GDZIE W POLSCE JEST NAJWIĘCEJ SCHRONÓW?

1 rok temu

Wojna na Ukrainie przyczyniła się do przeprowadzenia szeroko zakrojonej akcji inwentaryzacyjnej budowli ochronnych w Polsce. W 2022 r. Państwowa Straż Pożarna zebrała i opublikowała obszerną bazę schronów , ukryć i miejsc doraźnego schronienia, również w postaci map . Postanowiliśmy sprawdzić, co interesującego znajduje się w upublicznionej bazie zawierającej prawie 235 tys. obiektów.

Według raportu podsumowującego inwentaryzację, budowle ochronne to odpowiednio przygotowane i wyposażone pomieszczenia, których celem jest zapewnienie zbiorowej ochrony ludności przed skutkami działań zbrojnych, ekstremalnych zjawisk pogodowych czy też katastrof ekologicznych. Ich przeznaczenie obejmuje również zabezpieczenie przed zniszczeniem urządzeń i dóbr materialnych.

Budowle ochronne można podzielić na dwie kategorie:

miejsca ukrycia - wyposażone są w najprostsze instalacje i urządzenia, które zapewniają ochronę przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi z określonych stron,
schrony - budowle o obudowie konstrukcyjnie zamkniętej, hermetycznej, które zapewniają ochronę przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi ze wszystkich stron.

Zinwentaryzowano również miejsca doraźnego schronienia (MDS) , takie jak piwnice, garaże podziemne, tunele, centra handlowe i inne obiekty, które pełnią rolę osłony przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.

Inwentaryzacja budynków i obiektów budowlanych przeprowadzona przez Państwową Straż Pożarną wykazała, iż na terenie kraju istnieje w tej chwili ponad 233 tys. budynków ochronnych, w tym 1,7 tys. schronów, 7,8 tys. ukryć oraz 223,5 tys. miejsc doraźnego schronienia (dane za kwiecień 2023). Obiekty te łącznie zapewniają miejsce dla ponad 46,6 mln osób, w tym :

ponad 45,6 mln w miejscach doraźnego schronienia,
ponad 846 tys. w ukryciach,
ponad 178 tys. w schronach.

Najwięcej obiektów, które zapewniają zbiorową ochronę ludności, znajduje się w województwach mazowieckim i śląskim. Jest to odpowiednio ponad 1,7 tys. budowli ochronnych i 27,9 tys. miejsc doraźnego schronienia (woj. mazowieckie) oraz ponad 1,8 tys. budowli ochronnych i 23,3 tys. miejsc doraźnego schronienia (woj. śląskie).

Pojemność obiektów ochronnych

Do miejsc doraźnego schronienia , które w przypadku zagrożenia mogą pomieścić najwięcej osób, należą centra handlowe największych miast w Polsce - Pasaż Grunwaldzki we Wrocławiu, Westfield Arkadia i Galeria Młociny w Warszawie, Bonarka w Krakowie czy też King Cross Marcelin w Poznaniu. Do pozostałych MDS o znacznej pojemności należą: Galeria Katowicka, Alchemia S.A. Oddział Rurexpol w Częstochowie, stacja kolejowa Łódź Fabryczna oraz centrum handlowe Złote Tarasy w Warszawie.

Na podstawie danych PSP możemy wyznaczyć rankingi miast z największą pojemnością miejsc doraźnego schronienia, ukryć oraz schronów.

W Warszawie w miejscach doraźnego schronienia może ukryć się ponad 9 mln osób. Pojemność przekraczająca 1 mln osób znajduje się w obiektach zlokalizowanych w Krakowie, Wrocławiu, Lublinie, Poznaniu oraz Łodzi. Pozostałe miejsca w rankingu zajmują miasta: Gdańsk, Katowice, Gdynia, Bydgoszcz, Białystok, Rzeszów i Kielce (pojemność ponad 500 tys. osób).

Warszawa charakteryzuje się największą pojemnością również w przypadku miejsc ukrycia (ponad 120 tys .). Równie znacząca liczba osób (ponad 50 tys. ) może schronić się w tego typu obiektach w Suwałkach, Kwidzynie i Poznaniu. W pozostałych miastach uwzględnionych na wykresie znajdują się miejsca ukrycia, które mogą pomieścić łącznie po ponad 10 tys . osób. Warto mieć na uwadze, iż w statystykach część obiektów mogła zostać nieprawidłowo sklasyfikowana i przypisana do błędnej kategorii.

W Polsce schronów występuje zdecydowanie najmniej. Jednak są miasta, które wyróżniają się spośród innych pojemnością tego typu obiektów - Warszawa, Szczecin, Gdańsk, Poznań oraz Wrocław (miejsce dla ponad 11 tys. osób). Mniejsze, choć równie znaczące wartości przypadają dla miast takich jak Kędzierzyn-Koźle, Radom, Stalowa Wola, Gdynia oraz Lublin (ponad 2 tys. osób).

Poniższa mapa przedstawia liczbę miejsc w obiektach ochronnych przypadającą na 1000 mieszkańców danej gminy.

W przypadku miast wojewódzkich najwięcej miejsc w obiektach ochronnych przypadających na 1000 mieszkańców znajduje się w Lublinie oraz Warszawie, a najmniej w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim.

Na podstawie oszacowanej przez PSP pojemności budowli ochronnych i MDS oraz danych GUS dotyczących liczby ludności, obliczyliśmy różnicę pomiędzy liczbą osób, które mogą schronić się w poszczególnych obiektach, a faktyczną liczbą mieszkańców. Zróżnicowanie przedstawia poniższa mapa.

Wyznaczyliśmy również miasta, które charakteryzują się największą nadwyżką oraz niedoborem w liczbie miejsc dostępnych w poszczególnych obiektach ochronnych.

Największa nadwyżka

Warszawa: 7,4 mln miejsc,
Kraków: 1,7 mln miejsc,
Lublin: 1,4 mln miejsc,
Wrocław: 1,4 mln miejsc,
Poznań 977 tys. miejsc.

Największy niedobór

Ruda Śląska: -65 tys. miejsc,
Jaworzno: -56 tys. miejsc,
Gliwice: -54 tys. miejsc,
Bytom: -53 tys. miejsc,
Wieliczka: -53 tys. miejsc.

W drugiej części artykułu szczegółowo omówimy kwestię dostępności do obiektów ochronnych w Polsce. W jakich miastach dostępność do schronów jest najlepsza? Ile osób zamieszkuje poszczególne strefy dostępności do miejsc zapewniających schronienie? Na te i inne pytania odpowiemy już niebawem.

Kolejne analizy i wizualizacje już wkrótce, zapraszamy do śledzenia naszych profili w serwisach Facebook , LinkedIn , Twitter ,