Czy Chiny rozpoczną wojnę technologiczną z Japonią?

Napięcia polityczne a zwrot technologiczny

W listopadzie 2025 roku relacje między Chinami a Japonią osiągnęły nowy poziom napięcia po wypowiedziach premier Sanae Takaichi, która sugerowała, iż Tokio rozważa zbrojne działania przeciwko Chinom w scenariuszu kryzysu tajwańskiego. Reakcja Pekinu była ostra – jednak w chińskim sektorze przemysłowym z tej sytuacji zrodziła się nietypowa nadzieja.

Za zamkniętymi drzwiami chińscy przedsiębiorcy technologiczni i liderzy korporacyjni zaczęli postrzegać ten kryzys jako okazję generacyjną – szansę na przyspieszenie odzyskania niezależności technologicznej od japońskich dostawców, którzy od dekad dominowali najważniejsze segmenty chińskiego przemysłu.

Japońska dominacja – aż do dziś

Przez ostatnie 30 lat japońskie firmy zbudowały głęboko zintegrowane pozycje w chińskich łańcuchach dostaw:

• Fanuc i Yaskawa – dostawcy >70% przemysłowych robotów precyzyjnych,
• Denso i Aisin – kluczowi producenci komponentów motoryzacyjnych,
• Shin-Etsu i JSR – monopolisci w zakresie półprzewodnikowych materiałów czystości elektronicznej,
• Murata i TDK – liderzy w produkcji zaawansowanych czujników i kondensatorów ceramiki wielowarstwowej (MLCC).

Ta dominacja opierała się na niezawodności, precyzji i dekadach współpracy – co czyniło ją „bezpiecznym wyborem”, choćby gdy chińskie alternatywy były dostępne.

Przyspieszenie wypierania dawnych dostawców

Jednak w ciągu ostatnich 5 lat chińskie firmy dokonały przełomowych postępów:

• W sektorze motoryzacyjnym, BYD i inne marki EV wyparły japońskie samochody z rynku chińskiego i zaczęły dominować w Europie i Azji Południowo-Wschodniej.
• W robotyce przemysłowej, firmy takie jak Estun i Inovance zdobywają udział rynkowy w segmentach średniej klasy.
• W materiałach półprzewodnikowych, chińscy producenci zaczynają dostarczać polikrzem, fotorezysty (rodzaj emulsji światłoczułej stosowany głównie w fotolitografii) i gazy o czystości 99,9999%.
• W automatyzacji, chińskie platformy CNC i systemy sterowania zbliżają się do jakości Siemens czy Mitsubishi.

Mimo to, inercja technologiczna i ryzyko zaburzenia ciągłości produkcji utrzymywały popyt na japońskie komponenty – do teraz.

Scenariusz „de-japonizacji”

Gdyby Pekin zdecydował się na celowane ograniczenia importu technologii japońskich, mogłoby to przyspieszyć proces, który trwać miał dekady:

• Presja na przedsiębiorstwa państwowe i prywatne, by zastąpić dostawców z Japonii,
• Ograniczenia eksportowe na najważniejsze surowce, takie jak gal i german (już stosowane wobec USA i Europy),
• Kontrola nad magnesami z ziem rzadkich – krytycznymi dla japońskiej robotyki, lotnictwa i przemysłu zbrojeniowego.

Taka strategia przypominałaby działania z 2023–2025 roku, gdy Chiny ograniczyły eksport magnesów neodymowych, co uderzyło w producentów silników bezszczotkowych w Japonii i Niemczech.

Krótkoterminowy ból, długoterminowa korzyść

Chiński przemysł nie pozostało w pełni gotowy na odcięcie od Japonii:

• Optyka wysokiej klasy (np. soczewki Nikon, Canon),
• Łożyska precyzyjne (NSK, NTN),
• Chemia specjalistyczna – wciąż zależą od japońskich dostaw.

Przejście mogłoby oznaczać tymczasowe opóźnienia, wzrost kosztów i problemy z jakością. Ale jak wskazują eksperci, chińskie firmy gotowe są znosić ten ból, by zdobyć długoterminową suwerenność technologiczną – podobnie jak w przypadku półprzewodników po embargu USA.

Globalne konsekwencje

Pełnowymiarowa „wojna technologiczna” z Japonią mogłaby:

• Zdestabilizować japoński sektor high-tech, zatrudniający setki tysięcy osób w Nagoyi, Kioto i Ōicie,
• Przyspieszyć migrację produkcji do Chin, zwłaszcza w segmentach EV, baterii i robotyki,
• Zmienić strukturę globalnych łańcuchów dostaw, gdzie Chiny przestaną być tylko montownią, a staną się źródłem rdzennych technologii krytycznych.

Chiński przemysł – wspierany przez inżynierów, naukowców i przedsiębiorców – coraz bardziej daje rządowi technologiczną pewność siebie, by działać nie tylko obronnie, ale i ofensywnie.

Źródła:

1. Nikkei Asia – Would China launch a tech war on Japan?, https://asia.nikkei.com/Editor-s-Picks/China-up-close/Would-China-launch-a-tech-war-on-Japan
2. Japan External Trade Organization (JETRO) – Japan-China Trade Dependency Report, November 2025
3. China Electronics Standardization Institute – Progress in Domestic Substitution of Key Electronic Components, October 2025
4. South China Morning Post – Chinese EV makers overtake Japanese brands in global markets, https://www.scmp.com/business/article/3331005/china-ev-byd-japan-export-decline

Leszek B. Ślazyk

e-mail: [email protected]

© www.chiny24.com