1 tydzień temu
Unit bias to zjawisko, które sprawia, iż inwestorzy mają tendencję do preferowania pełnych jednostek lub „okrągłych” liczb, choćby jeżeli nie ma to racjonalnego uzasadnienia. Przykładowo, na rynku kryptowalut inwestorzy często preferują zakup większej liczby tańszych tokenów zamiast mniejszej liczby droższych, choćby jeżeli wartość inwestycji jest taka sama. Jest to prosty przykład arbitralnej decyzji, która często nie ma żadnej merytorycznej podstawy, a wynika właśnie z unit bias.
Zrozumienie tego zjawiska jest jednak ważne nie tylko z perspektywy inwestora kryptowalutowego. Inwestorzy giełdowi także jemu podlegają, chociażby w kontekście osiągania przez dany instrument “okrągłej ceny” czy na przykład splitu akcji. W tym artykule zgłębimy naturę unit bias oraz wpływ tego zjawiska na rynek.
Czym jest Unit Bias?
Unit bias to tendencja ludzi do preferowania pełnych jednostek pewnej wielkości (na przykład cena lub czas) zamiast ich ułamków, niezależnie od wartości lub charakteru tej jednostki. Mechanizm ten ma korzenie w ludzkiej psychologii, a jego efekty są widoczne w wielu dziedzinach życia, jak i na rynkach giełdowych.
W kontekście inwestycji, unit bias przejawia się między innymi w skłonności inwestorów do preferowania zakupu pełnych jednostek aktywów o niskiej cenie nominalnej zamiast ułamków droższych aktywów, niezależnie od ich rzeczywistej wartości rynkowej czy potencjału wzrostu.
Zjawisko unit bias w codziennych sytuacjach z kolei, to na przykład:
- Jedzenie: Ludzie mają tendencję do zjadania całej porcji, niezależnie od jej wielkości. Badania wykazały, iż gdy podaje się większe porcje, ludzie jedzą więcej, choćby jeżeli nie są głodni.
- Zakupy: Konsumenci często preferują zakup większej liczby tańszych produktów zamiast mniejszej liczby droższych, choćby jeżeli ich całkowita wartość jest taka sama.
- Czas: Ludzie mają skłonność do planowania spotkań na „okrągłe” godziny, np. 14:00 zamiast 13:55, mimo iż różnica pięciu minut może nie mieć znaczenia.
Psychologiczne podstawy Unit Bias
Psychologiczne podstawy tego zjawiska są głęboko zakorzenione w ludzkiej potrzebie upraszczania mniej lub bardziej złożonych decyzji. Ludzie mają naturalną tendencję do preferowania pełnych jednostek zamiast ułamków, co daje im między innymi poczucie kompletności i kontroli nad wyborem. Mechanizm ten jest wynikiem działania heurystyk poznawczych, czyli uproszczonych reguł myślenia, które pozwalają gwałtownie podejmować decyzje w obliczu nadmiaru informacji.
Jednym z kluczowych elementów przy analizie unit bias jest efekt „większej liczby”, który powoduje, iż większe liczby są postrzegane jako bardziej wartościowe, choćby gdy rzeczywistość temu zaprzecza. Przykładowo, inwestorzy nierzadko opierają swoje decyzje ze względu na nominalną cenę zakupu danego aktywa, która staje się dla nich punktem zakotwiczenia (ang. anchoring), ignorując przy tym bardziej istotne wskaźniki, takie jak chociażby kapitalizacja rynkowa. Posiadanie wielu tanich jednostek danego aktywa wywołuje również psychologiczne poczucie bogactwa, co dodatkowo wzmacnia atrakcyjność tanich aktywów.
Proces ten wspiera także poczucie komfortu związane z tym, iż „dużo” jednostek łatwiej uzasadnić jako dobrą decyzję, niż zakup jednego “drogiego” aktywa. Co więcej, trudności w ocenie abstrakcyjnych wartości, takich jak fundamenty inwestycyjne czy użyteczność projektu, prowadzą do koncentrowania się na łatwo dostępnych informacjach, takich jak cena jednostkowa. W ten sposób psychologiczne mechanizmy upraszczania wpływają na decyzje, które niekoniecznie są rozsądne z perspektywy rynkowej.
Preferowanie tanich kryptowalut i tanich akcji
Jednym z najbardziej widocznych efektów unit bias na rynku kryptowalut jest tendencja inwestorów do preferowania tanich jednostkowo tokenów. Inwestorzy często wybierają kryptowaluty, takie jak PEPE czy Shiba Inu, ponieważ mogą kupić ich więcej za tę samą ilość pieniędzy w porównaniu na przykład do Bitcoina czy Ethereum, ponieważ te są droższe jednostkowo. Sposób myślenia takich inwestorów jest bardzo prosty:
“Po co kupować 0,001 BTC, skoro za to samo 100$ mogę nabyć ponad 4 miliony tokenów PEPE? Jak PEPE osiągnie 1$, to będę milionerem!”.
Cena, kapitalizacja i wykres ceny od czasu dla kryptowaluty PEPE. Pomimo relatywnie wysokiej wartości całego projektu, cena jednego PEPE jest obiektywnie bardzo niska. Źródło: CoinGecko.com
Psychologiczne poczucie „bogactwa” wynikające z posiadania dużej ilości jednostek sprawia, iż inwestorzy są bardziej skłonni do inwestowania w PEPE, mimo iż jego rzeczywista wartość i potencjał wzrostu mogą być kwestionowane (jednocześnie nie oznacza to, iż PEPE to słaba czy dobra inwestycja. Po prostu na przykładzie tej kryptowaluty idealnie widać opisywane w tym artykule zjawisko). Ostatecznie popularne narracje typu „PEPE to $1” jako cel cenowy, są niemożliwe do osiągnięcia. Dlaczego?
Wystarczy policzyć kapitalizację tego projektu zakładając 1$ za jeden token PEPE. Kapitalizacja rynkowa to całkowita wartość rynkowa aktywa, obliczana jako iloczyn liczby wszystkich jednostek w obiegu i ich aktualnej ceny jednostkowej. Dla PEPE jest to odpowiednio:
420 690 000 000 000 jednostek x 1$ = 420 690 000 000 000$
Wartość ta jest 10 razy większa niż kapitalizacja indeksu 500 największy spółek giełdowych w Stanach Zjednoczonych. Czy możliwe jest, aby PEPE osiągnął taką kapitalizację? Zdecydowanie nie. Zatem niemożliwe również jest, aby cena tego tokena kiedykolwiek osiągnęła 1$. Jednak części inwestorów, głównie początkujących, nie przeszkadza, aby w taki właśnie sposób myśleć o rynku czy o poszczególnych projektach – innym podobnym przykładem mógłby być token Shiba Inu, bardzo popularna w ubiegłej hossie kryptowaluta.
Cena, kapitalizacja i wykres ceny od czasu dla kryptowaluty Shiba Inu. Podobnie jak PEPE, pomimo relatywnie wysokiej wartości całego projektu, cena jednego tokena SHIB jest obiektywnie bardzo niska. Źródło: CoinGecko.com
Przykładu działania unit bias’u na rynkach akcji również nie trzeba daleko szukać. Split akcji Tesli w 2020 roku jest interesującym przykładem. Kiedy Tesla ogłosiła 5:1 split akcji w sierpniu 2020 roku, cena jednej akcji spadła z około 2 000 USD do około 400 USD. Dla wielu inwestorów, którzy wcześniej nie mogli sobie pozwolić na zakup pojedynczej akcji, niższa cena jednostkowa sprawiła, iż akcje Tesli stały się bardziej „dostępne” i „atrakcyjne”.
Zjawisko unit bias sprawia, iż inwestorzy mogą postrzegać akcje po podziale jako bardziej wartościowe, ponieważ „posiadają więcej akcji”, mimo iż łączna wartość inwestycji pozostaje taka sama. W praktyce może to prowadzić do większego popytu na akcje po splicie, co z kolei może wpływać na dalszy wzrost ich ceny. Tesla, dzięki temu podziałowi, zyskała jeszcze większą popularność wśród detalicznych inwestorów, co jest jednym z elementów, który mógł przyczynić się do dalszego wzrostu jej wyceny rynkowej po tym wydarzeniu.
Wykres kapitalizacji Tesli z zaznaczonym dniem splitu jej akcji. Źródło: Comparniesmarketcap.com
Jak krótko wspomnieliśmy wyżej, unit bias przejawia się także jako “preferencja okrągłych liczb”. Oznacza to między innymi, iż inwestorzy przykładają wagę do okrągłych wartości na wykresie cenowym danego aktywa. Świeżym przykładem tego zjawiska niech będzie cena Bitcoina, dla której 100 000 USD za jednostkę okazało się być istnym poziomem, przy którym z jednej strony inwestorzy realizują pozycję, a z drugiej ją budują, co przekłada się na oscylację wokół tego poziomu (w żargonie technicznym oznacza to, iż na tym poziomie istnieje opór/wsparcie w zależności od kierunku obowiązującego trendu).
Wykres ceny BTC i cena oscylująca wokół istotnego, “okrągłego” poziomu. Źródło: TradingView.com
Wpływ unit bias na decyzje inwestycyjne
Unit bias może prowadzić do szeregu błędnych wniosków z analizy lub błędnych decyzji inwestycyjnych. Jak już wskazaliśmy powyżej, poprzez skupianie się na cenie nominalnej, inwestorzy mogą ignorować ważniejsze wskaźniki, takie jak kapitalizacja rynkowa czy fundamenty projektu, koncentrując się wyłącznie na cenie jednostkowej i arbitralnie ustalonych jej wartościach. Mogą oni również przeoczyć możliwości inwestycyjne w droższych, ale potencjalnie bardziej wartościowych projektach. Nierzadko również inwestorzy mogą oczekiwać nierealistycznych wzrostów cen, bazując na błędnym założeniu, iż tanie jednostkowo aktywo ma większy potencjał wzrostu.
Kapitalizacja rynkowa vs. cena jednostkowa
Dlaczego kapitalizacja rynkowa jest ważniejsza niż cena jednostkowa? Kapitalizacja rynkowa daje znacznie lepszy obraz rzeczywistej wartości i potencjału wzrostu projektu kryptowalutowego niż cena jednostkowa.
Pokazuje ona, ile inwestorzy są skłonni zapłacić za cały projekt, a nie tylko za pojedynczy token lub akcję. Sprawia to, iż niezależnie od jednostkowej ceny danego aktywa, inwestorzy mogą bardziej miarodajnie porównać między sobą poszczególne spółki lub projekty, zarówno w obszarze danego sektora, jak i rynku ogólnie. Może to być szczególnie istotne na przykład przy określaniu potencjału zwrotu z poszczególnych inwestycji.
Przykładowo (bardzo upraszczając) projekty o niższej kapitalizacji rynkowej mogą mieć większy potencjał wzrostu niż te o wyższej kapitalizacji, niezależnie od ceny jednostkowej.
Jak uniknąć Unit Bias?
Przezwyciężenie unit bias wymaga świadomego wysiłku i zastosowania odpowiednich działań. Poznanie podstawowych informacji o tym zjawisku i jego wpływie na decyzje inwestycyjne to pierwszy krok do jego przezwyciężenia i jeżeli tu dotarłeś, to masz już go za sobą ;)).
W następnej kolejności i już w praktyce rynkowej warto zwyczajnie skupić się na analizie fundamentalnej aktywa (strategia inwestycji w memecoiny też może wynikać z fundamentalnej oceny rynku!), w tym na wspomnianej dziś kapitalizacji rynkowej, potencjale wzrostu, tokenomii lub analizie danych finansowych (w zależności od tego w co inwestujemy) zamiast wyłącznie na cenie jednostkowej.
Podsumowanie
Unit bias to zjawisko psychologiczne, które może znacząco wpływać na decyzje inwestycyjne, szczególnie w przypadku początkujących inwestorów. Opisane przypadki PEPE Coin oraz akcji Tesli czy Bitcoina doskonale ilustrują, jak silny może być wpływ tego zjawiska na zachowania inwestorów.
Odpowiadając na pytanie „Czy PEPE osiągnie 1$?”, należy stwierdzić, iż choć jest to niemożliwe ze względu na ogromną kapitalizację rynkową, jaką by to implikowało, popularność memecoinów pokazuje siłę narracji i psychologii w rynkach finansowych.
Ponadto, świadomość istnienia unit bias może nie tylko sprawiać, iż inwestorzy staną się na nie uodpornieni, ale także, iż wykorzystają to zjawisko podczas gry na rynku.
