Forum Edukacji Architektonicznej. Prototypowanie działań i narzędzi edukacyjnych

niaiu.pl 4 miesięcy temu

Podczas dwóch dni – 19 i 20 kwietnia 2024 roku – Pawilon SARP zgromadził polskich, francuskich i rumuńskich specjalistów z dziedziny powszechnej edukacji architektonicznej: edukatorek, architektów, nauczycielek, pedagogów i ekspertów ds. edukacji.

Forum Edukacji Architektonicznej to wydarzenie zainicjowane w 2019 roku przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki. W tym roku wydarzenie po raz pierwszy odbyło się w nowej formule i miało charakter międzynarodowy. Zostało zainicjowane i zorganizowane wspólnie z Instytutem Francuskim w Polsce.

Celem Forum Edukacji Architektonicznej jest chęć dzielenia się doświadczeniami w dziedzinie powszechnej edukacji architektonicznej. To otwarta debata i inicjatywa, która wpływa na kształtowanie się nowych idei edukacyjnych oraz wyzwań związanych z budowaniem środowiska edukatorów angażujących dzieci, młodzież i dorosłych w poznawanie i odkrywanie świata poprzez architekturę.

Tegoroczne Forum skupiło uwagę na młodych odbiorcach miasta. W miarę tego, jak miasta na całym świecie zmagają się ze złożonością szybkiej urbanizacji, zmian klimatycznych i równości społecznej, znaczenie angażowania młodych ludzi w projektowanie miast jutra nigdy nie staje się bardziej potrzebne. Przestrzenie projektowane są z uwzględnieniem potrzeb dzieci, młodzi mieszkańcy tworzą inicjatywy, które zmieniają krajobraz miejski. Dlatego głównym tematem Forum była Architektura i Dzieci i pięć tematów związanych z edukacją ukierunkowaną dla młodych odbiorców. Tematy te to: architerapia – czyli jak wykorzystać edukację architektoniczną w pracy z dziećmi w trudnych sytuacjach życiowych (np. wojna, migracja, wykluczenie), zmiany klimatyczne, projektowanie uniwersalne – jak edukować dzieci o dostępności, partycypacja – projektowanie z dziećmi oraz budynek jako narzędzie edukacyjne.

Do udziału w Forum zostali zaproszeni eksperci i edukatorki reprezentujący/e czołowe francuskie instytucje o długiej tradycji działań z zakresu edukacji architektonicznej: Centre Pompidou, arc en ręve z Bordeaux, Réseau des maisons de l’architecture, jak również założycielka rumuńskiej fundacji de-a arhitectura. Swoimi doświadczeniami edukacyjnymi podzielili się też laureaci polskiej edycji Międzynarodowego Konkursu Edukacji Architektonicznej Golden Cubes Awards 2023.

Formuła Forum zakładała dwie części: pierwsza z prezentacjami case studies oraz druga warsztatowa w formule World cafe. Podczas dwóch dni uczestnicy pracowali w pięciu zespołach nad zaprojektowaniem prototypów konkretnych narzędzi i działań edukacyjnych, możliwych do zrealizowania w przyszłości.

Architerapia. Your blue zone

Grupa stworzyła projekt o nazwie „Your blue zone”. Odwołując się do „błękitnych stref”, czyli miejsc na świecie, gdzie ludzie żyją najdłużej, zaproponowała koncepcję miejsca tworzonego przez młode osoby dla samych siebie, ich “bezpiecznej przestrzeni na trudne czasy”. Byłaby ona wygospodarowana na terenie miejskich ogródków działkowych i dawała młodzieży możliwość odpoczynku wśród natury, spędzenia czasu samotnie, w gronie rówieśników lub integrując się z innymi użytkownikami działek, a zwłaszcza z seniorami. Ta międzypokoleniowa wymiana, będąca wartością sama w sobie, mogłaby też przynieść obydwu stronom bardzo konkretne korzyści: w ramach pomocy starszym osobom w wyczerpujących pracach ogrodowych, uczniowie szkół mogliby zrealizować wolontariat, punktowany przy aplikowaniu do kolejnych szkół i na studia.

Zmiany klimatyczne. Parada zwierząt

Parada Zwierząt to pomysł na zabawę z dziećmi, która uczy, jak ważne jest dostrzeżenie, iż świat, w którym żyjemy, to złożony ekosystem zwierząt, ludzi i roślin. Zauważenie naszych sąsiadów zwierząt, żyjących obok nas jest pierwszym krokiem do uczenia odpowiedzialności i dbania o środowisko, które człowiek zabudowuje często z myślą wyłącznie o gatunku ludzkim. Podczas warsztatów na Forum powstała wśród uczestników propozycja opracowania scenariusza lekcji dla dzieci o zwierzętach, które żyją po sąsiedzku, w okolicy ich szkoły, osiedla czy domu. Kulminacją zajęć ma być „Parada zwierzaków” – czyli pochód dzieci przebranych w kostiumy zwierząt. Dzieci przemaszerują po ulicach swoich miast celebrując życie wielogatunkowe.

Projektowanie uniwersalne. MOOD/MUTE BOX

Grupa opracowująca zagadnienia projektowania uniwersalnego skupiła się na empatii i odpowiedzi na pytania:

W jaki sposób możemy zapewnić narzędzia i zasoby edukacyjne dla edukatorów, którzy w swojej pracy warsztatowej spotykają się z osobami z różnymi potrzebami?
W jaki sposób możemy wesprzeć edukatorów, tak aby każde warsztaty architektoniczne nie wykluczały uczestników o różnych umiejętnościach uczenia się i skupienia uwagi?

W efekcie prac i dyskusji powstał prototyp projektu MOOD/MUTE BOX, czyli narzędziownika dla edukatorów zapewniającego dodatkowe wsparcie warsztatowe i możliwości edukacji na temat osób w spektrum autyzmu. MOOD/MUTE BOX to efekt wspólnej pracy doświadczonych edukatorek, projektantek i animatorek, które dostrzegły potrzebę wsparcia edukatorów, którzy chcą zapewnić optymalne warunki uczenia się dla wszystkich uczestników ich warsztatów. MOOD/MUTE BOX powstał w odpowiedzi na zgłaszane przez edukatorów potrzeby dotyczące wsparcia w prowadzeniu warsztatów architektonicznych w sposób inkluzywny. Wielu edukatorów czuje się niepewnie jak pracować z osobami o zróżnicowanych potrzebach i brakuje im odpowiednich narzędzi i zasobów. MOOD/MUTE BOX jest na etapie prototypu i wymaga przeprowadzenia konsultacji z ekspertami, m.in. z oligofrenopedagogami.

Partycypacja. Projektowanie z dziećmi

Uczestnicy mogli przetestować na własnej skórze narzędzie edukacyjne, jakim jest zabawa w odgrywanie ról. Prowadzące przedstawiły fikcyjną sytuację, proponowanej inwestycji wokół Pałacu Zamoyskich (siedziby SARP i miejsca, gdzie odbywało się Forum). Osoby wcieliły się w różne role w procesie inwestycyjnym: inwestora prywatnego, władze miasta, członków rodziny Zamoyskich (w tym dzieci) i okolicznych mieszkańców o różnych potrzebach, a następnie musiały negocjować swoje wizje wykorzystania parku wokół Pałacu. W drugiej części gry, uczestnicy tym razem jako projektanci (architekci, architekci krajobrazu, konserwatorzy zabytków) tworzyli wspólnie propozycje zagospodarowania tego terenu, przedstawiając je w formie kolażu.

Budynek jako narzędzie edukacyjne

Budynki Pawilonu SARP oraz Pałacu Zamoyskich były doświadczane przez użytkowników i uczestników warsztatów, którzy eksplorowali je w szukaniu swoich odczuć i emocji związanych z tymi przestrzeniami. Odpowiadając na pytania takie jak: Jak odbieramy przestrzenie? Jak oddziaływują na nas konkretne budynki? Jak czujemy się w różnych przestrzeniach? Jakie przestrzenie dają nam pozytywne emocje? Jakie przestrzenie warunkują odpowiednie uczucia? Jakie zapachy i dźwięki mają przestrzenie? Stworzona została mapa doświadczeń, jakie może oferować architektura, a dalej wartości edukacyjnych jakie może stwarzać budynek jako narzędzie do działań z dziećmi i młodzieżą. Warsztaty pozwoliły nam na znalezienie metody edukacyjnej, która odkrywa wartość architektury w przeżywaniu bycia w przestrzeni wpływającej na nasze doznania i bezpośrednio na naszą jakość życia.

Kolofon

Koncepcja Forum: Katarzyna Domagalska, Magdalena Pacholczyk (Instytut Francuski w Polsce)
Produkcja: Anna Czarnota
Moderacja i prowadzenie grup: Peggy Derder, Natalia Gaweł, Joanna Guszta, Sara Meunier, Félix Pareja, Mina Sava, Magdalena Storożenko, Hanna Zwierzchowska

Organizatorzy:
NIAIU, Instytut Francuski w Polsce, Rumuński Instytut Kultury
Sponsor:
Saint Gobain

Projekt realizowany ze wsparciem finansowym Instytutu Francuskiego w Paryżu.

Idź do oryginalnego materiału