To zależy od tego, w jakim kontekście rozważasz „lepszość” euro względem funta – mówimy o stabilności, użyteczności, czy sile gospodarczej?
Oto kilka argumentów, które często wskazują, dlaczego euro bywa uznawane za lepsze od funta:
1. Zasięg użycia
- Euro to waluta obowiązująca w 20 krajach strefy euro i używana przez ponad 340 milionów ludzi.
- Jest drugą najczęściej używaną walutą na świecie po dolarze amerykańskim.
- Funt brytyjski jest walutą jednego kraju (UK), więc praktyczna wygoda euro jest większa – szczególnie dla podróżnych czy biznesu w UE.
2. Stabilność i siła gospodarcza
- Euro stoi za potężnym blokiem gospodarczym – Unią Europejską.
- Dzięki temu jest uważane za jedną z najstabilniejszych walut rezerwowych świata.
- Funt, mimo iż historycznie silny, w ostatnich latach (np. po Brexicie) bywa bardziej podatny na wahania.
3. Koszty transakcyjne
- Euro eliminuje koszty wymiany walut między krajami strefy euro.
- Ułatwia handel, inwestycje i turystykę wewnątrz Unii.
- Funt, będąc walutą „samotną”, wiąże się z kosztami wymiany przy handlu z UE.
4. Rezerwa i prestiż
- Euro jest drugą najważniejszą walutą rezerwową na świecie po dolarze.
- Funt również ma znaczenie historyczne, ale jego udział w rezerwach globalnych jest znacznie mniejszy niż euro.
Oczywiście, są też argumenty za funtem – np. większa elastyczność polityki monetarnej Banku Anglii czy dłuższa tradycja jako waluty rezerwowej.
Przygotowałem tabelę porównawczą euro i funta:
| Zasięg użycia | Waluta 20 państw UE, ponad 340 mln użytkowników | Tylko w Wielkiej Brytanii (ok. 67 mln użytkowników) |
| Pozycja globalna | 2. najważniejsza waluta świata (po USD) | 4.–5. miejsce na świecie |
| Stabilność | Wspierane przez całą strefę euro (duży blok gospodarczy) | Podatny na wahania (np. Brexit osłabił GBP) |
| Koszty transakcyjne | Brak opłat wymiany między krajami euro | Konieczność wymiany przy transakcjach z UE |
| Handel | Ułatwia integrację gospodarczą w Europie | Utrudnienia w wymianie z partnerami z UE |
| Polityka monetarna | Europejski Bank Centralny (wspólna polityka) | Bank Anglii (pełna niezależność i elastyczność) |
| Historia i prestiż | Waluta stosunkowo młoda (od 1999 r.) | Najstarsza waluta wciąż w użyciu (od VIII w.) |
| Rezerwy walutowe | 20% światowych rezerw | Około 4–5% światowych rezerw |
| Użyteczność dla podróżnych | Bardzo wygodne w Europie (brak wymiany walut w wielu krajach) | Ograniczone do UK i kilku terytoriów zależnych |
W skrócie: euro jest lepsze pod kątem praktycznym (handel, podróże, globalna rola), a funt daje UK niezależność i historyczny prestiż.
Dlaczego funt traci do euro od 25 lat
Dobre pytanie – faktycznie w długim okresie (ok. 25 lat) funt brytyjski (GBP) osłabił się względem euro (EUR). To nie znaczy, iż zawsze tylko spadał – były wzloty i spadki – ale trend ogólny pokazuje, iż GBP stracił część swojej siły.
Główne powody, dlaczego funt traci do euro:
- Brexit i jego konsekwencje (2016 → dziś)
- Referendum osłabiło zaufanie do gospodarki UK.
- Ograniczony dostęp do rynku UE zmniejszył handel i inwestycje.
- GBP spadł wtedy gwałtownie i do dziś nie wrócił do wcześniejszych poziomów.
- Mniejszy blok gospodarczy
- Euro stoi za potężnym blokiem – strefą euro + UE, co daje większą odporność na wstrząsy globalne.
- UK działa „samodzielnie”, więc funt jest bardziej podatny na wahania.
- Inflacja i polityka monetarna
- Bank Anglii często musi prowadzić ostrzejszą politykę stóp procentowych, żeby chronić funta.
- Ale długoterminowo inflacja w UK była wyższa niż w strefie euro, co osłabia walutę.
- Deficyt handlowy UK
- Wielka Brytania od lat importuje więcej, niż eksportuje.
- To oznacza stałą presję sprzedażową na funta (kupowanie walut obcych).
- Spadek roli funta jako waluty rezerwowej
- W latach 80–90 funt miał większe znaczenie w rezerwach banków centralnych.
- Obecnie większość banków centralnych preferuje dolara i euro → mniejszy popyt na GBP.
- Kryzysy finansowe i globalne szoki
- Kryzys 2008, pandemia, wojna w Ukrainie – w każdym z tych momentów inwestorzy bardziej ufali euro niż funtowi.
Efekt:
- W 1999 r. (start euro) kurs EUR/GBP wynosił ok. 0,70 (czyli 1 € = 0,70 £).
- Obecnie (2025) to ok. 0,85–0,87 (1 € = 0,85 £).
- To oznacza, iż euro zyskało ~20–25% wartości względem funta w ciągu ćwierćwiecza.
Dlaczego w 2000 roku funt kosztował aż 1,75 euro, a dzisiaj oscyluje w okolicach 1 euro
To świetne spostrzeżenie – wygląda tak, jakby funt dramatycznie stracił na wartości wobec euro, skoro w 2000 r. za 1 GBP można było dostać ok. 1,75 EUR, a dziś tylko ok. 1,16–1,18 EUR (czyli prawie spadek o 1/3).
Dlaczego tak się stało?
1. Kurs startowy euro (1999–2002) był nietypowy
- Gdy euro weszło w 1999 r., inwestorzy podchodzili do niego z dużą nieufnością.
- W pierwszych latach euro było słabe – nie miało jeszcze historii, wielu obawiało się o stabilność wspólnej waluty.
- Dlatego funt (i dolar) były wtedy znacznie mocniejsze → stąd kurs aż ~1,75 EUR za 1 GBP.
2. Umocnienie euro po 2002 roku
- Po fizycznym wprowadzeniu banknotów i monet (2002), zaufanie do euro zaczęło rosnąć.
- Strefa euro zyskała wiarygodność – duży rynek, wspólna polityka monetarna, przyciąganie inwestycji.
- To spowodowało, iż euro systematycznie się umacniało wobec funta.
3. Słabnięcie gospodarki UK względem UE
- UK miało wyższe deficyty handlowe i częściej polegało na imporcie (np. energii, dóbr konsumpcyjnych).
- Z biegiem lat inwestorzy coraz częściej uznawali euro za stabilniejszą walutę niż funt.
4. Kryzys 2008 i jego skutki
- Podczas globalnego kryzysu finansowego funt stracił mocniej niż euro.
- Wynikało to z dużego udziału sektora finansowego w gospodarce brytyjskiej (bardziej narażonej na kryzys bankowy).
5. Brexit (2016)
- Referendum w sprawie wyjścia z UE spowodowało gwałtowne osłabienie funta.
- Od tamtej pory kurs nie wrócił do dawnych poziomów – inwestorzy widzą w nim więcej ryzyka.
Efekt w liczbach:
- 2000 r. → ~1,75 EUR/GBP (funt bardzo mocny, euro słabe).
- 2008 r. → ~1,25–1,30 EUR/GBP (funt słabnie po kryzysie).
- 2016 r. (Brexit) → ~1,15 EUR/GBP (gwałtowne osłabienie).
- 2025 r. → ~1,16–1,18 EUR/GBP (utrzymanie słabszego kursu).
W skrócie:
Funt był sztucznie „mocny” na początku, bo euro było walutą świeżą i słabą. Potem euro zyskało siłę, a gospodarcze i polityczne problemy UK (2008, Brexit, deficyt handlowy) sprawiły, iż funt ustabilizował się dziś bliżej 1:1 wobec euro.
