E-Izba: czas na konkretne działania i szybkie decyzje [OPINIA]

Izba Gospodarki Elektronicznej jako organizacja zrzeszająca polskie przedsiębiorstwa z branży e-commerce bardzo docenia treść Komunikatu Komisji Europejskiej z dnia 5 lutego 2025 r. zatytułowanego „Kompleksowy zestaw narzędzi UE na rzecz bezpiecznego i zrównoważonego handlu elektronicznego” (COM(2025) 37 final). Wyzwania opisane w jego treści mają najważniejsze znaczenie dla zachowania równej konkurencji pomiędzy unijnymi a pozaunijnymi e-przedsiębiorcami – pisze Patrycja Staniszewska Prezes Zarządu Izby Gospodarki Elektronicznej.

e-Izba od 2018 r. szczegółowo analizuje warunki konkurencji pomiędzy unijnymi a pozaunijnymi e-przedsiębiorcami. Byliśmy pierwszą organizacją, która zwróciła uwagę na znaczenie tego zagadnienia i jego wpływ na unijny rynek handlu elektronicznego. Wiedza zebrana na przestrzeni 7 lat sprawia, iż rozumiemy w pełni, jak złożone są przyczyny braku równych warunków konkurencji pomiędzy powyższymi grupami podmiotów na rynku unijnym. Powody te obejmują tak różne zagadnienia jak m.in.: ochrona środowiska, bezpieczeństwo produktów, przepisy celne, ochrona konsumentów, ochrona danych osobowych, podejście do możliwości wykorzystywania pomocy publicznej, czy koszty przesyłek. Tym bardziej doceniamy wielowątkowość Komunikatu i celne zidentyfikowanie przez Komisję Europejską wyzwań, którym musi sprostać Unia Europejska.

Chcemy także podkreślić wsparcie dla branży handlu elektronicznego ze strony Rady Ministrów, posłanek, posłów, europosłanek i europosłów i zrozumienie dla potrzeby przywrócenia równych ram konkurencji pomiędzy unijnymi a pozaunijnymi e-przedsiębiorcami.

Trzeba podjąć szybkie działania

Komunikat pojawił się we adekwatnym i ważnym momencie. Jak wskazuje Komisja Europejska w 2024 roku wprowadzono na rynek unijny około 4,6 mld przesyłek o niskiej wartości, tj. zawierających towary o wartości do 150 euro. Takie towary zwolnione są z obowiązku zapłaty cła. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację makroekonomiczną, można założyć, iż liczba ta drastycznie wzrośnie. o ile spełnią się zapowiedzi dotyczące zmian w polityce celnej niektórych państw, wówczas strumień przesyłek płynących na ich rynki będzie musiał zostać skierowany na rynek unijny. Dlatego tak ważne jest szybkie podjęcie konkretnych działań przez Komisję Europejską oraz inne adekwatne do tego organy.

Podnoszenie umiejętności egzekwowania istniejących przepisów zamiast nowych regulacji prawnych

Apelujemy do Komisji Europejskiej, by planując i realizując poszczególne działania unikać wprowadzania nadmiernej regulacji. Z analiz przeprowadzonych przez e-Izbę wynika, iż jednym z kluczowych powodów nierówności konkurencyjnych między europejskimi przedsiębiorcami a podmiotami spoza UE, jest brak efektywnych mechanizmów egzekwowania unijnych regulacji od pozaunijnych przedsiębiorców. Pomimo faktu kierowania przez nich swoich usług i towarów na unijny rynek organy odpowiedzialne za egzekwowanie poszczególnych wymagań prawnych, nie mają odpowiednich narzędzi, które pozwalałyby na szybkie przeprowadzenie postępowania oraz wyegzekwowanie nałożonych decyzją obowiązków. Dzięki temu wielu takich e-przedsiębiorców nie ponosi kosztów dostosowania się do regulacji unijnych. Natomiast unijni e-przedsiębiorcy ponoszą koszty wdrożenia oraz utrzymywania zgodności z coraz to nowymi wymogami regulacyjnymi. Pogłębia to dysproporcję kosztową, co osłabia pozycję konkurencyjną unijnych e-przedsiębiorców.

Dlatego tak ważne jest zadbanie o efektywne egzekwowanie unijnych przepisów od pozaunijnych e-przedsiębiorców aktywnych na tym rynku.

Działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego i zrównoważonego handlu elektronicznego nie powinny koncentrować się na wprowadzaniu nowych regulacji. Zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie „The future of European competitiveness” obciążenia regulacyjne są szczególnie kosztowne dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz skrajnie niekorzystne dla podmiotów z sektorów cyfrowych. najważniejsze nie jest tworzenie nowych regulacji, ale skuteczne egzekwowanie już istniejących. W obliczu globalnych wyzwań niezwykle istotna jest międzynarodowa kooperacja organów celnych i nadzorczych, która pozwoli na lepsze monitorowanie przepływu towarów oraz eliminację nieuczciwych praktyk handlowych, m.in. w ramach skoordynowanej współpracy Consumer Protection Cooperation (CPC) Network.

Zniesienie progu 150 euro priorytetem

Priorytetowym działaniem powinno być uszczelnienie systemu poboru należności celnych i zniesienie zwolnienia dla towarów o wartości poniżej 150 Euro. e-Izba nieustannie apeluje o nadanie tej kwestii wysokiego priorytetu i zniesienie progu de minimis najpóźniej do 2026 roku.

Sprzedawcy spoza UE korzystają ze zwolnienia z ceł, co daje im nieuzasadnioną przewagę konkurencyjną nad europejskimi przedsiębiorcami. Zniesienie progu de minimis powinno nastąpić jak najszybciej i niezależnie od planowanego terminu ukończenia reformy unii celnej.

Ponadto E-Izba uważa, iż wprowadzenie niedyskryminacyjnej opłaty manipulacyjnej jest adekwatnym krokiem, jednak nie może zastąpić likwidacji progu de minimis.

Bezpieczeństwo konsumentów i ochrona środowiska

Kwestie bezpieczeństwa, zarówno konsumentów, jak i środowiska, powinny być priorytetem. Ważne jest położenie nacisku na pełne egzekwowanie unijnych przepisów w tym zakresie od pozaunijnych e-przedsiębiorców kierujących swą działalność na rynek unijny, zwłaszcza rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, które znajduje zastosowanie od 13 grudnia 2024 r.

Ze względu na brak przestrzegania obowiązków zapewniających bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój przez przedsiębiorców spoza UE mogą oni opierać swoje modele biznesowe na ponoszeniu niższych kosztów, co zaburza równowagę konkurencyjną. e-Izba postuluje konsekwentne i jednolite egzekwowanie obowiązków wobec globalnych platform e-commerce na równi z europejskimi podmiotami. Również unijne przedsiębiorstwa powinny odnosić korzyści z równych warunków działania na jednolitym rynku.

Przeciwdziałanie dumpingowi i pomocy publicznej

Ważne jest szybkie wprowadzenie narzędzi antydumpingowych i antysubsydiów. Wielu e-przedsiębiorców działających spoza UE korzysta w szerokim zakresie z pomocy publicznej i na wielu ogniwach łańcucha dostaw. Pozwala to tym przedsiębiorcom na istotne zredukowanie kosztów działalności, co przekłada się na możliwość oferowania konsumentom cen na poziomie, przy którym unijny e-przedsiębiorca nie byłby w stanie uzyskać przychodu przewyższającego koszty.

Czas na konkretne działania i szybkie decyzje

e-Izba popiera konieczność podjęcia działań mających na celu przywrócenie równych ram konkurencyjnych na rynku unijnym. Wspieramy kierunek rozwiązań wskazanych przez Komisję Europejską w Komunikacie. Działania muszą być szybkie i nakierowane na zwiększenie zdolności organów unijnych i państw członkowskich w zakresie egzekwowania istniejących regulacji względem pozaunijnych e-przedsiębiorców. Przestrzegamy również przed wprowadzaniem nowych aktów prawnych, których wdrożenie obciąży unijnych e-przedsiębiorców dalszymi kosztami, co przyczyni się do wzmocnienia pozycji konkurencyjnej pozaunijnych e-przedsiębiorców.