Eksmisja z mieszkania własnościowego za długi

Zdjęcie: eksmisja z mieszkania

Choć wielu właścicieli nieruchomości uważa, iż posiadanie własnego lokum gwarantuje pełne bezpieczeństwo, w rzeczywistości zaległości finansowe mogą prowadzić do eksmisji komorniczej. Warto wiedzieć, kiedy i na jakiej podstawie możliwa jest eksmisja z mieszkania własnościowego za długi, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się tej kwestii i odpowiedzieć na najważniejsze pytania.

Eksmisja z mieszkania własnościowego – co to oznacza?

Eksmisja z mieszkania własnościowego to proces prawny, w wyniku którego właściciel nieruchomości zostaje zobowiązany do opuszczenia swojego lokalu. W praktyce oznacza to, iż osoba posiadająca mieszkanie na własność może zostać z niego eksmitowana na mocy orzeczenia sądu i działań komornika. Całość różni się od eksmisji z lokalu komunalnego lub wynajmowanego, ponieważ w tym przypadku osobą eksmitowaną nie jest lokator, ale właściciel.

Na skutek eksmisji właściciel traci prawo do lokalu, a nowy nabywca może wystąpić o jego opróżnienie. Procedura ta ma charakter trwały i nieodwracalny, będąc zwykle ostatecznym etapem długiego procesu windykacyjnego, kiedy miejsce ma egzekucja komornicza. Jest to równoznaczne z utratą prawa własności do lokalu i korzystania z niego.

Eksmisja z mieszkania własnościowego za długi – czy to możliwe?

Eksmisja z mieszkania własnościowego za długi jest jak najbardziej możliwa. Prawo dopuszcza sytuacje, w których właściciel nieruchomości może zostać zobowiązany do jej opuszczenia, jeżeli nie reguluje swoich zobowiązań finansowych. Wynika to z faktu, iż w toku egzekucji komorniczej nieruchomość może zostać zajęta a następnie sprzedana na licytacji komorniczej. Uzyskane w ten sposób środki służą do zaspokojenia istniejących roszczeń wierzycieli.

Należy jednak podkreślić, iż komornicy nie zajmują nieruchomości w pierwszej kolejności i jest to zwykle ostateczność. Najpierw dochodzi do zajęcia przedmiotów, papierów wartościowych i praw majątkowych. Miejsce ma również komornicza blokada konta bankowego. Dopiero w skrajnych przypadkach dochodzi do zajęcia i sprzedaży nieruchomości na licytacji komorniczej.

Jak wygląda eksmisja komornicza z mieszkania własnościowego?

Eksmisja komornicza z mieszkania własnościowego obejmuje kilka kroków, a cała procedura nie sprowadza się jedynie do fizycznego usunięcia dłużnika z mieszkania. Zobaczmy, jak wygląda to krok po kroku.

Eksmisja z mieszkania własnościowego za długi – krok po kroku

1. Uzyskanie tytułu wykonawczego – eksmisja komornicza nie może odbyć się bez wyroku sądu lub innego tytułu wykonawczego, który pozwala prowadzić egzekucję.
2. Wniosek o egzekucję z nieruchomości – wierzyciel składa komornikowi wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości. Komornik zawiadamia o tym dłużnika, informując go o planowanych czynnościach.
3. Oszacowanie wartości nieruchomości – komornik sporządza opis nieruchomości, natomiast za oszacowanie jej wartości odpowiada rzeczoznawca majątkowy.
4. Licytacja komornicza – sporządzona wcześniej wycena stanowi podstawę do wyznaczenia ceny wywoławczej na licytacji komorniczej. Po zakończeniu licytacji własność zostaje przeniesiona na nowego nabywcę.
5. Wezwanie do dobrowolnego opuszczenia lokalu – komornik doręcza dłużnikowi wezwanie do dobrowolnego opuszczenia mieszkania w wyznaczonym terminie, wynoszącym zwykle od 7 do 14 dni.
6. Przymusowa eksmisja z lokalu – w dniu eksmisji komornik przybywa na miejsce wraz z ewentualną asystą policji, ślusarzem i przedstawicielem gminy. Dłużnik zostaje zobowiązany do opuszczenia mieszkania, a jego rzeczy są spisywane i przenoszone do wskazanego miejsca przechowania.
7. Przekazanie nieruchomości – po opróżnieniu lokalu komornik sporządza protokół z czynności eksmisyjnych i przekazuje mieszkanie nowemu właścicielowi. Od tego momentu dawny właściciel nie ma już żadnych praw do nieruchomości.

Prawo do lokalu socjalnego lub lokalu zastępczego

Jeśli do eksmisji dochodzi z powodu długów lub zaległości czynszowych, badana jest kwestia przyznania lokalu socjalnego. Stosowny wniosek przedkłada się sądowi podczas postępowania eksmisyjnego, który to indywidualnie rozpatruje sytuację eksmitowanego. Pod uwagę brane są takie czynniki, jak zdolność do samodzielnego utrzymania się, szczególna sytuacja materialna lub rodzinna.

Na lokal socjalny mogą liczyć:

• Kobiety w ciąży i samotne matki;
• Obłożnie chorzy;
• Emeryci i renciści spełniającym wymogi do objęcia ich opieką społeczną;
• Bezrobotni;
• Gospodarstwa rodzinne, których członkiem jest osoba niepełnoletnia, niepełnosprawna, częściowo lub całościowo ubezwłasnowolniona.

Co ważne, lokale socjalne i lokale zastępcze nie są tym samym. Te drugie nie muszą być własnością gminy i mogą być np. wynajęte od podmiotu prywatnego. Prawo do lokalu zastępczego najczęściej przysługuje wtedy, gdy eksmisja nie wynika z zadłużenia, ale np. z remontu, rozbiórki budynku lub innych przyczyn niezależnych od lokatora.

Okres ochronny przed eksmisją – kiedy obowiązuje?

W Polsce obowiązuje tzw. okres ochronny, który trwa od 1 listopada do 31 marca. W tym czasie nie można przeprowadzić eksmisji, jeżeli osoba eksmitowana nie ma zapewnionego żadnego lokalu zastępczego lub socjalnego. Ten przepis chroni przede wszystkim osoby znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej.

Jak postępować, gdy grozi eksmisja?

Perspektywa utraty mieszkania własnościowego z powodu długów to bardzo stresująca sytuacja. Na szczęście eksmisja nie następuje z dnia na dzień, a osoba zadłużona ma szereg możliwości, by jej uniknąć lub przynajmniej złagodzić jej skutki.

Jak zminimalizować ryzyko lub skutki eksmisji za długi?

• negocjacje z wierzycielem – chęć przystąpienia do spłaty zobowiązania może skłonić drugą stronę do zawarcia porozumienia. Ugoda z wierzycielem może natomiast skutkować zmianą warunków spłaty, co ułatwia uregulowanie zobowiązania bez obaw o zajęcie majątku i nieruchomości.
• restrukturyzacja długu -jest to proces renegocjacji warunków spłaty zadłużenia, aby dostosować je do obecnej sytuacji finansowej dłużnika. W efekcie ryzyko niewypłacalności i utraty nieruchomości jest znacznie mniejsze. Dobrą opcją jest również konsolidacja długów.
• wniosek o lokal socjalny lub wsparcie z gminy – o ile sytuacja finansowa jest wyjątkowo trudna, warto zgłosić się do urzędu gminy lub ośrodka pomocy społecznej. Gminy mają obowiązek udzielania wsparcia osobom, które mogą utracić mieszkanie, zwłaszcza jeżeli w rodzinie są dzieci, osoby starsze lub niepełnosprawne.
• reagowanie na korespondencję – wielu dłużników popełnia błąd, ignorując korespondencję z sądu, od komornika, czy też od wierzyciela. W rzeczywistości każde otrzymane pismo może zawierać ważne terminy, np. na złożenie sprzeciwu, wniosku o ugodę lub odroczenie wykonania eksmisji.

Najczęściej zadawane pytania