Pierwszą edycję programu „Doktorat wdrożeniowy” prowadzonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłoszono w maju 2017 roku. W tym roku rusza jego dziewiąta edycja. Na czym polega program i dlaczego warto wziąć w nim udział?
Fot. iStockZ artykułu dowiesz się:
- jaki jest cel programu „Doktorat wdrożeniowy”,
- jak projekt naukowy funkcjonuje w programie,
- jak przebiega ścieżka realizacji doktoratu wdrożeniowego.
Program „Doktorat wdrożeniowy”
Każda edycja programu „Doktorat wdrożeniowy” trwa cztery lata. Od 2017 roku zrealizowano już szereg projektów, wypromowano rzeszę doktorów wywodzących się z przedsiębiorstw, a to udało się połączyć z rozwojem innowacji w podmiotach współpracujących, które aktywnie wspierały zatrudnionych u siebie doktorantów. Rozbudowa kadr w przedsiębiorstwach dzięki doktoratom wdrożeniowym to element rozwoju gospodarki opartej na innowacjach. Mają one bowiem zapewnić w przemyśle i instytucjach z jego otoczenia kadrę z przygotowaniem naukowym, która byłaby w stanie podjąć dla swojego podmiotu prace o charakterze badawczym i rozwojowym, a także wykonać zdecydowany krok w stronę bardziej innowacyjnego postrzegania jego działań przez rynek.
Edukacja w życiu człowieka jest jednym z ważniejszych wyróżników jego egzystencji. Zdobywając wiedzę i umiejętności, każdy z nas przechodzi przez jej kolejne szczeble, kończąc coraz powszechniej na studiach licencjackich, inżynierskich i magisterskich.
Ale są osoby, którym to nie wystarcza, i myślą o dalszym rozwoju – doktoracie, który coraz częściej postrzegany jest jako element prestiżu. Przedstawiany „Doktorat wdrożeniowy” daje taką możliwość osobom zatrudnionym w przedsiębiorstwach lub administracji. Z drugiej strony, podmioty te, idąc w stronę innowacyjności i rozwoju własnych działań badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych, coraz częściej poszukują osób, które są w stanie podjąć się tego typu zadań. kooperacja między środowiskiem akademickim a otoczeniem społeczno-gospodarczym staje się coraz bardziej istotna, a stopień doktora jest dobrym przykładem możliwości jej realizacji, nie tylko w naszym kraju. Jest też niewątpliwie najczęściej wykorzystywanym stopniem naukowym poza środowiskiem czysto akademickim.
Warto również mieć na uwadze, iż największy potencjał intelektualny dla realizacji odkryć naukowych przypada na okres życiowy, w którym znajduje się młoda kadra w instytucjach, a zatem projekty związane z doktoratami są właśnie trafieniem w ten „złoty wiek” u człowieka. Badania doktorantów zawsze są ważnym elementem stymulującym rozwój nauki, natomiast doktoranci działający w przemyśle dodatkowo przyczyniają się do transferu wiedzy i umiejętności, najczęściej zresztą w obu kierunkach. Tego typu trendy mają znaczące konsekwencje dla kariery doktoranckiej poza środowiskiem akademickim, a możliwość łączenia karier i zatrudniania na część etatu doktorów z przemysłu na uczelniach jest opcją, która powinna wspierać komercjalizację i transfer wiedzy.
Cel programu „Doktorat wdrożeniowy”
W ramach programu „Doktorat wdrożeniowy” kształciło i kształci się około 2500 osób reprezentujących bardzo różne dyscypliny i dziedziny nauki. Z uwagi na zainteresowanie samym projektem i jego charakterem około 65% doktoratów obejmują dziedziny nauk inżynieryjno-technicznych. Na rys. 1 pokazano, jak rozkładały się liczby przyjętych wniosków w poszczególnych edycjach, wnioski złożone do edycji dziewiątej są w tej chwili w fazie oceny.
Powstała ścieżka kariery akademickiej opartej na prowadzeniu badań naukowych z ukierunkowaniem na ich zastosowanie w praktyce biznesowej (nie tylko w konkretnym podmiocie gospodarczym, ale często znacznie szerzej), która umożliwia uzyskanie stopnia doktora, a przy tym pozwala opanować warsztat naukowca. Doktoranci wdrożeniowi kształcą się więc nie tylko na uczelni, ale także w firmach lub instytucjach. Z drugiej strony, pomysły zgłaszane przez firmy na doktoraty wdrożeniowe zachęcają potencjalnych pracowników do aplikowania do pracy, co w obecnej sytuacji bardzo małego bezrobocia stwarza dodatkową szansę rozwoju dla firm mocno nastawionych na innowacyjność, co jest praktyką w wielu państwach świata. Programy umożliwiające realizację doktoratów dla otoczenia gospodarczego występują bowiem w wielu krajach świata, ale żaden z nich nie ma takiej skali i wsparcia jak ten realizowany w naszym kraju.
Do oceny dokumentów i realizacji prac w projektach programu powołano zespół doradczy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ds. oceny wniosków i raportów. Zespół ten składa się z około 100 naukowców z dużym doświadczeniem w zakresie prowadzenia i recenzowania przewodów doktorskich. Na bieżąco zajmuje się on oceną przychodzących wniosków (termin składania ustala się zawsze w okresie późnej wiosny), a także raportów rocznych i końcowych. Zespół omawia te dokumenty na posiedzeniach zdalnych, dzięki czemu istnieje możliwość korygowania projektu i jego dokumentów, aby ułatwić aplikowanie.
