znany był także z ostrożnego podejścia do rzeczy, których nie rozumiał. Wystarczyło, iż produkty, które dostarczała dana firma nie spotykały się z jego zrozumieniem i entuzjazmem, by Munger zachowawczo podchodził do inwestycji w akcje. Prywatnie jego ulubioną firmą prawdopodobnie było amerykańskie Costco, sieć marketów.

Cytaty Mungera

• „Jak znaleźć dobrego współmałżonka? Najlepszym sposobem jest zasłużyć na dobrego współmałżonka… Aby dostać to, czego chcesz, musisz zasłużyć na to, czego chcesz”.
• „Każdego dnia staraj się być trochę mądrzejszy niż byłeś, kiedy się obudziłeś”.
• „Najlepszą rzeczą, jaką może zrobić człowiek, jest pomóc innemu człowiekowi dowiedzieć się więcej”
• „Nie musisz być genialny, tylko trochę mądrzejszy od innych facetów, średnio, przez długi, długi czas.”
• „Gra życia to gra wiecznego uczenia się. Przynajmniej jeżeli chcesz wygrać.”
• „Nigdy nie pozwalam sobie na opinię na temat czegokolwiek, czego nie znam lepiej niż argumentów drugiej strony”
• „Wielkie pieniądze nie leżą w kupowaniu i sprzedawaniu, ale w czekaniu.”
• „Ciągle widzę ludzi, którzy nie są najmądrzejsi, czasem choćby nie są najbardziej pracowici, ale są maszynami do nauki. Każdej nocy kładą się spać trochę mądrzejsi, niż byli, gdy wstali i wierz mi, to pomaga, zwłaszcza gdy masz przed sobą długi czas.’

„Nie uczysz się niczego, jeżeli nie popełniasz błędów”.

• „Wielcy inwestorzy są zawsze bardzo ostrożni. Przemyślają wszystko. Nie spieszą się. Są spokojni. Nie spieszą się. Nie ekscytują się. Po prostu podążają za faktami i ustalają wartość. I to właśnie staramy się robić”.
• „Jeśli chcesz być dobrym inwestorem, musisz mieć długoterminową perspektywę. Musisz być bardzo cierpliwy i czekać na adekwatny moment. A kiedy dostaniesz adekwatne boisko, musisz być gotowy do mocnego ruchu. Nie możesz po prostu wziąć małego, malutkiego zamachu. Musisz…„
• „Zawsze śmieję się, gdy ludzie mówią o tym, jak zamierzają nauczyć się inwestować. To nie jest temat, którego można się nauczyć w kilka tygodni. Nauczenie się adekwatnego inwestowania zajmuje całe życie”.
• „Nie muszę być ekspertem od każdej spółki, ani choćby od wielu. Muszę tylko być w stanie ocenić branże i liderów w nich„

Berkshire przekazało wiadomość o śmierci Mungera ze sporym opóźnieniem, po sesji na Wall Street. Akcje holdingu notowane są po sesji mniej więcej płasko i straciły 28 listopada niewiele, blisko 0,11%. W momencie odejścia wartość netto majątku Mungera wyceniana była na ok. 2,5 mld USD. Miliarder nigdy nie słynął z hulaszczego trybu życia.