4 dni temu
Wystartowała misja Ax-04, w której udział bierze polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski. Jest to siódma data startu, pierwotną był 29 maja. Polak po dotarciu na Międzynarodową Stację Kosmiczną wykona szereg eksperymentów zleconych przez polskie firmy i ośrodki badawcze.
W środę, o 2:31 czasu lokalnego (8:31 czasu polskiego) z Florydy wystartowała misja kosmiczna Ax-04, w której udział bierze polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski. Tym samym będzie drugim Polakiem w kosmosie, pierwszym był Mirosław Hermaszewski, który między 27 czerwca a 5 lipca 1978 roku okrążył 126 razy Ziemię. Towarzyszył mu sowiecki kosmonauta (białoruskiego pochodzenia) Piotr Klimuk, a lot odbył się na statku Sojuz 30.
Czterech astronautów
W przypadku Ax-04 jest to siódma data startu. Pierwotnie początek misji wyznaczono na 29 maja, następnie przekładano na 8, 10, 11, 19 i 22 czerwca. Misja Ax-4 zmierza na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) i przewodzi jej Peggy Whitson (wcześniej w NASA, w tej chwili dyrektor Axiom Space). Dodatkowo w skład załogi wchodzą indyjski pilot Shubhanshu Shukla i Tibor Kapu węgierski specjalista misji.
Cała czwórka na stacji będzie pracować przez około dwa tygodnie, realizując eksperymenty naukowe, testy technologiczne i działania komunikacyjne (outreach). Dostaną się tam w kapsule Crew Dragon, która zostanie wyniesiona przez rakietę Falcon 9, która wystartuje z Florydy. Zarówno kapsuła jak i rakieta należą do SpaceX Elona Muska. Lot jest wspólnym projektem Axiom Space (jest to czwarta misja firmy), NASA i ESA.
Udział Polaka w misji był możliwy dzięki podpisanej w 2023 roku umowie między polskim rządem a ESA. W ten sposób Uznański-Wiśniewski stał się tzw. astronautą projektowym ESA, czyli osobą przygotowaną do konkretnej, pojedynczej misji. Z ponad 22 tysięcy chętnych wyłoniono siedemnaście osób, wśród których zwyciężył Polak.
Załoga misji Ax-04, na 9 minut przed startem. Źródło: Screen z transmisji ESA na YouTubeZadania stojące przed Polakiem
Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie na ISS realizował polską misję IGNIS, która polega na realizacji 13 eksperymentów zgłoszonych przez polskie firmy i ośrodki badawcze. Przykładem jest test w warunkach orbitalnych komputera LeopardISS, firmy KP Labs. Jednostka obliczeniowa umożliwia działanie zaawansowanym algorytmom sztucznej inteligencji w kosmosie. Według założeń eksperymentu komputer może ulepszyć przesyłanie na Ziemię danych z satelitów obserwacyjnych.
Innym projektem jest sprawdzenie adekwatności nanomateriałów typu MXene, co zleciała Akademia Górniczo-Hutnicza. Materiał w przyszłości będzie częścią ubieralnych urządzeń medycznych, a Uznański-Wiśniewski ma przetestować czujniki pulsu w warunkach mikrograwitacyjnych.
Astronauta zabierze ze sobą również część dziedzictwa kulturowego Polski m.in. flagi, naszywkę ze skafandra Hermaszewskiego, manuskrypty mazurka Fryderyka Chopina czy wiersze Wisławy Szymborskiej.
Biznes Alert / Marcin Karwowski
