12 godzin temu
Historia kredytowa to Twoja finansowa wizytówka, którą bank sprawdza przed każdą decyzją o udzieleniu finansowania. Wyjaśniamy, jak zbudować pozytywną historię kredytową lub naprawić tę, która w tej chwili nie wygląda najlepiej.
Czym jest historia kredytowa i dlaczego jest tak ważna?
Historia kredytowa to kompletny zapis Twoich zobowiązań finansowych gromadzony głównie przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK). To jak finansowe CV, które banki przeglądają za każdym razem, gdy wnioskujesz o kredyt, pożyczkę czy kartę kredytową.
W Twojej historii kredytowej znajdziesz informacje o wszystkich zaciągniętych zobowiązaniach – od kredytów hipotecznych i gotówkowych, przez karty kredytowe, aż po zakupy na raty czy choćby BNPL (kup teraz, zapłać później). Co więcej, system rejestruje nie tylko sam fakt zaciągnięcia długu, ale przede wszystkim jak sobie z nim radzisz – czy płacisz terminowo, czy zdarzają Ci się opóźnienia.
Równie ważne jest to, czego w historii kredytowej nie ma. jeżeli nigdy nie miałeś żadnego zobowiązania, dla banku jesteś zupełną niewiadomą. To jak zatrudnianie pracownika bez żadnych referencji – instytucja finansowa nie wie, czy można Ci zaufać.
Dlaczego to wszystko ma znaczenie? Banki co miesiąc udzielają finansowania na miliardy złotych. W 2024 roku wartość udzielonych kredytów i pożyczek wyniosła 248,8 miliarda złotych, co oznacza wzrost o ponad 32% w porównaniu z 2023 rokiem. Przy takiej skali potrzebują sprawdzonego sposobu na ocenę ryzyka – i właśnie dlatego historia kredytowa jest tak istotna.
Jak zacząć budowanie historii kredytowej od zera?
Jeśli dotychczas unikałeś jak ognia wszelkich form zadłużenia, myśląc iż to najlepsza strategia finansowa, mamy dla Ciebie zaskakującą wiadomość. Brak historii kredytowej może być równie problematyczny jak zła historia. Banki lubią przewidywalność – chcą wiedzieć, z kim mają do czynienia.
Pierwsze kroki w budowaniu historii
Zacznij od małych zobowiązań, które z łatwością spłacisz w terminie. Nie musisz od razu rzucać się na głęboką wodę z kredytem hipotecznym na pół miliona złotych. Oto sprawdzone sposoby na rozpoczęcie budowania pozytywnej historii:
Karta kredytowa z niskim limitem to jeden z najlepszych sposobów na start. Wystarczy, iż będziesz z niej korzystać odpowiedzialnie i spłacać zadłużenie w okresie bezodsetkowym. Dzięki temu budujesz historię bez dodatkowych kosztów.
Zakupy na raty również pozwalają budować historię kredytową. Szczególnie atrakcyjne są oferty z RRSO 0%, gdzie faktycznie nie płacisz za kredyt. Kupno telefonu, laptopa czy sprzętu AGD na raty i ich terminowa spłata to sygnał dla systemu, iż potrafisz zarządzać zobowiązaniami.
Drobne pożyczki gotówkowe na niewielkie kwoty też mogą pomóc. jeżeli planujesz w przyszłości kredyt hipoteczny, warto wcześniej wziąć kilka małych zobowiązań i spłacić je bez zarzutu.
Kluczowa kwestia – zgoda na przetwarzanie danych
Sprawdź, czy wyraziłeś zgodę na przetwarzanie danych przez BIK. W większości przypadków zgoda ta jest już zawarta w umowie kredytowej, którą podpisałeś – nie musisz podejmować dodatkowych działań. Jednak warto to zweryfikować, bo bez tej zgody informacje o spłaconym kredycie znikną z bazy po jego zamknięciu.
Możesz sprawdzić status swojej zgody w Raporcie BIK – w sekcji „Informacje szczegółowe” znajdziesz adnotacje przy każdym zobowiązaniu. jeżeli nie wyraziłeś zgody, możesz to zrobić w banku w dowolnym momencie – w trakcie spłacania lub choćby do 5 lat po zakończeniu zobowiązania.
Jak sprawdzić swoją historię kredytową?
Kontrolowanie własnej historii kredytowej powinno stać się Twoim nawykiem, podobnie jak sprawdzanie salda na koncie. Na szczęście jest to proste i nie wymaga wychodzenia z domu.
Raport BIK – Twoje finansowe lustro
Podstawowym narzędziem jest Raport BIK, który możesz pobrać ze strony Biura Informacji Kredytowej. Pojedynczy raport BIK kosztuje 59 zł, a otrzymasz go niemal natychmiast po dokonaniu płatności.
Co znajdziesz w raporcie? Przede wszystkim szczegółowe informacje o wszystkich Twoich zobowiązaniach – aktualnych i już spłaconych. Zobaczysz również ocenę punktową BIK (scoring), która jest kluczowa dla banków. Im wyższa ocena, tym lepiej wyglądają Twoje szanse na otrzymanie kredytu na korzystnych warunkach.
Raport zawiera też informacje o tym, kto i kiedy sprawdzał Twoje dane. Dzięki temu gwałtownie wykryjesz ewentualne próby wyłudzenia kredytu na Twoje dane.
Darmowa alternatywa
Jeśli nie chcesz płacić za pełny raport, masz prawo do bezpłatnego sprawdzenia swoich danych w BIK raz na 6 miesięcy. Darmowy raport nie jest tak szczegółowy jak płatna wersja – nie zawiera na przykład oceny punktowej – ale pozwala kontrolować podstawowe informacje o zobowiązaniach.
Dodatkowe usługi BIK
Warto rozważyć wykupienie Alertów BIK za 48 zł, które powiadamiają Cię o każdej próbie sprawdzenia Twoich danych. To szczególnie przydatne w przypadku kradzieży dokumentów lub wycieku danych osobowych.
Pakiet BIK za 139 zł obejmuje nielimitowane raporty przez rok plus alerty, co może być ekonomiczne, jeżeli planujesz aktywnie starać się o kredyt.
Jak naprawić złą historię kredytową?
Otrzymałeś odmowę kredytu z powodu negatywnej historii? Nie załamuj się – złą historię kredytową zawsze można poprawić. Wymaga to czasu i systematyczności, ale efekty na pewno przyjdą.
Spłać zaległości – to absolutny priorytet
Najważniejsze jest uregulowanie wszystkich przeterminowanych zobowiązań. To one w największym stopniu psują Twoją reputację w oczach banków. choćby jeżeli zaległość jest już w windykacji, jej spłata znacznie poprawi Twoją sytuację.
Jeśli nie stać Cię na jednorazową spłatę całego długu, skontaktuj się z wierzycielem i ustal plan spłat. Większość firm preferuje otrzymanie pieniędzy w ratach niż prowadzenie kosztownej windykacji.
Nie rób sobie krzywdy kolejnymi błędami
Unikaj składania wniosków kredytowych „na ślepo” w nadziei, iż ktoś się zgodzi. Każdy wniosek i każda odmowa są widoczne w BIK przez rok, a nadmierna aktywność kredytowa to czerwona flaga dla banków.
Nie przekraczaj limitów na kartach kredytowych i staraj się spłacać je terminowo. choćby niewielkie opóźnienia w spłacie karty kredytowej mogą negatywnie wpłynąć na Twoją historię.
Buduj nowe, pozytywne wpisy
Równolegle ze spłacaniem zaległości zacznij budować świeże, pozytywne wpisy w historii. Może to być nowa karta kredytowa z niskim limitem, którą będziesz spłacać w terminie, lub drobne zakupy na raty.
Pamiętaj, iż naprawa historii kredytowej to maraton, nie sprint. Dane o opóźnieniach w spłacie mogą być przechowywane przez 5 lat po spłaceniu zobowiązania. Ale nie oznacza to, iż musisz czekać 5 lat na kredyt – banki oceniają całościowy obraz, w tym Twoje najnowsze zachowania finansowe.
Na co szczególnie uważać?
Budując historię kredytową, łatwo o błędy, które mogą na długo pogorszyć Twoją sytuację. Oto najczęstsze pułapki, których powinieneś unikać.
Błędy, które kosztują
Spóźnienia w płatnościach to najgorsze, co możesz zrobić swojej historii kredytowej. Opóźnienia powyżej 60 dni mogą być przetwarzane w BIK choćby bez Twojej zgody przez 5 lat. choćby kilkudniowe spóźnienie może zostać odnotowane, więc zawsze płać z wyprzedzeniem.
Przekraczanie limitów kredytowych to kolejny częsty błąd. Używanie karty kredytowej „do oporu” pokazuje bankom, iż masz problemy z płynnością finansową. Staraj się wykorzystywać maksymalnie 30% dostępnego limitu.
Wielokrotne wnioskowanie o kredyty w krótkim czasie również szkodzi. Banki interpretują to jako sygnał desperacji finansowej. Lepiej najpierw sprawdź swoje szanse dzięki narzędzi do wstępnej oceny zdolności kredytowej.
Do tych produktów podchodź ostrożnie!
Ostrożnie podchodź do tematu chwilówek i pożyczek pozabankowych. Choć mogą wydawać się atrakcyjną alternatywą, gdy banki odmawiają, większość banków traktuje je jako sygnał ostrzegawczy. jeżeli już musisz skorzystać z takiego produktu, wybieraj tylko sprawdzone firmy, które znajdziesz w rankingach na Super Pożyczce.
Kredyty konsolidacyjne mogą być pomocne, jeżeli zastępują kilka zobowiązań jedną niższą ratą i będziesz ją spłacać terminowo. Uważaj jednak, żeby po konsolidacji nie zaciągnąć nowych długów – to częsta pułapka prowadząca do jeszcze większego zadłużenia. Konsolidacja to narzędzie, które może pomóc, ale kluczowa jest zmiana nawyków finansowych.
Alternatywy dla osób ze złą historią
Jeśli Twoja historia kredytowa nie jest idealna, ale pilnie potrzebujesz finansowania, masz kilka opcji. Pamiętaj jednak, iż wszystkie wiążą się z wyższymi kosztami.
Pożyczki pozabankowe
Firmy pożyczkowe często reklamują się hasłem „pożyczka bez BIK„, ale to nie znaczy, iż zupełnie nie sprawdzają Twojej historii. Firmy pożyczkowe oceniają nie tylko sam fakt zadłużenia, ale jego wysokość, źródło i czy regularnie spłacasz bieżące zobowiązania.
Główne minusy pożyczek pozabankowych to niższe kwoty finansowania, wyższe koszty i RRSO.
Kredyt z poręczycielem
Jeśli masz osobę, która zgodzi się być Twoim poręczycielem, Twoje szanse na kredyt znacznie rosną. Bank będzie oceniać nie tylko Twoją sytuację, ale także sytuację poręczyciela.
Pamiętaj jednak, iż poręczenie to poważna decyzja dla drugiej osoby. W przypadku problemów ze spłatą, bank będzie mógł dochodzić należności od poręczyciela.
Kredyt hipoteczny z wyższym wkładem własnym
Przy kredytach hipotecznych choćby negatywna historia nie musi oznaczać kategorycznej odmowy. Banki mogą wymagać wyższego wkładu własnego – choćby 30-40% wartości nieruchomości zamiast standardowych 20%.
Najczęściej zadawane pytania
Co wlicza się do historii kredytowej?
Do historii kredytowej wliczają się wszystkie zobowiązania finansowe – kredyty hipoteczne, gotówkowe, karty kredytowe, limity w rachunku, zakupy na raty, leasing i choćby zakupy z odroczoną płatnością (BNPL). System rejestruje również terminowość spłat i ewentualne opóźnienia.
Czy brak historii kredytowej to problem?
Tak, brak historii kredytowej może być problematyczny. Banki preferują klientów z udokumentowaną historią terminowych spłat. jeżeli nigdy nie miałeś kredytu, rozważ rozpoczęcie od małych zobowiązań jak karta kredytowa czy zakupy na raty.
Po jakim czasie kasuje się historia kredytowa?
Wpisy w BIK są zwykle przechowywane przez 5 lat od spłaty zobowiązania bez możliwości wcześniejszego usunięcia.
Jak gwałtownie można poprawić historię kredytową?
Poprawa historii kredytowej to proces długofalowy. Najbardziej pozytywne zmiany widać po 6-12 miesiącach regularnych, terminowych spłat. Pełna naprawa po poważnych problemach może zająć kilka lat.
Czy kredyt konsolidacyjny pomoże poprawić historię?
Kredyt konsolidacyjny może pomóc, jeżeli zastąpi kilka zobowiązań jedną niższą ratą i będziesz ją spłacać terminowo. Uważaj jednak, żeby nie zaciągnąć nowych długów po konsolidacji – to częsta pułapka prowadząca do jeszcze większego zadłużenia.
Co psuje historię kredytową?
Historię kredytową psują głównie opóźnienia w spłatach (szczególnie powyżej 60 dni), przekraczanie limitów na kartach kredytowych, nadmierne zadłużenie oraz częste składanie wniosków kredytowych w krótkim czasie. Każde z tych zachowań sygnalizuje bankom potencjalne problemy finansowe.
Jak istotny jest wiek przy historii kredytowej?
Wiek ma znaczenie przy historii kredytowej – im dłużej budujesz pozytywną historię, tym lepiej. Młode osoby mogą mieć trudności z pierwszym kredytem z powodu braku historii, ale już po 6-12 miesiącach regularnych spłat sytuacja znacznie się poprawia. Banki cenią długotrwałą i stabilną historię spłat.
Źródła:
- Biuro Informacji Kredytowej – bik.pl
- BIK: Dane o rynku kredytowym w kwietniu 2025 roku
- Podsumowanie roku 2024 na rynku kredytów i pożyczek konsumenckich w Polsce – media.bik.pl
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1458)
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO)
