Chińska kolej dużych prędkości jest zadłużona

Chińska kolej dużych prędkości (KDP) jest jednym z najbardziej imponujących przedsięwzięć infrastrukturalnych na świecie. Od lat w internecie krążą mapy przedstawiające rozwój sieci KDP w Chinach, wywołując zachwyt i zdumienie. W 2023 roku chińska sieć kolejowa obejmowała 159 tys. km, co stanowiło 20% wzrost w ciągu ostatnich pięciu lat, z czego większość to linie KDP.

Problemy operacyjne i finansowe

Mimo imponującego rozwoju, efektywność operacyjna chińskiej sieci KDP budzi wątpliwości. Indeks wydajności personelu kolejowego w przeliczeniu na infrastrukturę wynosi w Chinach mniej niż 0,05, co jest najniższym wynikiem wśród państw o rozbudowanej sieci kolejowej.

Koleje Chińskie (państwowa spółka kolejowa) zmieniły taryfy na głównych trasach dużych prędkości, podnosząc taryfę podstawową o około 20%. Władze twierdzą, iż w praktyce ceny zostaną obniżone choćby o 45% biorąc pod uwagę czynniki takie jak pora roku, data i pora dnia. Jednak analiza cen biletów na trasie Wuhan-Guangzhou przeprowadzona przez portal Nikkei wykazała, iż ponad 50% cen wzrosło w porównaniu z okresem sprzed zmian, a ceny spadły w przypadku zaledwie 5%.

Koleje Chińskie mają ogromne zadłużenie, które na koniec 2023 roku wyniosło 6,13 bln RMB (859 mld USD). Przychody operacyjne spółki w 2023 roku wyniosły tylko 1,2 bln RMB, a zysk netto zaledwie 3,3 mld RMB. W latach 2020-2022 odnotowano straty netto w wysokości kilkudziesięciu miliardów juanów z powodu pandemii COVID-19 i spadku liczby pasażerów.

Korzyści i wyzwania KDP

Chińska sieć KDP przynosi wiele korzyści:

1. Szybki i niezawodny transport: KDP to szybki, niezawodny i wygodny środek transportu dużej liczby podróżnych na duże odległości w gęsto zaludnionym kraju.
2. Wydajność gospodarcza: KDP poprawia wydajność gospodarczą i konkurencyjność poprzez zwiększenie zdolności transportowej kolei i łączenie rynków pracy.
3. Zwiększenie przepustowości: Dedykowane linie dużych prędkości uwalniają starsze linie kolejowe dla przewozów towarowych, zwiększając przepustowość towarową.
4. Stymulacja gospodarki: Budowa sieci KDP tworzy miejsca pracy i zwiększa popyt w branży budowlanej, stalowej i cementowej w okresie spowolnienia gospodarczego.
5. Rozwój miast: KDP ułatwia integrację gospodarczą między miastami i promuje rozwój średnich miast. Wprowadzenie kolei dużych prędkości odpowiada za 59% wzrostu potencjału rynkowego miast „drugoligowych”.

Jednak KDP w Chinach stoi również przed wieloma wyzwaniami, w tym ogromnym zadłużeniem i koniecznością optymalizacji kosztów. Ceny biletów nie odzwierciedlają kosztów, co stanowi dodatkowy problem finansowy.

Społeczne i polityczne implikacje

Kolej w Chinach to podstawowy środek podróży dla migrujących robotników, którzy napędzają chiński przemysł. Władze obawiają się reakcji społecznych na podwyżki cen biletów. Państwowa agencja prasowa Xinhua opublikowała komentarz, w którym stwierdziła, iż ceny na trasach objętych zmianami „pozostawały niezmienione przez ponad 10 lat od rozpoczęcia świadczenia usług” oraz iż „rosnące koszty utrudniały utrzymanie poprzednich cen”.

Przyszłość

Pomimo wyzwań, chińska sieć KDP przez cały czas się rozwija, a Chiny stają się wiodącym źródłem technologii budowy kolei dużych prędkości. Ekspansja KDP sprawia, iż chińscy producenci pociągów gwałtownie wchłaniają importowane technologie i zaczynają konkurować z zagranicznymi dostawcami na rynku eksportowym.