Czym są Perp DEX’y i dlaczego to aktualnie jeden z najgorętszych tematów na rynku kryptowalut?

Zdjęcie: Czym są Perp DEX'y i dlaczego to aktualnie jeden z najgorętszych tematów na rynku kryptowalut?

Zdecentralizowane giełdy instrumentów pochodnych rewolucjonizują handel z dźwignią finansową. Aster, Avantis i wojna o dominację w sektorze perpetual DEX to tematy, które wstrząsają rynkiem kryptowalut w ostatnich dniach.

Czym dokładnie są Perp DEX-y?

Perpetual Decentralized Exchanges to zdecentralizowane giełdy umożliwiające handel kontraktami będącymi instrumentami pochodnymi, które pozwalają spekulować na temat cen aktywów bez ich fizycznego posiadania. Kryptowalutowe perpetual futures, czyli „perps”, to kontrakty pochodne, które pozwalają traderom spekulować na cenach aktywów bez posiadania danej kryptowaluty. W przeciwieństwie do tradycyjnych kontraktów futures, które wygasają w określonych terminach, perpetual futures nie mają daty wygaśnięcia.

Nigdy wcześniej zdecentralizowane giełdy oferujące kontrakty typu perpetual nie cieszyły się tak ogromną popularnością.

Kluczowe cechy Perp DEX-ów:

Brak KYC i pełna kontrola nad środkami. Wyglądają i działają jak scentralizowane giełdy krypto, ale działają na blockchainie i nie wymagają tworzenia konta ani weryfikacji tożsamości. Użytkownicy mogą po prostu podłączyć swój portfel krypto, aby rozpocząć handel.

Wysokie dźwignie finansowe. Większość perp DEX-ów oferuje dźwignie od 20x do choćby 500x, co pozwala na handel z niewielkim kapitałem, ale przy znacznie zwiększonym ryzyku.

Mechanizm funding rate. Swapy na giełdach perpetual są unikalne dla krypto i odzwierciedlają tradycyjne kontrakty terminowe z kilkoma znaczącymi korektami. Nie mają daty wygaśnięcia i zbliżają się do ceny rynku spot poprzez mechanizm funding – pozycje długie płacą pozycjom krótkim lub odwrotnie.

Hyperliquid – aktualny król wśród Perp DEX’ów

Jeszcze do niedawna, Hyperliquid był niekwestionowanym liderem rynku perp DEX-ów. Zbudowany na własnym blockchainie Layer-1 wykorzystującym mechanizm konsensusu HyperBFT, Hyperliquid przetwarza do 200 000 transakcji na sekundę z finalizacją poniżej sekundy.

Platforma osiągnęła imponujące wyniki – wolumen rzędu 200 miliardów USD we wrześniu 2025 roku i 2,7 biliona USD w całej historii. Jednak ostatnie tygodnie przyniosły nowe wyzwania:

Spadki ceny tokena HYPE: Ze spadkiem ceny o 30% w ciągu ostatnich 7 dni, Hyperliquid (HYPE) osiąga gorsze wyniki niż globalny rynek kryptowalut. Token, który osiągnął szczyt na poziomie około 59 USD, w tej chwili handluje w okolicach 41 USD.

Presja sprzedażowa wielorybów: Nagły 10% spadek ceny Hyperliquid (HYPE) nastąpił w związku ze spekulacjami dotyczącymi sprzedaży przez Arthura Hayesa pozycji wartej 800 tys. USD. Podobne ruchy innych wielkich graczy wywołują niepokój w społeczności.

Nadchodzące odblokowania tokenów: Październik 2025 roku ma przynieść znaczące odblokowanie tokenów HYPE, co może wprowadzić dodatkową podaż na rynek i wywrzeć presję spadkową na cenę.

Aster – nowa gwiazda z BNB Chain kontratakuje

Aster to prawdopodobnie największe zaskoczenie rynku perp DEX w 2025 roku. Niedawno wyprzedził on Hyperliquid w dziennym wolumenie handlu. Obietnica kolejnego airdropa tokenów przyciąga traderów.

Dlaczego Aster tak błyskawicznie zyskał popularność?

Wsparcie CZ (Changpeng Zhao): Kluczowym momentem w trajektorii cenowej ASTER było wystąpienie założyciela Binance Changpeng Zhao na platformie społecznościowej X, gdzie pogratulował projektowi słowami „Well done! Good start. Keep building!” To poparcie jednej z najbardziej wpływowych postaci krypto zostało zinterpretowane jako silny sygnał zaufania.

Imponujące wyniki finansowe: W szczytowym momencie Aster prześcignął Hyperliquid w dziennych przychodach (10M vs 3M USD) i wolumenie (13,5B vs 9,6B USD). Do września 2025 roku Aster osiągnął TVL około 600 milionów USD i dzienne wolumeny w setkach miliardów, plasując się wśród czołowych perp DEX na BNB Chain.

Udany airdrop i Stage 2: ASTER Token Generation Event (TGE) został oficjalnie zaplanowany na 17 września 2025 roku, z 704 milionami tokenów ASTER rozdawanymi uprawnionym użytkownikom, którzy uczestniczyli w programie nagród Season 1 Aster. w tej chwili trwa Stage 2 programu Genesis z ulepszonymi mechanizmami punktowymi.

Unikalne rozwiązania technologiczne: Podstawowa innowacja Aster polega na modelu „Trade & Earn”, który umożliwia użytkownikom wykorzystanie aktywów przynoszących zysk jako zabezpieczenie do handlu perpetual. Platforma oferuje także asBNB (liquid staking BNB) i USDF (yield-bearing stablecoin).

Avantis – rewolucja na Base z 500-krotną dźwignią

Avantis to trzeci wielki gracz, który wnosi powiew świeżego powietrza do rynku perp DEX. Od czasu uruchomienia Avantis na mainnecie, stał się on największą giełdą instrumentów pochodnych na Base i największym DEX-em w dziedzinie handlu RWA i market makingu.

Co wyróżnia Avantis?

Ekstremalna dźwignia: Avantis to zdecentralizowana giełda perpetuals na sieci Base, pozwalająca użytkownikom handlować zarówno kryptowalutami, jak i aktywami świata rzeczywistego, takimi jak forex i towary, z dźwignią do 500x.

Handel aktywami RWA: Avantis to perp DEX, który umożliwia użytkownikom handel kryptowalutami, forex, towarami i indeksami przy użyciu zabezpieczenia stablecoinami. Protokół abstrahuje od indywidualnych ksiąg zleceń i zamiast tego buduje „uniwersalną warstwę dźwigni”, gdzie można wylistować każdy składnik aktywów z wiarygodną obsługą cenową.

Zero-fee model: Avantis wprowadził pierwszą w świecie DeFi funkcję Zero-Fee Perpetuals (ZFP). W tym modelu użytkownicy płacą opłaty transakcyjne tylko wtedy, gdy osiągają zyski.

Silne wsparcie instytucjonalne: Avantis jest zbudowany na i wspierany przez Base oraz innych inwestorów, takich jak Pantera Capital i Galaxy Digital.

Imponujące wyniki Avantis:

• Protokół przetworzył ponad 18 miliardów USD skumulowanego wolumenu handlowego i wykonał ponad 2 miliony transakcji dla ponad 38 500 traderów. Z 23 milionami USD TVL w ponad 25 000 LP i ponad 80 rynkami
• Token AVNT po listingu na głównych giełdach, w tym Binance, wzrósł o 80% do 1,56 USD

Wojna o dominację – kto wygra?

Obecny krajobraz rynku perp DEX można najlepiej opisać jako „trójstronną wojnę” między Hyperliquid, Aster i Avantis. Każda platforma ma swoje unikalne zalety:

Hyperliquid – doświadczenie i technologia

• Zalety: Sprawdzona technologia, 6,48 mld USD TVL, brak VC, kierowane przez społeczność
• Wyzwania: Spadająca cena HYPE, konkurencja, nadchodzące odblokowania tokenów

Aster – momentum i wsparcie ekosystemu Binance Smart Chain

• Zalety: Wsparcie CZ i Binance, szybki wzrost, innowacyjny model „Trade & Earn”
• Wyzwania: Relatywnie nowy projekt, zależność od BNB Chain

Avantis – innowacja i RWA

• Zalety: 500x dźwignia, handel RWA, zerowe opłaty, silne wsparcie VC
• Wyzwania: Mniejszy ekosystem niż konkurenci, większe ryzyko przy ekstremalnych dźwigniach

Trend DEX-ów i perspektywy rynku

Trajektoria wzrostu perp DEX-ów pozostaje niezwykła. Całkowity wolumen top 10 zdecentralizowanych giełd perpetuals osiągnął rekordowe wysokości w 2025 roku, reprezentując imponujący wzrost rok do roku.

Sektor perp DEX zyskuje na popularności z kilku kluczowych powodów:

1. Rosnące zainteresowanie DeFi: Użytkownicy coraz częściej preferują zdecentralizowane rozwiązania ze względu na większą kontrolę nad środkami i brak konieczności KYC.

2. Innowacje technologiczne: Gwałtowny wzrost popularności perp DEX-ów stanowi podrozdział większej narracji wzrostu Layer 2. Warstwy drugie i skalowanie wertykalne ułatwiły wydajność niezbędną do eksplozji perp DEX-ów, które wzrosły w wartości i popularności.

3. Wysokie dochody: Najlepsze perpetual DEXy generują miliony USD dziennych przychodów, co przyciąga zarówno użytkowników, jak i inwestorów.

4. Dostęp do nowych aktywów: Platformy takie jak Avantis umożliwiają handel tradycyjnymi aktywami w zdecentralizowany sposób.

Ryzyka i wyzwania dla DEX-ów

Mimo ogromnego potencjału, sektor perp DEX nie jest wolny od ryzyk:

Wysokie dźwignie finansowe: 500-krotne dźwignie mogą prowadzić do błyskawicznych likwidacji i całkowitej straty kapitału.

Ryzyko smart kontraktów: Wszystkie perp DEXy opierają się na smart kontraktach, które mogą zawierać błędy lub być celem ataków hakerskich.

Regulacyjna niepewność: Rosnące zainteresowanie regulatorów może wpłynąć na przyszłość tego sektora.

Zmienność tokenów natywnych: Jak pokazuje przykład HYPE, tokeny platform DEX mogą być bardzo zmienne.

Podsumowanie – przyszłość należy do perp DEX-ów

Rynek perp DEX w 2025 roku to prawdopodobnie jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się sektorów w przestrzeni krypto. Wojna między Hyperliquid, Aster i Avantis pokazuje, jak gwałtownie może zmieniać się krajobraz konkurencyjny.

Hyperliquid, mimo obecnych wyzwań, pozostaje liderem technicznym z największą płynnością. Aster imponuje tempem wzrostu i wsparciem ekosystemu Binance. Avantis wprowadza innowacje w handlu RWA z ekstremalnymi dźwigniami.

Dla inwestorów i traderów ważne jest śledzenie rozwoju wszystkich trzech platform, ponieważ prawdopodobnie będą one współistnieć, obsługując różne nisze rynku. Kluczem do sukcesu będzie zrozumienie unikalnych propozycji wartości każdej platformy i dostosowanie strategii inwestycyjnej do osobistego profilu ryzyka.

Jedyną pewną rzeczą jest to, iż „wojna perp DEX” to dopiero początek rewolucji w zdecentralizowanym handlu instrumentami pochodnymi. Zwycięzcą będą ostatecznie użytkownicy, którzy zyskają dostęp do coraz bardziej zaawansowanych i konkurencyjnych platform handlowych.

Tekst nie stanowi porady inwestycyjnej. Handel z dźwignią wiąże się z ryzykiem utraty całości kapitału.