1 dzień temu
3 grudnia 2025 roku Ethereum przejdzie najważniejszy hard fork Fusaka, który może obniżyć koszty transakcji w sieciach warstw drugich (Layer 2) o 40-60% i zwiększyć przepustowość całego ekosystemu do ponad 100 000 transakcji na sekundę. To druga wielka aktualizacja sieci w tym roku, i być może najważniejsza w kontekście skalowalności.
PeerDAS – technologia, która zmienia reguły
Sercem upgrade’u Fusaka jest PeerDAS (Peer Data Availability Sampling), określany przez EIP-7594. To fundamentalna zmiana w sposobie, w jaki Ethereum weryfikuje dane publikowane przez sieci Layer 2.
Dotychczas każdy walidator musiał pobierać pełne pakiety danych (tzw. bloby), aby potwierdzić ich dostępność. Fusaka wprowadza system próbkowania – walidatorzy pobierają jedynie około 12,5% danych, losowo wybrane fragmenty, które następnie udostępniają pozostałym węzłom. Dzięki technice kodowania wymazującego (erasure coding) sieć może zrekonstruować pełne dane z zaledwie 50% fragmentów.
Efekt? Redukcja wymagań przepustowości o 85%. To oznacza, iż prowadzenie walidatora staje się dostępne dla znacznie szerszej grupy użytkowników – nie potrzeba już łączy internetowych klasy enterprise. To najważniejsze dla decentralizacji, czyli jednej z podstawowych wartości Ethereum.
Zwiększenie limitu gazu i nowe możliwości dla deweloperów
EIP-7935 podnosi domyślny limit gazu bloku z około 36 milionów do 60 milionów jednostek, co stanowi wzrost o 67%. W praktyce oznacza to, iż więcej transakcji może zostać przetworzonych bezpośrednio na głównej sieci Ethereum (Layer 1), a skomplikowane smart kontrakty zyskują większą przestrzeń do działania.
Fusaka wprowadza także ulepszenia dla Ethereum Virtual Machine (EVM). Format EVM Object Format (EOF) porządkuje strukturę smart kontraktów, ułatwiając ich walidację i optymalizację. Nowy opcode CLZ (count leading zeros) przyspiesza operacje kryptograficzne, co ma znaczenie m.in. dla weryfikacji podpisów cyfrowych.
Szczególnie interesujący jest EIP-7212, który dodaje wsparcie dla podpisów secp256r1 – standardu używanego w urządzeniach mobilnych i modułach bezpieczeństwa sprzętowego. W dłuższej perspektywie może to oznaczać, iż interakcja z aplikacjami Ethereum stanie się możliwa poprzez Face ID czy czytnik linii papilarnych, bez konieczności zarządzania frazami seed.
Jeśli potrzebujesz pomocy przy rejestracji, sprawdź nasz poradnik.
Co to oznacza dla Layer 2 i użytkowników?
Największym beneficjentem Fusaka będą sieci Layer 2 – Arbitrum, Optimism, Base, zkSync i inne. Po aktualizacji Dencun w marcu 2024 roku opłaty w tych sieciach spadły z poziomu 0,50-3,00 USD do około 0,01-0,10 USD za transakcję. Fusaka idzie o krok dalej: przestrzeń na dane blobów wzrasta 3,5-krotnie, a koszty mają spaść o kolejne 40-60%.
Szacunki wskazują, iż cały ekosystem Layer 2 po Fusaka może obsługiwać ponad 100 000 transakcji na sekundę. To więcej niż średnia przepustowość sieci Visa, wynosząca około 65 000 TPS. I to przy zachowaniu bezpieczeństwa i decentralizacji warstwy bazowej Ethereum.
EIP-7918 wprowadza także mechanizm rezerwy opłat za bloby, który ma stabilizować ceny w okresach wysokiego popytu. Zamiast gwałtownych skoków, nadwyżki opłat trafiają do rezerwy, która automatycznie uwalnia środki podczas skoków cenowych. To oznacza bardziej przewidywalne koszty dla operatorów Layer 2, i stabilniejsze opłaty dla końcowych użytkowników.
Fusaka w kontekście roadmapy Ethereum
Fusaka to kolejny krok w realizacji długofalowej wizji Ethereum. Po przejściu na proof-of-stake (The Merge, 2022), odblokowaniu stakowanych środków (Shanghai/Shapella, 2023) i wprowadzeniu blobów (Dencun, marzec 2024), sieć konsekwentnie zwiększa swoją przepustowość.
Upgrade Pectra z maja 2025 roku zwiększył pojemność blobów i elastyczność walidatorów. Fusaka rozwija ten kierunek, a nazwa – zgodnie z konwencją Ethereum – łączy „Fulu” (warstwa konsensusu, nazwa gwiazdy) i „Osaka” (warstwa wykonawcza, miasto-gospodarz Devcon 2025).
Następny wielki upgrade, Glamsterdam, planowany jest na 2026 rok. Długoterminowa roadmapa obejmuje dalsze ulepszenia skalowalności (The Surge), wprowadzenie „Verkle Trees” dla lżejszych węzłów (The Verge) oraz uproszczenie protokołu (The Purge).
Przyszłość całego ekosystemu
Fusaka to upgrade, który może zdefiniować konkurencyjną pozycję Ethereum na najbliższe lata. W czasie, gdy alternatywne blockchainy jak Solana czy Avalanche stawiają na surową szybkość, Ethereum pokazuje, iż skalowalność i decentralizacja nie wykluczają się wzajemnie. PeerDAS, zwiększony limit gazu i stabilizacja kosztów Layer 2 to fundamenty pod ekosystem zdolny obsłużyć setki tysięcy transakcji na sekundę – bez rezygnacji z podstawowych wartości sieci.
Dla użytkowników to tańsze transakcje. Dla deweloperów – lepsze narzędzia. Dla walidatorów – niższe bariery wejścia. Dla Ethereum jako całości – dowód, iż można skalować się mądrze.
