Dorośli mężczyźni w Polsce przez cały czas mieszkają z rodzicami. Z czego to wynika?

Zdjęcie: Mężczyzna wyśmiewany przez kobiety Źródło: Shutterstock / zdj. ilustracyjne


Co trzeci młody Polak w wieku 25-34 lata przez cały czas mieszka z rodzicami. Zjawisko gniazdowników, choć spada, jest przez cały czas powszechne, szczególnie wśród mężczyzn.


Co trzecia osoba w wieku 25-34 lata w Polsce przez cały czas mieszka z rodzicami, co stanowi około 1,7 miliona osób, czyli 33 proc. młodych Polaków.


Kim są „gniazdownicy”


Gniazdownicy, jak definiuje Paweł Murawski, konsultant z Głównego Urzędu Statystycznego, to osoby, które nie posiadają własnych dzieci, nie są w związkach małżeńskich ani po rozwodzie, ani też nie są wdowcami. Zjawisko to jest bardziej powszechne wśród mężczyzn i na obszarach o niskiej gęstości zaludnienia.


GUS po raz pierwszy zbadał to zjawisko w 2018 roku, a najnowsze dane z 2022 roku pokazują, iż odsetek gniazdowników nieznacznie spadł z 36 do 33%. Murawski podkreśla, iż zjawisko to, choć charakterystyczne dla południowej Europy, jest również obecne w Polsce.


Dysproporcja płciowa i geograficzna


W 2022 roku 63 proc. gniazdowników stanowili mężczyźni, a 37 proc. kobiety. Najwięcej gniazdowników odnotowano w województwach świętokrzyskim (41 proc.), podkarpackim i lubelskim (po 39 proc.). Najmniejszy odsetek wystąpił w województwach mazowieckim, pomorskim i dolnośląskim, gdzie nie przekraczał 30 proc. W miastach zjawisko to jest wyraźnie mniejsze, szczególnie w dużych aglomeracjach.


Większość gniazdowników jest aktywna zawodowo, a ich wykształcenie różni się w zależności od płci. Połowa kobiet-gniazdowników ma wykształcenie wyższe, podczas gdy wśród mężczyzn odsetek ten wynosi jedną czwartą. Zjawisko to, choć badane oficjalnie od sześciu lat, nie jest nowe w polskim społeczeństwie ani w Europie. Na południu kontynentu, jak we Włoszech czy Hiszpanii, gniazdownikami jest choćby połowa osób, podczas gdy na północy Europy, w krajach skandynawskich, młodzi dorośli opuszczają dom rodzinny już w wieku 18-19 lat.


Przyczyny zjawiska


Przyczyny pozostawania młodych dorosłych w domach rodzinnych są zróżnicowane. Mogą wynikać z uwarunkowań kulturowych, ekonomicznych, społecznych czy zdrowotnych. Wśród gniazdowników jest więcej osób niepełnosprawnych niż w grupie tych, którzy opuścili dom rodzinny. Ponadto, co piąty gniazdownik ma rodzica z orzeczeniem o niepełnosprawności, co często determinuje decyzję o pozostaniu w domu.


Liczba gniazdowników maleje dynamicznie wraz z wiekiem. W wieku 25 lat ponad połowa młodych Polaków jest gniazdownikami, natomiast w wieku 34 lat odsetek ten spada do 20 proc. Kobiety opuszczają dom rodzinny szybciej niż mężczyźni. Granica wejścia w dorosłość przesuwa się również z powodu wydłużającego się okresu kształcenia.