Deep tech opracowuje najbardziej innowacyjne i technologicznie zaawansowane rozwiązania, oparte o wiedzę z wielu dziedzin. To często projekty, które zmieniają rynek. I chociaż wymyka się jednoznacznym definicjom, to nikt nie ma wątpliwości, iż jest przyszłością Europy w biegu o niezależność technologiczną. Do 2025 roku, kiedy zrealizowany zostanie jeden z celów EIT Deep Tech Talent Initiative, Stary Kontynent zyska milion specjalistów z tego obszaru. W gronie tym znajdą się również Polacy.
Europa w globalnym wyścigu technologicznym
Najnowsze dane Eurostatu nie pozostawiają wątpliwości – Europa pozostaje w tyle w globalnym biegu o niezależność technologiczną. Aż 78 proc. firm w Polsce i UE zostało zakwalifikowanych do kategorii niskiego zaawansowania technologicznego. Sytuacja taka stwarza nie tylko ryzyko dla bezpieczeństwa, ale także plasuje nasz kontynent w gorszej sytuacji ekonomicznej niż USA i Chiny. Tworzącą się lukę wyjaśnić można, między innymi, niewystarczającymi inwestycjami w nowe technologie. Doskonałym przykładem ilustrującym tę sytuację jest wykorzystanie generatywnej sztucznej inteligencji. ChatGPT osiągnął 100 milionów nowych użytkowników w ciągu zaledwie dwóch miesięcy – co czyni to rozwiązanie pierwszą technologią, która osiągnęła tak spektakularny wynik. Jednak w 2023 r. Europa zainwestowała 1,7 miliarda dolarów w sztuczną inteligencję, podczas gdy amerykański kapitału wysokiego ryzyka i private equity, które trafiły do tych technologii wyniosły 23 miliardy dolarów[1]. Inną przyczyną tej sytuacji są niskie wydatki na prace badawczo-rozwojowe. W tym obszarze prym również wiodą Stany Zjednoczone i Chiny, które jak wynika z bazy danych MSTI (OECD Main Science and Technology Indicators), mimo niekorzystnej sytuacji gospodarczej w ostatnich latach, odnotowały szczególnie intensywny wzrost inwestycji w B+R[2].
Europa potrzebuje talentów
Receptę na nadążanie Europy za trendami współczesnej gospodarki podaje McKinsey. Wskazuje m.in. na: podwojenie wydatków prywatnych i publicznych związanych z innowacjami w zakresach takich jak sztuczna inteligencja, zwiększenie skali głównych europejskich championów gospodarczych na wzór amerykański, oraz przyspieszenie przekwalifikowania i przenoszenia pracowników oraz przyciąganie talentów[3]. Szybka zmiana kompetencji oraz doskonalenie nowych umiejętności zgodnych z ewolucją gospodarki ma najważniejsze znaczenie w procesie przyspieszenia przyjęcia technologii. Doskonale ilustrują to badania OECD dotyczące wpływu sztucznej inteligencji na rynek pracy w sektorach finansów i produkcji w siedmiu krajach OECD[4]. Około połowa użytkowników AI deklaruje, iż jej wdrożenie obniżyło wartość niektórych z ich umiejętności (51% użytkowników AI w sektorze finansowym oraz 45% w sektorze produkcyjnym). Odsetek ten był jeszcze wyższy wśród pracowników, którzy zgłosili, iż niektóre z ich zadań zostały zautomatyzowane (56% w sektorze finansowym i 51% w produkcyjnym)[5]. Zatem, aby Europa mogła w pełni wykorzystać potencjał nowych technologii w zakresie zwiększania produktywności, konieczne są zmiany w rolach i czynnościach zawodowych.
EIT Deep Tech Talent Initiative – krok do budowania konkurencyjności
Zaspokojeniu tych potrzeb służy między innymi działalność utworzonego w 2008 roku Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). W ramach EIT przedstawiciele szkolnictwa wyższego, instytucji badawczych, biznesu i inwestorów oraz organizacji non-profit pracują nad nowymi modelami innowacji, mogącymi stać się źródłem inspiracji dla innych. w tej chwili EIT realizuje pionierski program Deep Tech Talent Initiative, którego celem jest przeszkolenie do końca 2025 roku miliona Europejczyków w dziedzinie deep tech. Zainteresowani mają do dyspozycji ponad 130 szkoleń, oferowanych przez 3 200 partnerów EIT – firmy, uczelnie, władze publiczne oraz partnerów finansowych, spośród których 12 ma polskie korzenie.
W ramach EIT Deep Tech Talent Initiative, w dniach 12-13 listopada 2024 r. w Warszawie, odbędzie się EIT Deep Tech Skills Days 2024. To spotkanie liderów i innowatorów w obszarze głębokich technologii oraz rozwoju talentów, którzy będą rozmawiali o perspektywach rozwoju tego fascynującego rynku. Tematem dyskusji uczestników planowanych sesji będą kwestie związane z kształtowaniem przyszłych talentów, ujęte z różnych perspektyw. Paneliści, wśród których znajdą się: Katarzyna Chojnacka (Politechnika Wrocławska), Michał Dżoga (Intel), Pamela Krzypkowska (Ministerstwo Cyfryzacji) i Marta Materska-Samek (Uniwersytet Jagielloński), będą zastanawiali się nad rolą sztucznej inteligencji oraz technologii kwantowych w procesie kształtowania talentów, znaczeniem kobiet w branży deep tech oraz możliwościami współpracy i finansowania rozwoju umiejętności w tym obszarze. Rejestracja na wydarzenie trwa do 4 listopada.
Deep tech – koło zamachowe europejskiej gospodarki
Innowacje deep tech są przyszłością Europy. To najnowocześniejsze rozwiązania, których fundamentalnym założeniem jest wykorzystanie badań naukowych. W efekcie powstają przełomowe rozwiązania, oferujące znaczny postęp w stosunku do tych już istniejących. Startupy działające w tym obszarze są liderami rozwiązań niektórych z najpilniejszych wyzwań świata, od zmian klimatycznych i zrównoważonej energii, po opiekę zdrowotną i transport. Mogą one stworzyć silny europejski ekosystem, który napędzi gospodarkę, a równocześnie zmieni świat na lepszy. Do tego potrzebni są jednak specjaliści, a tych brakuje. Jak wynika z raportu Fundacji Startup Poland, aż 52 proc. polskich startupów ma problem z pozyskaniem pracowników. Sektor deep tech doświadcza tych braków szczególnie, ponieważ wymaga on wysoko wykwalifikowanej kadry. Rozwiązaniem tego problemu może być EIT Deep Tech Talent Initiative.
[1] https://www.mckinsey.com/mgi/our-research/accelerating-europe-competitiveness-for-a-new-era
[2] https://www.oecd.org/en/data/datasets/main-science-and-technology-indicators.html
[3] https://www.mckinsey.com/mgi/our-research/accelerating-europe-competitiveness-for-a-new-era
[4] Lane, Williams i Broecke, 2023
[5] https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/08785bba-en.pdf?expires=1727769241&id=id&accname=guest&checksum=417287B7A79EAB890794DFDA23920AE7
