Ethereum stawia na bezpieczeństwo zamiast szybkości: zkEVM i adopcja instytucjonalna

Ethereum Foundation ogłosiła zmianę priorytetów w rozwoju technologii zero-knowledge Ethereum Virtual Machines (zkEVM), wprowadzając rygorystyczny harmonogram bezpieczeństwa do końca 2026 roku. Decyzja ta stanowi strategiczny zwrot w kierunku gotowości instytucjonalnej sieci.

Wg nowej technicznej mapy drogowej dla zkEVM, definitywnie przesuwa się akcent z maksymalizacji wydajności na zapewnienie weryfikowalnego bezpieczeństwa jako fundamentalnego standardu dla rozwiązań wdrażanych na mainnecie. Krok ten następuje po spektakularnych osiągnięciach w dziedzinie wydajności – zespoły pracujące nad zkEVM zredukowały czas generowania dowodów z 16 minut do zaledwie 16 sekund, jednocześnie obniżając koszty 45-krotnie.

Zagrożenia bezpieczeństwa w centrum uwagi

Mimo postępów w zakresie szybkości, Fundacja Ethereum ostrzega, iż bezpieczeństwo pozostaje „słoniem w składzie porcelany”. Wiele aktualnych implementacji zkEVM opartych na technologii STARK polega na nieudowodnionych domniemaniach matematycznych, które w ostatnich miesiącach zostały zakwestionowane przez najnowsze badania kryptograficzne. Jak podkreślono w oficjalnym komunikacie: „Jeśli atakujący może sfałszować dowód, może sfałszować wszystko: tworzyć tokeny z niczego, przepisywać stan blockchainu, kraść fundusze.”

George Kadianakis z zespołu kryptograficznego Fundacji Ethereum podkreślił strategiczne znaczenie obecnego momentu: „Zabezpieczanie ruchomego celu jest trudne. Gdy zespoły osiągną te cele, a architektury zkVM się ustabilizują, nasza praca nad formalną weryfikacją będzie mogła osiągnąć pełen potencjał.„

Trzyetapowy harmonogram do 2026 roku

Fundacja ustanowiła 128-bitowe weryfikowalne bezpieczeństwo jako obowiązujący standard dla zkEVM przeznaczonych do użytku produkcyjnego – zgodnie z zaleceniami międzynarodowych organizacji zajmujących się standaryzacją kryptograficzną.

• Kamień milowy 1 (koniec lutego 2026): Integracja wszystkich komponentów systemów dowodowych z narzędziem soundcalc – specjalistycznym instrumentem do szacowania bezpieczeństwa zkVM na podstawie najnowszych granic bezpieczeństwa kryptograficznego.
• Kamień milowy 2 „Glamsterdam” (koniec maja 2026): Osiągnięcie 100-bitowego weryfikowalnego bezpieczeństwa przy maksymalnym rozmiarze końcowego dowodu wynoszącym 600 KB, wraz z zwięzłym opisem architektury rekurencji.
• Kamień milowy 3 „H-star” (koniec grudnia 2026): Pełne 128-bitowe weryfikowalne bezpieczeństwo, limity rozmiaru dowodu do 300 KB oraz formalne argumenty bezpieczeństwa dla poprawności architektury rekurencji.

Zaawansowane narzędzia kryptograficzne umożliwiają realizację celów

Według badaczy Ethereum, osiągnięcie tych ambitnych celów jest technicznie możliwe dzięki ostatnim postępom w kryptografii, w tym zwartym schematom zobowiązań wielomianowych takim jak WHIR, technikom takim jak JaggedPCS oraz dobrze ustrukturyzowanej topologii rekurencji.

Strategia instytucjonalna i dominacja w RWA

Równolegle z zaostrzaniem standardów technicznych, Ethereum intensyfikuje swoją strategię instytucjonalną. Inicjatywa „Ethereum for Institutions”, uruchomiona w październiku 2025 roku, pozycjonuje Ethereum jako gotową do produkcji infrastrukturę dla regulowanych instytucji finansowych, eksponując ponad 1,1 miliona walidatorów sieci i dziesięcioletnią historię ciągłej dostępności bez przestojów na mainnecie.

Fundacja wskazuje na silną adopcję w segmencie tokenizowanych aktywów rzeczywistych (RWA), gdzie Ethereum utrzymuje dominującą pozycję. Według analiz Standard Chartered z grudnia 2025 roku, rynek tokenizowanych RWA (z wyłączeniem stablecoinów) ma wzrosnąć z obecnych 35 miliardów dolarów do 2 bilionów dolarów do 2028 roku – wzrost o 5600 procent – przy czym „zdecydowana większość” tej aktywności ma wystąpić właśnie na Ethereum.

Geoffrey Kendrick, dyrektor ds. badań nad aktywami cyfrowymi w Standard Chartered, argumentuje: „Fakt, iż inne blockchainy są szybsze lub tańsze, jest w naszej ocenie nieistotny. Ethereum funkcjonuje od ponad 10 lat bez awarii głównej sieci.”

Implikacje dla ekosystemu

Nowa mapa drogowa sygnalizuje przejście Ethereum z fazy eksperymentów wydajnościowych do etapu dojrzałości instytucjonalnej. Jak podsumowuje zespół Fundacji: „Sprint wydajnościowy się skończył. Teraz wzmocnijmy fundamenty.”

Choć strategia ta może spowolnić krótkoterminowe wdrożenia nowych rozwiązań zkEVM, zmniejsza systemowe ryzyko protokołu i wzmacnia jego atrakcyjność dla dużych instytucji finansowych, które wymagają gwarancji bezpieczeństwa na poziomie standardów przemysłowych.

Źródła: Ethereum Foundation, Yahoo Finance