Dwa ważne wyroki NSA w sprawie brokera XTB i kopiących kryptowaluty

W ostatnich dniach zapadły dwie bardzo ważne decyzje w sprawach rozpatrywanych przez Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). Jedna ze spraw dotyczyła skargi kasacyjnej na wyrok wydany na niekorzyść popularnego brokera giełdowego X-Trade Brokers (XTB), druga z kolei odliczania od podatku od kryptowalut kosztów poniesionych na ich wydobycie.

NSA oddala skargę kasacyjną XTB SA

28 lutego 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę spółki XTB SA na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) o nałożeniu na spółkę kary w wysokości 9,9 mln złotych. Spółka została ukarana m.in. za świadczenie usług maklerskich bez uwzględnienia najlepszego interesu klienta. Decyzja KNF została wydana w 2018 roku, a odwołanie XTB SA zostało odrzucone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Następnie spółka złożyła odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który właśnie oddalił skargę kasacyjną.

Jak czytamy na stronie Komisji Nadzoru Finansowego:

KNF nałożyła na tę spółkę karę za naruszenie m. in. art. 83a ust. 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, w związku ze świadczeniem usług maklerskich bez uwzględnienia najlepiej pojętego interesu klienta. Od 1 stycznia 2014 r. do 31 maja 2015 r. spółka stosowała niesymetryczne ustawienie parametru deviation w ramach egzekucji zleceń klientów w modelu instant (gdzie zagwarantowano, iż realizacja zlecenia nastąpi po cenie zawartej w zleceniu) w sposób, który skutkował tym, iż realizował zlecenia klientów w przypadku zmiany ceny danego instrumentu finansowego w sposób korzystny dla X-TRADE BROKERS (jako drugiej strony transakcji), a odrzucał powyżej ustalonego parametru zlecenia klientów w przypadku zmiany ceny w sposób dla klienta korzystny, a niekorzystny dla X -TRADE BROKERS. Ponadto XTB SA stosowała parametr delay wobec wyselekcjonowanej grupy klientów, podlegających obserwacji przez Dział Tradingu, jako narzędzie służące dodatkowej weryfikacji ceny w złożonych przez nich zleceniach, powodujące wstrzymywanie egzekucji zleceń takich klientów na czas określony tym parametrem wyrażony w milisekundach.

Decyzja Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej sprawie jest ostateczna i nie podlega już odwołaniu. Firma XTB SA zapowiedziała, iż złoży skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

XTB SA jest jednym z największych notowanych na giełdzie brokerów w Polsce i na świecie, który specjalizuje się w handlu kontraktami CFD na rynku Forex, a jej historia sięga 20 lat. W tym czasie otworzono oddziały w ponad 13 krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Chile i innych.

Decyzja KNF jest ważnym przypomnieniem dla firm zajmujących się działalnością brokerską o konieczności przestrzegania przepisów prawa i dbania o najlepsze interesy swoich klientów. W przypadku naruszenia tych zasad, firma może ponieść odpowiedzialność i zostać ukarana, jak to było w przypadku XTB SA.

W Polsce nie można wliczyć w koszty poniesionych wydatków na kopanie kryptowalut

Wydobywanie kryptowalut w Polsce stało się ostatnio bardziej ryzykowne, a to za sprawą wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, który orzekł, iż koszty związane z wydobyciem kryptowalut nie mogą być odliczone od przychodów ze sprzedaży wydobytych kryptowalut. Decyzja ta z pewnością zasmuci wszystkich kopiących kryptowaluty w Polsce, jako iż muszą się oni teraz liczyć z większymi podatkami i mniejszymi zyskami.

Sprawa toczyła się w wyniku wpłynięcia wniosku o interpretację złożonego przez kobietę, która chciała zaangażować się w kopanie kryptowalut. Wymagałoby to od niej poniesienia wydatków na odpowiedni sprzęt oraz dużego zużycia energii elektrycznej. Kobieta była przekonana, iż koszty te można uznać za bezpośrednie wydatki poniesione na nabycie wirtualnych aktywów, ale fiskus był innego zdania. Urzędnicy stwierdzili, iż pośrednie koszty, do których zaliczyli sprzęt i prąd, nie mogą zostać odliczone od podatku.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który dwa razy przyznał rację skarżącej. Sąd argumentował, iż kopanie kryptowalut jest ich bezpośrednim nabyciem, a posiadanie odpowiedniego sprzętu i zwiększone zużycie energii są warunkiem koniecznym do ich wytworzenia.

Jednakże Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił tego stanowiska. Według NSA, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie odróżnia pojęcie nabycia od wytworzenia, co oznacza, iż koszty, które można odliczyć, to tylko te poniesione podczas kupna kryptowalut od kogoś innego.

To oznacza, iż osoby zajmujące się kopaniem kryptowalut będą musiały płacić 19% podatku od zysków kapitałowych ze sprzedanych kryptowalut, niezależnie od tego, ile kosztowało ich wydobycie. Oczywiście wciąż można będzie zarobić na kryptowalutach, ale będzie to wymagało większej ostrożności i dokładniejszych obliczeń, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek ze strony fiskusa.