Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Według najnowszych danych deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2024 r. sięgnął około 6,6% PKB, a dług publiczny wzrósł do ok. 55% PKB, zbliżając się do konstytucyjnego progu ostrożnościowego. To wyraźny sygnał, iż finanse publiczne znalazły się pod rosnącą presją – w dużej mierze w wyniku zwiększonych wydatków obronnych, osłabienia inflacji (a więc słabszych wpływów z VAT) oraz rosnących kosztów obsługi długu. Choć sytuacja nie jest dramatyczna, to kierunek zmian wskazuje, iż w najbliższych latach przestrzeń fiskalna Polski będzie się kurczyć szybciej, niż jeszcze niedawno zakładano.
Na szczęście, rządowi wciąż udaje się skutecznie pozyskiwać finansowanie. W ostatnich, październikowych, aukcjach Ministerstwo Finansów sprzedało obligacje za ok. 10 mld zł, przy popycie sięgającym 17–18 mld zł, co pokazuje, iż rynek wciąż ufa polskim papierom skarbowym. Rentowności jednak rosną, a koszt obsługi długu – według strategii na lata 2026–2029 – może wzrosnąć z około 2,2% do 2,7% PKB. To oznacza, iż coraz większa część budżetu będzie przeznaczana nie na nowe inwestycje, ale na spłatę zobowiązań z przeszłości.
W najbliższych latach najważniejsze będzie, czy Polska zdoła utrzymać umiarkowany wzrost gospodarczy i obniżyć deficyt poniżej 5% PKB. Dziś już chyba nikt, w perspektywie krótkoterminowej, realnie nie rozważa granicy 3%. Scenariusz optymistyczny zakłada stabilizację finansów publicznych dzięki lepszym wpływom podatkowym i wykorzystaniu środków unijnych. W scenariuszu pesymistycznym – przy słabszym wzroście i utrzymującej się inflacji – dług może zbliżyć się do 60% PKB już w 2026 roku, co oznaczałoby ryzyko dla wiarygodności fiskalnej i presję na ograniczenie wydatków rozwojowych.
Warto pamiętać, iż za tymi liczbami stoją realne konsekwencje – dla rodzin, przedsiębiorców i samorządów. Wysoki deficyt i rosnący dług to nie tylko problem polityków, ale także wyzwanie dla wszystkich, którzy liczą na stabilność usług publicznych, przewidywalność podatków i bezpieczeństwo finansowe swoich domowych budżetów.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki, https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
