ETF Bitcoin vs ETP Bitcoin – Zrozumienie Kluczowych Różnic

ETF i ETP – Różnice i znaczenie w inwestycjach w Bitcoin. Po wprowadzeniu funduszy typu spot bitcoin ETF w Stanach Zjednoczonych na początku stycznia skrót „ETF” stał się powszechnie kojarzony z inwestycjami powiązanymi z ceną bitcoina. Warto jednak zauważyć, iż fizyczne produkty giełdowe bitcoina (ETP) są dostępne na europejskich rynkach już od 2019 roku. Czym różnią się te dwie formy inwestycji? Zarówno ETF, jak i ETP pozwalają inwestorom indywidualnym uzyskać ekspozycję na bitcoin w swoich portfelach, jednak ich struktura i sposób funkcjonowania mogą się różnić.

Czym są ETP i jakie korzyści oferują inwestorom?

Zanim zagłębimy się w różnice między ETF-ami a ETP, warto wyjaśnić, czym są ETP i jak działają. Exchange Traded Products (ETP) to szerokie pojęcie, obejmujące fundusze ETF, towary notowane na giełdzie (ETC) oraz obligacje notowane na giełdzie (ETN). ETP to instrumenty inwestycyjne, które śledzą wyniki różnych aktywów bazowych, takich jak akcje, towary, kryptowaluty czy koszyki aktywów. Podobnie jak akcje, są one przedmiotem obrotu na głównych giełdach, co sprawia, iż są łatwo dostępne i mogą być dodawane do portfeli inwestorów. To istotna zaleta dla osób, które chcą mieć ekspozycję na kryptowaluty bez konieczności korzystania ze zdecentralizowanych giełd.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje ETP:

• produkty spot (fizyczne), które faktycznie posiadają aktywa bazowe
• syntetyczne ETP, które wykorzystują instrumenty pochodne do replikowania wyników aktywów. Produkty syntetyczne są bardziej złożone, mniej przejrzyste i trudniejsze do zrozumienia.

W przypadku ETP spot, aktywa bazowe są przechowywane przez depozytariusza – niezależną instytucję finansową odpowiedzialną za ich bezpieczeństwo. Depozytariusze zapewniają nie tylko ochronę aktywów, ale także wspierają proces rozliczania transakcji, co daje inwestorom większy spokój ducha.

Spot ETF Bitcoin – Nowy etap w inwestycjach

Bliźniacy Winklevoss, założyciele giełdy kryptowalut Gemini, jako jedni z pierwszych podjęli próbę uruchomienia ETF śledzącego bitcoiny już w 2013 roku. Przełom jednak nastąpił latem 2023 r., gdy 11 dużych instytucji finansowych, w tym BlackRock i Fidelity, złożyło wnioski do Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) o zatwierdzenie spotowych funduszy ETF na bitcoiny w USA. W styczniu 2024 r. SEC zatwierdziła te wnioski, a inwestorzy wpłacili prawie 2 miliardy dolarów w ciągu pierwszych trzech dni handlu.

ETF-y bitcoinowe mają strukturę funduszy inwestycyjnych, działających jako trusty, które inwestują zebrany kapitał w imieniu inwestorów. Jako fundusze otwarte, mogą emitować nowe akcje, aby sprostać rosnącemu popytowi na te produkty.

Różni dostawcy ETF-ów korzystają z różnych depozytariuszy. Przykładem jest BlackRock, który wybrał Coinbase Prime, instytucjonalne ramię giełdy kryptowalut Coinbase, obsługujące ponad 13 000 klientów. Coinbase Custody Trust Company, licencjonowany powiernik w stanie Nowy Jork, przechowuje bazowe bitcoiny w Coinbase Vault. Jest to rozwiązanie do przechowywania w „zimnym środowisku” (offline), które zapewnia wysokie bezpieczeństwo fizyczne i ścisłą kontrolę procesów. Deloitte, jedna z firm „wielkiej czwórki”, przeprowadza regularne audyty systemu przechowywania Coinbase.

Z kolei Fidelity przechowuje swoje bitcoiny za pośrednictwem Fidelity Digital Assets, spółki zależnej regulowanej przez nowojorski Departament Usług Finansowych.

Fizyczne Bitcoinowe ETP – Struktura i zabezpieczenia

Fizyczne bitcoinowe ETP różnią się od spotowych ETF-ów przede wszystkim konstrukcją. Większość tych produktów to ETC (towary notowane na giełdzie), które pierwotnie miały zapewnić dostęp do rynków towarowych. w tej chwili obejmują również waluty i kryptowaluty. Spółki celowe (SPV) emitują ETC jako odrębne podmioty od dostawcy, działając na podstawie własnych bilansów. SPV wydaje dłużne papiery wartościowe, które zabezpieczają fizyczne bitcoiny, a powiernik przechowuje te aktywa, co zmniejsza ryzyko upadłości.

Zabezpieczenia fizycznych bitcoinowych ETP

W przypadku fizycznych bitcoinowych ETP, powiernicy odgrywają kluczową rolę w ochronie aktywów. Depozytariusze, tacy jak Komainu czy Coinbase Custody, przechowują bitcoiny w zimnych portfelach (cold storage), które są odłączone od internetu, co znacząco zmniejsza ryzyko cyberataków. Zimne portfele wykorzystują zaawansowane technologie kryptograficzne oraz fizyczne skarbce, zapewniając wielopoziomową ochronę przed włamaniami.

Dodatkowo powiernicy muszą spełniać wysokie standardy regulacyjne. Na przykład, Komainu podlega regulacjom Jersey Financial Services Commission oraz Dubai Virtual Assets Regulatory Authority, co zapewnia przejrzystość i zgodność z międzynarodowymi normami. Powiernicy prowadzą także regularne audyty swoich systemów przechowywania, a audytorzy zewnętrzni, tacy jak Deloitte, dostarczają niezależnych dowodów rezerw dla fizycznych bitcoinowych ETP.

Ponadto ETP są projektowane w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko kontrahenta. Zastosowanie fizycznych bitcoinów jako zabezpieczenia, zamiast syntetycznych instrumentów pochodnych, zwiększa bezpieczeństwo i transparentność. Inwestorzy mają pewność, iż ich środki są wspierane przez realne, materialne aktywa, przechowywane w bezpiecznych i regulowanych instytucjach.

Notowania fizycznych bitcoinowych ETP na europejskich giełdach

Większość fizycznych bitcoinowych ETP inwestorzy mogą znaleźć na giełdach europejskich, takich jak:

• Deutsche Börse (Xetra) – Niemiecka giełda, która oferuje różne fizyczne bitcoinowe ETP, m.in. od emitentów takich jak 21Shares oraz VanEck.
• Swiss Exchange (SIX) – Szwajcarska giełda papierów wartościowych, która notuje bitcoinowe ETP od dostawców takich jak Amun (obecnie 21Shares) oraz WisdomTree.
• CoinShares Physical Bitcoin ETP, który wszedł na rynek w 2021 r. i jest przedmiotem obrotu na Nasdaq Stockholm
• Euronext – Jedna z głównych europejskich giełd, gdzie można znaleźć bitcoinowe ETP, oferowane m.in. przez VanEck.
• London Stock Exchange (LSE) – Chociaż fizyczne bitcoinowe ETP są mniej popularne w Wielkiej Brytanii, LSE notuje produkty takie jak WisdomTree Bitcoin ETP.

Porównanie ETF-ów Spot Bitcoin i fizycznych ETP Bitcoin

ETF Bitcoin – Porównanie spot bitcoin ETF i fizycznych bitcoin ETP

Fundusze ETF i ETP mają dwie najważniejsze cechy wspólne: śledzą wyniki bitcoina oraz przechowują aktywa bazowe. Istnieją jednak istotne różnice, na które warto zwrócić uwagę.

Preferencje regionalne wyjaśniają, dlaczego ETF-y dominują w USA, a ETP w Europie. Produkty „spot” i fizyczne odnoszą się do natychmiastowego przechowywania aktywów bazowych, w przeciwieństwie do bitcoin future, które wiąże się z rozliczeniem transakcji w przyszłości.

Rozliczanie transakcji dotyczy sposobu, w jaki dostawcy nabywają i sprzedają bitcoiny, które zabezpieczają ich produkty. Fundusze ETF rozliczają się w gotówce – dostawca kupuje bitcoiny za walutę fiducjarną, co jest powszechnie stosowane na tradycyjnych rynkach finansowych. Z kolei ETP rozliczają się bezpośrednio w bitcoinach, co przyspiesza proces, zmniejsza ryzyko kontrahenta i redukuje koszty transakcyjne. Dzięki temu dostawcy ETP mogą oferować niższe opłaty.

ETF-y podlegają unijnemu rozporządzeniu w sprawie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), ponieważ zwykle mają zdywersyfikowane portfele. Z kolei ETC, które są klasyfikowane jako ETP, nie są funduszami, mogą więc śledzić pojedyncze aktywa, takie jak bitcoin, i nie podlegają ramom UCITS.

ETF-y bitcoin spot zatwierdzone przez SEC są dostępne wyłącznie na rynku amerykańskim i podlegają amerykańskim regulacjom. Choć Stany Zjednoczone nie mają jeszcze dedykowanych przepisów dotyczących kryptowalut, SEC oraz Commodity Futures Trading Commission (CFTC) stosują istniejące regulacje. Tymczasem w Unii Europejskiej w czerwcu 2023 r. wprowadzono przepisy dotyczące rynków aktywów kryptograficznych (MiCA), które regulują ten rynek.

Podsumowanie

ETP to szerokie pojęcie obejmujące różne produkty inwestycyjne, takie jak fundusze ETF, które śledzą wyniki aktywów bazowych, w tym bitcoina. Spotowe ETF-y i fizyczne ETP kupują oraz przechowują bitcoina, podczas gdy produkty syntetyczne używają instrumentów pochodnych do replikowania jego wyników.

SEC zatwierdziła spotowe ETF-y bitcoin w USA na początku 2024 roku, podczas gdy fizyczne ETP są notowane na europejskich giełdach od 2019 roku. Mimo iż oba produkty mają podobny cel, różnią się terminologią, sposobem rozliczania transakcji na bazowe bitcoiny oraz przepisami, którym podlegają.

Wspieraj Szymona w Sieci!

Podobają Ci się moje artykuły o kryptowalutach, cyberbezpieczeństwie, technologii Open Source i AI? Teraz możesz wesprzeć moją pracę drobną dotacją na buycoffee.to/szymonwsieci. Każda wpłata pomaga mi tworzyć wartościowe treści i dzielić się wiedzą za darmo! Tak abyśmy wspólnie mogli budować bezpieczniejszą i bardziej otwartą cyfrową przyszłość.

Dziękuję za Twoje wsparcie!