Czy Trump może przejąć kontrolę nad Fed?

Wszystko zaczęło się od prezesa Rezerwy Federalnej Jerome’a ​​Powella. Kiedy Fed odmówił obniżenia stóp procentowych, prezydent Donald Trump otwarcie rozważał możliwość odwołania szefa banku centralnego. Kiedy wydawało się mało prawdopodobne, iż zwolni Powella z powodu rozbieżności w polityce, Trump uznał wartą 2,5 miliarda dolarów renowację siedziby Fed za przejaw oszustwa.

Teraz Trump skupił swoją uwagę na jednej z siedmiu prezesek Rezerwy Federalnej: Lisie Cook. W poniedziałkowym oświadczeniu na Truth Social ogłosił , iż zwalnia ją z funkcji. Ten krok byłby historyczny, ponieważ żaden prezydent nie próbował zwolnić prezeski Rezerwy Federalnej w 111-letniej historii tej instytucji. Informacja ta nadeszła kilka dni po tym, jak William Pulte, dyrektor Federalnej Agencji Finansowania Mieszkalnictwa, oskarżył Cook o fałszowanie dokumentacji w celu uzyskania korzystniejszego oprocentowania kredytów hipotecznych w 2021 roku, zanim dołączyła do Rezerwy Federalnej.

Cook — która została powołana do zarządu Fed w 2022 roku przez prezydenta Joe Bidena — nie została oskarżona ani skazana. Gubernator Fed wniosła w czwartek pozew do federalnego sądu okręgowego, opisując próbę Trumpa usunięcia jej ze stanowiska jako „bezprecedensową i nielegalną” oraz naruszenie jej prawa do rzetelnego procesu. W oświadczeniu wydanym za pośrednictwem swojego prawnika Cook powiedziała, iż ​​nie zrezygnuje i będzie przez cały czas wykonywać swoje obowiązki. Rzecznik Fed odmówił komentarza na temat tego, czy Cook przez cały czas będzie uczestniczyć w kolejnym posiedzeniu Fed w sprawie ustalania stóp procentowych we wrześniu.

Niemniej jednak Trump zdawał się już patrzeć w przyszłość, mówiąc reporterom we wtorek, iż „wkrótce będzie miał większość”, a stopy procentowe spadną. Kilka dni przed oficjalną próbą usunięcia Cook ze stanowiska, dyrektor generalna ponownie skrytykowała Powella za to, iż nie dokonał „znacznej obniżki stóp”. Cook głosowała również za pozostawieniem stóp procentowych bez zmian na lipcowym posiedzeniu Fed, a w swoich ostatnich publicznych wypowiedziach na temat swoich perspektyw gospodarczych zauważyła podwójne ryzyko wyższej inflacji i bezrobocia wynikające z taryf.

„Z tego jasno wynika, iż ​​to pretekst” – powiedział Robert Hockett, profesor prawa na Uniwersytecie Cornell, specjalizujący się w polityce pieniężnej i regulacjach finansowych. „Nie chodzi tu o oszustwa hipoteczne. Chodzi wyłącznie o przejęcie kontroli nad Fed. Poniósł porażkę z Powellem. Teraz przeszedł do następnego”.

Rola Cook nie jest tak popularna jak Powell, ale eksperci prawa i byli urzędnicy Fed mówią Bankrate, iż jej zwolnienie może nieść ze sobą te same zagrożenia: osłabienie niezależności Fed i ostatecznie obciążenie konsumentów poprzez podniesienie stóp procentowych — i cen.

Oto, co niezależność Rezerwy Federalnej oznacza dla Twoich pieniędzy

Kongres wyraźnie przyznał Fedowi uprawnienia do podnoszenia, obniżania lub utrzymywania stóp procentowych bez ingerencji politycznej. Zdaniem ekspertów, dzięki temu konsumenci odczuli poprawę.

Badania pokazują, iż kraje z upolitycznionymi bankami centralnymi mają wyższą inflację. Szacunki Narodowego Biura Badań Ekonomicznych (National Bureau of Economic Research) pokazują, iż wywieranie presji politycznej na Fed przez sześć miesięcy – choćby z intensywnością zaledwie połowy działań prezydenta Richarda Nixona na początku lat 70. – powoduje wzrost cen w USA o ponad 8% po dekadzie.

Ingerencja polityczna może prowadzić do wzrostu stóp procentowych. Rentowność obligacji rządowych, zwłaszcza obligacji długoterminowych, uwzględnia oczekiwania inwestorów co do inflacji . jeżeli rynki zaczną wątpić, iż Fed poważnie podchodzi do kwestii utrzymania presji cenowej na niskim poziomie, mogą zażądać wyższej premii jako rekompensaty za ryzyko utraty wartości inwestycji.

Wielu Amerykanom nie podoba się również pomysł wtrącania się polityki do systemu bankowego. Połowa (50%) dorosłych twierdzi, iż oddanie prezydentowi większej kontroli nad amerykańskim bankiem centralnym mogłoby zaszkodzić ich finansom, według niedawnego badania nastrojów konsumentów Bankrate . Wyższa inflacja oznacza, iż ​​dolary w ich portfelach nie wystarczą na tyle, na ile kiedyś. Wyższe oprocentowanie obligacji rządowych może spowodować wzrost kosztów pożyczek na wszystko, od samochodu po kredyt hipoteczny.

Trump nasila swoje ataki na krawędzi potencjalnej pierwszej od roku obniżki stóp procentowych przez Fed. Powell zasygnalizował w sierpniowym przemówieniu na dorocznym sympozjum Fed w Jackson Hole, iż jest otwarty na obniżenie kosztów pożyczek w tym miesiącu.

„Wiarygodność Rezerwy Federalnej jest jednym z jej najważniejszych narzędzi politycznych” – powiedziała Lauren Goodwin, ekonomistka i główna strateg rynkowa w New York Life Investments. „Kiedy rynki zaczynają wierzyć, iż bank centralny reaguje na politykę, a nie na dane, oczekiwania dotyczące stóp procentowych mogą zachowywać się w nieoczekiwany – i często kontrproduktywny – sposób. Rynkowe stopy procentowe prawdopodobnie wzrosną, choćby jeżeli stopy referencyjne zostaną obniżone”.

Eksperci twierdzą, iż niezależność Rezerwy Federalnej będzie zagrożona, jeżeli Trump zwolni Lisę Cook

Konflikty między prezydentami a przedstawicielami Rezerwy Federalnej nie są niczym nowym, ale dymisja Cooka stanowi przełomowy moment: to pierwszy raz, kiedy prezydent próbuje zdymisjonować urzędującego prezesa Rezerwy Federalnej.

Zgodnie z artykułem 10 Ustawy o Rezerwie Federalnej , gubernatorzy Rezerwy Federalnej mogą zostać usunięci ze stanowiska przed upływem kadencji „z ważnego powodu”. Prawnicy powołują się na orzeczenie Sądu Najwyższego z 1935 roku , które miało swój początek, gdy prezydent Franklin D. Roosevelt próbował zwolnić przewodniczącego Federalnej Komisji Handlu (FTC). W orzeczeniu tym stwierdzono, iż „z ważnego powodu” oznacza: „nieudolność, zaniedbanie obowiązków lub nadużycie władzy”.

Trump argumentuje, iż zachowanie Cook spełniło ten warunek, powołując się na oskarżenia Pulte, iż w 2021 roku zgłosiła dwa główne miejsca zamieszkania, aby uzyskać niższą ratę kredytu hipotecznego. Jej zespół prawny określił te zarzuty jako „bezpodstawne”, jak wynika z pozwu.

Niewiele informacji na temat kredytów hipotecznych Cook zostało opublikowanych publicznie. Jej najnowsze dokumenty ujawniają jedynie, iż ma trzy kredyty hipoteczne: jeden na nieruchomość inwestycyjną i dwa na domy prywatne. Trump musiałby udowodnić, iż Cook wypełniła swoje wnioski nieprawidłowo, z zamiarem oszukania kredytodawcy dla własnej korzyści, co jest wysokim prawnie wymaganym warunkiem, powiedziała Hockett.

„Należy przedstawić prawdziwe dowody, iż to się wydarzyło, nie można tego po prostu powiedzieć, a ten konkretny zarzut musi mieć jakiś związek z jej predyspozycjami do zasiadania w zarządzie Rezerwy Federalnej” – powiedział Hockett.

Ale jeżeli Trump odniesie sukces, „ryzyko polega na tym, iż Fed utraci niezależność” – dodaje. „Możemy to postrzegać zasadniczo jako uznanie większego stopnia formalnej władzy lub formalnej władzy, której [Trump] wcześniej nie posiadał”.

Zdaniem prawników, gdyby taka sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, sędziowie mogliby nie tylko przeanalizować uzasadnienie zwolnienia Cooka, ale także cały zakres ochrony „z ważnego powodu”.

„Czy Kongres może uchwalić ustawy zapewniające ochronę z ważnej przyczyny? Czy też stoi to w sprzeczności z autorytetem prezydenta? To również będzie przedmiotem sporu sądowego” – powiedziała Sarah Binder, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie George’a Washingtona, autorka książki o niezależności Rezerwy Federalnej z 2017 roku. „Niezależność Rezerwy Federalnej zależy od szerokiego poparcia politycznego. Nie jest to niezależność warunkowa lub zależna od kogoś innego”.

Jeśli Cook zostanie zwolniony, Trump będzie mógł wybrać czwartego członka siedmioosobowego zarządu Rezerwy Federalnej . Wcześniej Trump powołał na stanowisko gubernatora Rezerwy Federalnej Christophera Wallera i Michelle Bowman, która w tej chwili jest wiceprzewodniczącą ds. nadzoru. Nominował również Stephena Mirana, przewodniczącego Rady Doradców Ekonomicznych Białego Domu, na miejsce gubernator Rezerwy Federalnej Adriany Kugler, która zrezygnowała ze stanowiska w zeszłym miesiącu. Powell, z kolei, był kandydatem Trumpa na stanowisko prezesa Rezerwy Federalnej w 2018 roku, ale pierwotnie awansował go prezydent Barack Obama.

Gubernatorzy są mianowani przez prezydenta i zatwierdzani przez Senat na 14-letnią, rozłożoną w czasie kadencję. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, w której jeden prezydent miałby decydować o wysokości mandatów. Nie są oni jedynymi urzędnikami głosującymi w sprawie stóp procentowych, ale ich decyzje mają większą wagę, ponieważ głosują na każdym posiedzeniu Rezerwy Federalnej .

Gubernatorzy Rezerwy Federalnej mianowani przez Trumpa będą mieli również prawo weta lub zatwierdzenia nominacji 12 prezesów regionalnych banków Fed – urzędników, którzy tradycyjnie działają poza zasięgiem Białego Domu. Kadencja prezesów Rezerwy Federalnej trwa pięć lat, a kolejna kontrola planowana jest na luty 2026 roku. Pięciu z nich rocznie ma również prawo głosu w sprawie stóp procentowych na posiedzeniach Federalnego Komitetu Otwartego Rynku (FOMC).

„Długie kadencje i ochrona przed odwołaniem gubernatorów stanowią istotną ochronę, gwarantując, iż decyzje dotyczące polityki pieniężnej będą oparte na danych, analizach ekonomicznych i długoterminowych interesach narodu amerykańskiego” – stwierdził rzecznik Rezerwy Federalnej w oświadczeniu, dodając jednocześnie, iż Rezerwa Federalna zastosuje się do każdej decyzji sądu.

Nawet jeżeli próby Trumpa okażą się nieskuteczne, eksperci obawiają się, iż urzędnicy Rezerwy Federalnej mogą być mniej skłonni do wyrażania swoich poglądów, jeżeli będą one sprzeczne z poglądami prezydenta.

„Jeśli zdoła uprzykrzyć życie i będzie w tym nieustępliwy, członkowie zarządu Fed mogą stać się mniej niezależni lub bardziej skłonni do uległości, bo nie chcą się komplikować” – powiedział Hockett. „To nie byłoby tak naprawdę uzależnione od wygranej w sądzie”.

Ekonomiści i Amerykanie dostrzegają ryzyko związane z ingerencją polityczną

Jeżeli wiarygodność Fed ulegnie zmniejszeniu, koszty tego odczują nie tylko Waszyngton, ale także budżety gospodarstw domowych.

Społeczeństwo było świadkiem tych wydarzeń w latach 70.: gdy urzędnicy ulegli naciskom Nixona i zaczęli utrzymywać niskie stopy procentowe, w latach 80. doszło do wysokiej inflacji, co doprowadziło do podwyżek stóp procentowych mających na celu jej opanowanie.

Według Iana Lyngena, CFA, szefa strategii stóp procentowych w USA w BMO, presja Trumpa już wpływa na rynki. Przykładem jest spadek rentowności dwuletnich obligacji skarbowych o krótszym terminie zapadalności, podczas gdy rentowność dziesięcioletnich obligacji skarbowych o dłuższym terminie zapadalności wzrosła. Od objęcia urzędu przez Trumpa w styczniu ta „krzywa dochodowości” wystromiła się o 37 punktów bazowych.

Krótkoterminowe rentowności ściśle odzwierciedlają oczekiwania inwestorów co do działań Fed w najbliższej przyszłości, podczas gdy długoterminowe rentowności odzwierciedlają oczekiwania dotyczące inflacji, gospodarki i stóp procentowych w dłuższej perspektywie. Gdy różnice między nimi się pogłębiają, oznacza to, iż inwestorzy spodziewają się utrzymania wysokich stóp procentowych i inflacji na dłużej.

„Przód krzywej przez cały czas jest wspierany przez rosnące oczekiwania na obniżki stóp procentowych, podczas gdy dramat niezależności Rezerwy Federalnej uzasadnia ostrożniejsze podejście do długiego segmentu rynku obligacji skarbowych” – powiedział Lyngen. „Nawet jeżeli atak na Cooka nie ma charakteru politycznego, jasne jest, co Trump chce osiągnąć, wykorzystując okazję do obsadzenia kolejnego wakatu w zarządzie”.

Według danych Bankrate, czynniki te przyczyniły się do utrzymania 30-letniego kredytu hipotecznego o stałym oprocentowaniu na wyższym poziomie niż w momencie pierwszej obniżki stóp procentowych przez Fed we wrześniu. Rentowność 10-letnich obligacji skarbowych jest często uznawana za stopę wolną od ryzyka, co oznacza, iż ​​wraz z nią mogą wzrosnąć również inne, krótkoterminowe koszty pożyczek.

Długoterminowe stopy procentowe zależą bardziej od opinii rynków, a nie Fed. Niezależność Fed potęguje inne obawy związane z inflacją, w tym cła i obniżki podatków Trumpa. Rosnący deficyt budżetowy oznacza tymczasem, iż rząd będzie zmuszony do nieustannej emisji obligacji skarbowych.

Co próba Trumpa zdobycia władzy nad Fed może dla ciebie oznaczać

Dla niektórych czołowych obserwatorów Fed w kraju, losy stanowiska Cooka to nie jedyne pytanie. Ważne jest również to, czy ataki polityczne zmienią postrzeganie instytucji przez opinię publiczną. Ekonomiści twierdzą, iż to przekonanie jest równie silne, jak każda zmiana stóp procentowych, biorąc pod uwagę, jak bardzo oczekiwania dotyczące inflacji i stóp procentowych mogą wpływać na rynki i ceny.

Esther George pełniła funkcję prezesa Rezerwy Federalnej w Kansas City od 2011 do stycznia 2023 roku, uczestnicząc w ponad 40 posiedzeniach FOMC w trakcie swojej kadencji. Polityka nigdy nie miała wpływu na decyzje komitetu, powiedziała, i nigdy nie była poruszana w sali konferencyjnej. Trump nie jest też pierwszym prezydentem, który wywiera presję na Rezerwę Federalną, ale może być najgłośniejszy, dodała.

Sposób, w jaki Amerykanie postrzegają Fed, wydaje się również zależeć od ich poglądów politycznych. Prawie połowa (46%) Republikanów stwierdziła, iż ​​oddanie prezydentowi większej kontroli nad Fed poprawiłoby ich finanse, w porównaniu z zaledwie 4% Demokratów, jak wynika z sondażu Bankrate.

„Jeśli nazywają cię »Za Późnym Jerome«, czy chcesz, żeby w twoich aktach znalazło się to, iż przegapiłeś punkt zwrotny?” – powiedział Vincent Reinhart, główny ekonomista BNY Mellon Asset Management, który spędził ponad dwie dekady w Fed. „Problem z postrzeganiem działa w obie strony: jeżeli Powell obniży stopy procentowe, czy będzie to wyglądało na ustępstwo wobec Trumpa? jeżeli utrzyma stopy procentowe, czy ryzykuje, iż będzie postrzegany jako spóźniony?”

Według Jareta Seiberga, dyrektora zarządzającego waszyngtońskiej grupy badawczej TD Cowen, potencjalna nieobecność Cooka na wrześniowym posiedzeniu Rezerwy Federalnej może nie powstrzymać banku centralnego przed obniżeniem kosztów pożyczek, biorąc pod uwagę, iż Powell jest na pokładzie, a dwóch innych prezesów Rezerwy Federalnej wyraziło sprzeciw wobec decyzji Rezerwy Federalnej o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie w lipcu .

Co więcej, pewne jest, iż polityczna walka między Fed a Białym Domem dopiero się zaczyna. jeżeli zastanawiasz się, jak zabezpieczyć się na dłuższą metę, pierwszym krokiem jest powstrzymanie się od paniki, twierdzą eksperci. Najlepszą obroną gospodarstw domowych przed inflacją i wyższymi stopami procentowymi są:

• przechowywanie funduszu awaryjnego na koncie oszczędnościowym o wysokim oprocentowaniu, gdzie jest on nagradzany;
• spłacanie zadłużenia z tytułu kart kredytowych o wysokim oprocentowaniu ; i
• utrzymywanie zdywersyfikowanego portfela z myślą o długoterminowych inwestycjach.

„Prezydenci próbują tymczasowo pobudzić gospodarkę, aby stworzyć wrażenie wysokiego tempa wzrostu i prosperity, tak aby prezydent mógł cieszyć się popularnością jako osoba, która sprawowała władzę w dobrze prosperującej gospodarce” – powiedział Hockett. „Zwykle odchodzą z urzędu, gdy tylko zaczyna się inflacja”.