16 stycznia w Świetlicy Wolności odbyła się konferencja prasowa Koalicji dla Gotówki. Na konferencji został podpisany manifest, dotyczący obrony gotówki jako podstawowego środka płatniczego w obrocie gospodarczym.
Koalicja dla Gotówki jest nieformalną siecią organizacji, mającą na celu obronę gotówki jako podstawowego środka płatniczego. Zaniepokojeni postępującymi utrudnieniami w codziennym korzystaniu z gotówki, sformułowaliśmy siedem powodów, dla których warto bronić gotówki oraz pięć praktycznych zaleceń dla decydentów, mających na celu zagwarantowanie dostępu do gotówki i prawa do płacenia nią.
Dlaczego bronimy gotówki?
- Gotówka daje nam anonimowość i ochronę prywatności. Dane o naszych wyborach konsumenckich nie trafiają do rządu, korporacji, służb i banków, dzięki czemu unikamy inwigilacji i kontroli.
- Gotówka chroni przed wykluczeniem finansowym obywateli, którzy z różnych względów nie mogą lub nie chcą korzystać z płatności bezgotówkowych. Gotówka jest inkluzywna, pozwala na włączanie społeczne np. osób starszych i technologicznie wykluczonych.
- Gotówka pozwala konsumentom łatwiej kontrolować wydatki. Dzięki gotówce unikamy kłopotów finansowych wynikających z impulsywnych zakupów pod wpływem reklamy.
- Płacąc gotówką, wspieramy polskie firmy: tworzymy i utrzymujemy miejsca pracy w sektorze handlu, produkcji gotówki oraz logistyki gotówki.
- W czasach chronicznej niewydolności sądownictwa i długiego oczekiwania na prawomocne wyroki sądowe obrót gotówkowy, zwłaszcza między małymi przedsiębiorstwami i mikroprzedsiębiorstwami, jest jedynym sposobem dokonywania bezpiecznych transakcji.
- Gotówka stanowi bezpiecznik dla polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego, chroniąc obywateli przed nadużyciami. Służy w ten sposób stabilności waluty i suwerenności państwa.
- Gotówka zwiększa bezpieczeństwo Polek i Polaków oraz infrastruktury krytycznej naszego państwa w przypadku kryzysów i zagrożeń, np. ze strony ataków hakerskich, awarii systemów bankowości cyfrowej i działań obcych służb.
Naszym zdaniem utrudnienia w codziennym korzystaniu z gotówki, jakich doświadczają obywatele, nie są procesem naturalnym ani samoistnym. Mają miejsce dlatego, iż lobbują za nimi niektóre korporacje bankowe, płatnicze i medialne. – Systemy bezgotówkowe rozwijają się najsilniej w państwach autorytarnych, z pewnym państwem azjatyckim na czele – mówił Sebastian Stodolak, wiceprezes WEI. – Płatności gotówką są gwarancją, iż niektóre informacje zostaną zachowane tylko dla nas. Często w odpowiedzi pada argument, głoszący, iż ci, którzy nie mają nic na sumieniu, nie powinni się obawiać jawności. Jestem w stanie przytoczyć wiele przykładów z życia, które temu argumentowi przeczą. Niestety jest tak, iż na każdego znajdzie się paragraf – jest to rzeczywistość, w której żyjemy. Gotówka pozwala bronić się obywatelom przed nadużyciami prawa ze strony władzy, a także ze strony podmiotów prywatnych. Jest to najsilniejszy, fundamentalny argument całej naszej koalicji. To na nim jest ona przede wszystkim zbudowana.
Potrzebne są odgórne działania ze strony państwa polskiego, mające na celu aktywne promowanie systemu gotówkowego. Stawką jest wolność, prywatność i bezpieczeństwo Polek i Polaków. Koalicja dla Gotówki ma pięć praktycznych zaleceń dla decydentów, mających na celu zagwarantowanie obywatelom dostępu do gotówki i prawa do płacenia nią.
Co jest potrzebne?
- Kontrola urzędów publicznych pod kątem przestrzegania prawa zobowiązującego do przyjmowania gotówki. Obywatele zwracają uwagę, np. Rzecznikowi Praw Obywatelskich, iż często nie mogą zapłacić gotówką np. w urzędach gmin, urzędach skarbowych czy w sądach.
- Wprowadzenie przejrzystych reguł, dzięki którym klienci będą wiedzieć, jakie koszty płatności bezgotówkowych ponoszą na rzecz banków i korporacji finansowych.
- Analiza Narodowego Banku Polskiego na temat dostępności gotówki o niskich nominałach. Dziś Polki i Polacy zgłaszają nam, iż mają problemy przy codziennym korzystaniu z gotówki np. w sklepach osiedlowych, ponieważ brakuje gotówki o niskich nominałach.
- Prawo do zaokrąglania rachunków – umożliwienie zaokrąglenia rachunków dla przedsiębiorców do pełnych 10 groszy znacząco podniesie komfort korzystania z gotówki zarówno dla sklepów, jak i dla konsumentów.
- Zwiększenie przez Narodowy Bank Polski finansowania kampanii informacyjno-edukacyjnych mających na celu zachęcanie obywateli i przedsiębiorców do korzystania z gotówki codziennie – budowanie świadomości konsumentów i przedsiębiorców jest bardzo ważne w procesie dbania o siłę naszego państwa na arenie międzynarodowej.
Koalicja dla Gotówki zaprasza do współpracy przedstawicieli mediów, organizacji społecznych, związków przedsiębiorców i pracodawców, związków zawodowych i ruchów nieformalnych. Zależy nam na wspólnym działaniu w ramach szerokiej koalicji ponad podziałami ideowymi, politycznymi i partyjnymi.
Sygnatariusze Koalicji:
- Alfred Bujara, Przewodniczący, Krajowy Sekretariat Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność”
- Jaromir Ćwikła, Dyrektor ds. Prawnych, Polskie Towarzystwo Gospodarcze
- Rafał Górski, Prezes Zarządu, Instytut Spraw Obywatelskich
- Konrad Hennig, Dyrektor Programowy, Forum Prawo dla Rozwoju
- Mariusz Ławnik, Ekspert, Obywatelski Akcelerator Innowacji
- Michał Możdżeń, Członek Zarządu, Polska Sieć Ekonomii
- Aleksander Pawlak, Prezes Zarządu, Tavex Sp. z o.o.
- Ilona Pietrzak, Prezes Zarządu, ESG PRO Sp. z o.o.
- Jakub Rutkowski, Prezes Zarządu, Fundacja Instytut Libertatis
- Sebastian Stodolak, Wiceprezes Zarządu, Warsaw Enterprise Institute
- Arkadiusz Szcześniak, Prezes Zarządu, Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu
- Aleksandra Wróbel, Ekspert, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.