1 tydzień temu
Aby uprawa gryki była udana należy przestrzegać podstawowych zasad agrotechniki. O powodzeniu uprawy decyduje często przebieg pogody, zwłaszcza podczas kwitnienia.
Wadliwe zmianowanie roślin, spowodowane zbyt dużym udziałem zbóż, niekiedy również rzepaku, a w konsekwencji ich częsta uprawa po sobie, prowadzi do większej presji chwastów, chorób i szkodników.
By temu zapobiec lub ograniczyć, wskazany jest większy udział w zmianowaniu gatunków z innych rodzin botanicznych, w tym gryki, należącej do rdestowatych.
Przeciętne plony nasion (orzeszków) oscylują od 0,8 do 1,5 t/ha. W doświadczeniach COBORU, a więc przy prawidłowej agrotechnice, ale też korzystnym przebiegu pogody plony dochodzą, a niekiedy przekraczają 3 t. Taki poziom uzyskują też w „dobrych” latach niektórzy rolnicy.
Zalety uprawy gryki
- pozostawia bardzo dobre stanowisko dla podstawowych zbóż i rzepaku, wolne od chwastów oraz patogenów chorób i szkodników,
- ma niewielkie wymagania glebowe (lżejsze, klasy bonitacyjne IVa i b oraz V) i pokarmowe. Na lepszych glebach i stanowiskach można zrezygnować lub znacznie ograniczyć dawki NPK.
- jest cenną rośliną miododajną, chętnie oblatywaną przez pszczoły, które pozyskują do 150 kg/ha wartościowego – smacznego i odżywczego miodu,
- kasza gryczana nie zawiera glutenu, dlatego wykorzystywana jest do produkcji specjalnej żywności, polecanej na choroby metaboliczne, np. celiakię,
- nasiona zawierają 13-15 proc. białka, 65-70 proc. skrobi, 2,5-3 proc. tłuszczu, 2-2,25 proc. składników popielnych oraz witaminy, głównie z grupy B oraz P i E,
- gryka zawiera też rutynę, czyli specjalny związek chemiczny wykorzystywany w farmacji, uszczelniający naczynia krwionośne oraz wykazujący działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, neutralizujące wolne rodniki,
- zaliczana jest do roślin ekologicznych, gdyż w niewielkim stopniu porażają ją choroby i szkodniki. Udana plantacja radzi sobie dość dobrze z chwastami, nie wymaga też dużych dawek nawozów.
Jak wiatr z północy siej grykę i w nocy?
By uzyskać z jej uprawy satysfakcjonujące wyniki, należy przestrzegać podstawowych zasad agrotechniki, choć o powodzeniu uprawy decyduje często przebieg pogody, zwłaszcza podczas kwitnienia.
Sprzyjające temperatury i opady korzystnie wpływają na oblot owadów i skuteczne zapylanie kwiatów. Jest to istotne, bowiem pojedynczy kwiat kwitnie jeden dzień, po czym obumiera.
Szczególnie niesprzyjający dla oblotu pszczół jest deszczowy i chłodny okres, choć niekorzystne są również wysokie temperatury i niska wilgotność, bowiem powodują wysuszanie znamion słupka, co utrudnia skuteczne zapylanie i wiązanie owoców.
By złagodzić to ryzyko, należy ją wysiewać rzadziej (do 70 kg/ha), wówczas mniejsza obsada stymuluje wyrastanie z kątów liści dodatkowych pędów bocznych. Dzięki temu rośliny w dłuższym czasie kwitną, co zwiększa szanse na skuteczne zapylenie części kwiatów. Zmniejsza się też ryzyko wylegania roślin.
Termin siewu i obsada roślin
Z kolei wadą zbyt rzadkich siewów, jest nierównomierne wiązanie i dojrzewanie nasion oraz mniejsza konkurencja z chwastami, co przy braku skutecznych herbicydów na chwasty dwuliścienne może być problemem.
Jako optymalny termin siewu podaje się 5-25 maj, biorąc pod uwagę aktualne i prognozowane temperatury. Do siewu należy przystępować wówczas, gdy ustali się ciepła pogoda, minie obawa przymrozków, a gleba na głębokości 5-8 cm osiągnie 10-12°C.
W sprzyjających warunkach, siewki gryki pojawiają się już po 5-7 dniach od wysiewu nasion. Rośliny dość gwałtownie rosną i na ogół skutecznie konkurują z chwastami, choć słabiej rozbudowują korzenie, co może ograniczać pobieranie wody i pokarmów.
Stąd termin siewu i obsada roślin, związana z normą wysiewu nasion, są niezmiernie istotne, gdyż w dużym stopniu decydują o plonach.
Niektórzy nasiona gryki wysiewają 10-12 maj (przed zimnymi ogrodnikami), jeżeli przymrozki w tym okresie wystąpią, nasiona jeszcze nie skiełkują, a więc nie będzie strat. Inni by zmniejszyć ryzyko niesprzyjającej pogody, wysiewają nasiona w 2-3 terminach, np. 8, 15 i 22 maja.
Z terminem siewu wiąże się wiele ludowych przysłów, oto niektóre z nich: „jak wiatr z północy siej grykę i w nocy”; „najlepiej siać grykę gdy baranki na niebie przed świtem”; „jak w maju 25 to się dobrze kręć (czyli 25 V to ostateczny termin siewu), „grykę trzeba tak siać by miała miękko spać (co oznacza, iż pole pod zasiew powinno być dobrze doprawione)”.
