22 maja 2025 roku społeczność blockchain była świadkiem szokującego incydentu. Cetus Protocol, platforma zdecentralizowanych finansów (DeFi) zbudowana na sieci Sui, została zhakowana i straciła 260 mln USD.
Wydarzenie spowodowało poważne straty finansowe i wywołało gorącą debatę na temat decentralizacji, kluczowej zasady technologii blockchain.
Czy sieć Sui jest naprawdę zdecentralizowana?
Bezpośrednio po włamaniu Cetus gwałtownie wstrzymał swoje smart kontrakty, aby zapobiec dalszym stratom. W swoim najnowszym ogłoszeniu projekt poinformował, iż zaoferował hakerowi umowę whitehat w celu odzyskania skradzionych środków.
Chociaż intencje wstrzymania kontraktów mogły być dobre, wielu ekspertów twierdzi, iż to działanie przeczy duchowi decentralizacji, podstawowej wartości blockchain. Jesus Martinez, założyciel Legion, stwierdził, iż to jasny dowód na to, iż Sui nie jest naprawdę zdecentralizowane:
„Decentralizacja to kłamstwo. Blokują transakcje za ‘włamanie’ na 200 mln USD, które miało miejsce na SUI. Maska spadła.”
Jego wypowiedź gwałtownie przyciągnęła uwagę społeczności, wywołując szeroką zgodę. Duo Nine, założyciel YCC, przyznał, iż Cetus i SUI mogły podjąć adekwatną decyzję. Jednak argumentował, iż decentralizacja to jedynie termin marketingowy dla większości projektów, z wyjątkiem Bitcoina i Ethereum:
„Chociaż to dobre w tym przypadku, pokazuje, iż sieć SUI może zamrozić twoje środki na żądanie. Decentralizacja to tylko marketing poza BTC/ETH.”
Dodatkowo, wątpliwości co do decentralizacji Sui nie są nowe. W maju 2024 roku Justin Bons, założyciel i CIO CyberCapital, publicznie oskarżył Sui o centralizację. Twierdził, iż założyciele kontrolowali 84% stakowanych tokenów. Argumentował, iż jeżeli mała grupa kontroluje większość tokenów, założyciele mogą manipulować systemem według własnej woli, podważając decentralizację.
Chociaż sieć Sui odpowiedziało, twierdząc, iż jej założyciele nie kontrolują skarbca ani tokenów przydzielonych inwestorom, te wątpliwości utrzymywały się. Po włamaniu do Cetus obawy powróciły z nową intensywnością:
„Walidatorzy SUI współpracują, aby CENZUROWAĆ transakcje hakera właśnie teraz! Czy to czyni SUI scentralizowanym? Krótka odpowiedź brzmi TAK; ważniejsze jest dlaczego? ‘Założyciele’ posiadają większość podaży i jest tylko 114 walidatorów.”
Te ostre reakcje pokazują wrażliwość użytkowników blockchain na jakiekolwiek oznaki scentralizowanej kontroli.
Niekończąca się debata: Kontrola vs. systemy bez zezwoleń
Cetus nie jest pierwszym przypadkiem, który wywołał taką kontrowersję. W rzeczywistości włamanie do DAO w 2016 roku na Ethereum również spowodowało hard fork, tworząc Ethereum Classic. Solana również potrzebowała cichego konsensusu od walidatorów, aby naprawić błąd nieograniczonego wydawania tokenów.
Sieć Bitcoin również odkryła krytyczny błąd inflacyjny. Wówczas deweloperzy Bitcoin Core musieli potajemnie skontaktować się z pulami wydobywczymi, aby załatać lukę, zanim ujawnili ją publicznie. Ponadto Tether zamroził miliardy USD, aby wspomóc działania organów ścigania.
Ostatnio THORChain spotkał się z krytyką za to, iż był wykorzystywany przez przestępców do prania skradzionych funduszy z Bybit i Coinbase.
„Krypto to kłamstwo. Obiecano nam czystą decentralizację, niepowstrzymywany kod i systemy bez zaufania. Okazuje się… większość głównych łańcuchów zatrzymała się, gdy sprawy poszły źle.”
Jeśli projekt taki jak THORChain zdecyduje się nie interweniować, spotyka się z krytyką prawną i etyczną. jeżeli zdecyduje się interweniować i zapobiec szkodom, oskarża się go o centralizację. Obie strony wydają się mieć uzasadnione argumenty.
„Świat krypto jest podzielony. ‘Jeśli mogą zamrozić środki, czy to naprawdę zdecentralizowane?’ vs. ‘Uratowali 162 mln USD przed trwałą kradzieżą.’ Obie strony mają uzasadnione punkty. Ale oto co się liczy: To zmienia wszystko w kwestii założeń bezpieczeństwa L1.”
Decentralizacja, kiedyś główny ideał, teraz jest testowana przez surowe realia zagrożeń bezpieczeństwa. Czy projekty takie jak Sui mogą znaleźć równowagę między bezpieczeństwem a decentralizacją? Czy jesteśmy świadkami upadku ideału decentralizacji?
Kwestia decentralizacji pozostaje bez odpowiedzi. Jednak jedno jest pewne: to wydarzenie głęboko wstrząsnęło zaufaniem do decentralizacji.
Aby zapoznać się z najnowszą analizą rynku kryptowalut od BeInCrypto, kliknij tutaj.
BeInCrypto Polska - Decentralizacja to kłamstwo. Kradzież Cetus na Sui – 260 mln USD