1 tydzień temu
Sześć dni temu rynek kryptowalut przeżył najbardziej destrukcyjne wydarzenie likwidacyjne w swojej historii. Chociaż mechanika tego, co się stało, jest już znana, przyczyny wciąż pozostają zagadką – zagadką, która może zmienić sposób, w jaki postrzegamy bezpieczeństwo giełd kryptowalutowych.
Epicentrum trzęsienia ziemi
Historia zaczyna się prozaicznie: Binance z niewiadomych powodów wyceniał trzy tokeny akceptowane jako zabezpieczenie dla pozycji z dźwignią – wBETH, BNSOL i syntetycznego dolara USDE – wykorzystując ceny spot ze swoich własnych ksiąg zleceń. Dopóki te księgi były płynne, system działał. Problem pojawił się, gdy płynność nagle wyparowała.
Kiedy Bitcoin i inne kryptowaluty zaczęły tracić na wartości po informacjach o kontynuacji wojny handlowej Trumpa z Chinami, ceny tych trzech tokenów na Binance spadły dramatycznie – niemal do zera w przypadku dwóch derywatów stakingowych. Co istotne, ceny pozostały stabilne na innych giełdach.
Konsekwencje były druzgocące. Tysiące traderów używających tych tokenów jako zabezpieczenia zostało zlikwidowanych, mimo iż ich pozycje były faktycznie bezpieczne według cen rynkowych. Protokół Ethena przez cały czas wykupywał tokeny USDE za wartość 1 USD, ale to nie miało znaczenia – Binance patrzył wyłącznie na własne, zniekształcone ceny.
While we share these suggestions privately with any partner we work with across both DeFi and CeFi, want to surface this publicly so there is zero doubt going forward on what we view as appropriate oracle design and risk management for USDe: pic.twitter.com/lb4OeaGn9Y
— G | Ethena (@gdog97_) October 12, 2025Podejrzane szczegóły likwidacji
Tu zaczyna się prawdziwa zagadka. Zaledwie kilka dni przed omawianą katastrofą, Binance publicznie ogłosił, iż zmieni sposób wyceny wBETH i BNSOL, odchodząc od własnych rynków spot „aby zminimalizować ryzyko depegu”. Innymi słowy, giełda przyznała się do strukturalnej słabości, i każdy, kto przeczytał ten komunikat powinien mieć to na uwadze.
Hipotetycznie, otworzyło to drzwi do skoordynowanego ataku. Wystarczyłoby, żeby wieloryb z odpowiednią pozycją na rynku spot wyprzedał wystarczającą ilość tokenów, by wywołać depeg i masowe likwidacje.
Ale czy to rzeczywiście możliwe? Dane sugerują, iż tak.
Analityk Benson Sun wykrył niepokojący wzorzec: między 21:18 a 21:20 UTC Binance doświadczył „nienormalnego, zsynchronizowanego wycofania płynności”. Księgi zleceń zostały niemal całkowicie opróżnione.
Według danych Blockworks Research, wolumen bid i ask na parze BTC/USDT zniknął o ponad 95% w ciągu zaledwie dziesięciu minut.
Depegi rozpoczęły się około 21:40 UTC. Ogłoszenie Trumpa o potencjalnych dodatkowych cłach na Chiny pojawiło się o 20:00 UTC na jego platformie Truth Social.
Zbyt dokładny timing
Najbardziej intrygujący szczegół? Dwa konta na Hyperliquid shortowały Bitcoina i Ethera tuż przed postem Trumpa, zarabiając 160 milionów USD. Czy ci sami traderzy mogli jednocześnie wycofać płynność z Binance, implodując rynki, które sami uczynili niepłynnymi? Czy to była strategia na maksymalizację zysków z shortów, napędzana falą likwidacji w całym ekosystemie?
Tego akurat nigdy się nie dowiemy bez publicznego ujawnienia przez Binance szczegółów dotyczących działań największych traderów – co z pewnością nigdy nie nastąpi.
WAŻNE: Złoto przebija 4200 USD – czy Bitcoin podąży za kruszcem?
Wzorzec ataków
Warto jednak pamiętać o jednym: to nie pierwsza taka sytuacja w branży. Od końca 2020 roku miały miejsce co najmniej cztery inne udokumentowane ataki na podatne na manipulację oracle (pl. wyrocznia) – bZx, Harvest Finance, Compound i Mango Markets.
Czy pojedynczy sprawca spowodował chaos? To może być źle postawione pytanie. Sytuacja mogła być łatwo wywołana przez jedną osobę. Prawdziwą zagwozdką pozostaje, czy było to zamierzone.
Nie trzeba być specjalistą, by zauważyć, iż operatorzy giełd (zarówno scentralizowanych, jak i zdecentralizowanych) powinni traktować to wydarzenie jako potencjalny skoordynowany atak. Rozpoznawanie wzorców to właśnie to, co pozwala przetrwać w branży kryptowalut. Ten wzorzec jest zbyt wyraźny, by dalej go ignorować.
