Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosił 24 stycznia jednolity tekst rozporządzenia dotyczącego szczegółowych warunków przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach schematów na rzecz dobrostanu zwierząt. Dokument określa zasady wsparcia dla rolników utrzymujących zwierzęta, obowiązujące w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023–2027.
Kto może ubiegać się o dopłaty?
Pomoc finansowa przysługuje rolnikom, którzy spełniają określone wymagania w zakresie dobrostanu zwierząt. Program obejmuje następujące gatunki i kategorie zwierząt:
- Bydło: krowy mleczne, krowy mamki, opasy,
- Trzoda chlewna: lochy, tuczniki,
- Drób: kury nioski, kurczęta brojlery, indyki,
- Konie i kozy.
Aby ubiegać się o wsparcie, rolnik musi prowadzić działalność rolniczą zgodnie z zapisami w krajowym systemie ewidencji producentów oraz spełniać wymogi minimalnego standardu w zakresie dobrostanu zwierząt określonego w przepisach krajowych i unijnych.
Warunki uzyskania dopłat
Aby otrzymać wsparcie, rolnicy muszą wdrożyć praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt. W zależności od gatunku, do najważniejszych wymagań należą:
- Większa powierzchnia bytowa – zwiększona o 20% lub 50% w porównaniu do norm minimalnych,
- Utrzymywanie zwierząt na ściółce,
- Zapewnienie dostępu do wybiegu lub wypasu przez co najmniej 120 dni w roku,
- Późniejsze odsadzenie młodych (dla świń i bydła),
- Spełnianie wymagań systemów jakości QAFP i QMP,
- Minimalizacja stosowania antybiotyków i poprawa warunków zoohigienicznych,
- Dostęp do naturalnego światła oraz poprawa warunków wentylacji w budynkach inwentarskich.
Rolnicy muszą również zapewnić odpowiednie warunki żywieniowe, dostosowane do potrzeb poszczególnych gatunków oraz prowadzić szczegółową dokumentację dotyczącą zdrowia i dobrostanu zwierząt.
Jak złożyć wniosek?
Wnioski o przyznanie płatności należy składać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Do wniosku należy dołączyć m.in.:
- dokumentację potwierdzającą realizację praktyk (np. zdjęcia infrastruktury, faktury zakupu ściółki, rejestry żywienia),
- rejestr wypasu (dla bydła),
- certyfikaty systemów jakości,
- oświadczenia o przestrzeganiu wymogów,
- harmonogram działań w zakresie dobrostanu zwierząt,
- dokumentację weterynaryjną potwierdzającą stan zdrowia zwierząt.
Terminy i kary
Wniosek należy złożyć do 14 marca danego roku. W przypadku niewywiązania się z wymagań rolnik może zostać ukarany m.in.:
- obniżką dopłat,
- koniecznością zwrotu środków,
- utrudnieniem w uzyskaniu przyszłych płatności.
Ponadto w przypadku powtarzających się naruszeń możliwe jest wykluczenie z programu na kolejne lata. Inspekcja Weterynaryjna ma prawo przeprowadzać kontrole w gospodarstwie celem weryfikacji realizacji zobowiązań dobrostanowych.
Szkolenia dla rolników
Rolnicy ubiegający się o dopłaty muszą odbyć szkolenie z zakresu metod ograniczania stosowania antybiotyków. Szkolenie jest bezpłatne i organizowane przez jednostki doradztwa rolniczego. W jego trakcie rolnicy otrzymują praktyczne wskazówki dotyczące:
- metod zapobiegania chorobom w stadzie,
- poprawy dobrostanu poprzez odpowiednie zarządzanie,
- prowadzenia dokumentacji weterynaryjnej,
- minimalizacji stresu u zwierząt poprzez odpowiednie techniki chowu.
- Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia należy przedłożyć wraz z wnioskiem o płatność.
Warianty wsparcia
Program obejmuje kilka wariantów dopłat w zależności od gatunku i systemu utrzymania zwierząt. Przykłady:
- Dobrostan loch i tuczników: wymagane zwiększenie powierzchni bytowej i stosowanie ściółki,
- Dobrostan krów mlecznych: zapewnienie wypasu przez co najmniej 120 dni w roku,
- Dobrostan kur niosek: ograniczenie zagęszczenia w kurnikach oraz dostęp do grzęd,
- Dobrostan koni: zwiększenie dostępu do pastwisk i regularne badania zdrowotne,
- Dobrostan kóz: poprawa warunków higienicznych poprzez zwiększenie dostępu do wybiegów.
Podsumowanie
Rozporządzenie w sprawie dobrostanu zwierząt określa szczegółowe zasady przyznawania dopłat, mające na celu poprawę warunków utrzymania zwierząt. Dostosowanie się do nowych przepisów może przynieść znaczne korzyści finansowe, jednak wymaga spełnienia ścisłych warunków i terminowego składania dokumentacji.