McDonalds to w tej chwili największa sieć restauracji typu fast food na świecie. Spółka odniosła gigantyczny sukces i sprzedaje prawie 100 hamburgerów co sekundę. Jednak to nie na jedzeniu McDonald’s zarabia najwięcej. Markę, której logo i produkty są dostępne w niemal każdym kraju na świecie, zna absolutnie każdy. Jak wyglądała historia sieci i co stoi za jej niezwykłym sukcesem?
Kraje, w których działa McDonald’s (na zielono)
Pierwsza restauracja McDonalds
Pierwszą restaurację McDonald’s otworzyli bracia Richard i Maurice McDonald. Ich ojciec prowadził stoisko z jedzeniem w Kalifornii o nazwie „The Airdrome”, gdzie sprzedawał tanie hamburgery i sok pomarańczowy. W 1940 roku bracia przenieśli restaurację do San Bernardino w Kalifornii i nazwali ją „McDonalds Bar-BQ”. Sprzedawali głównie dania z grilla. Kiedy zdali sobie sprawę, iż większość ich zysków pochodzi z hamburgerów, usprawnili ich produkcję i zaczęli serwować mniejsze menu, składające się tylko z hamburgerów, cheeseburgerów, frytek, koktajli, napojów bezalkoholowych i szarlotki. Skrócili również swoją nazwę do „McDonald’s” i ponownie otworzyli lokal 12 grudnia 1948 r.
Nowe „odchudzone” menu McDonald’s
Przyśpieszenie wydawania posiłków
Od tego momentu klienci byli już obsługiwani bezpośrednio przy okienku restauracji, a w sam proces ich obsługi zoptymalizowano o tzw. speedee service, czyli procedurę produkcji hamburgerów, która znacznie zmniejszała czas na ich oczekiwanie przez klienta. Początkowo obroty w nowym lokalu spadły o 20%. Miejsce przestało być atrakcyjne dla nastolatków. Częściej pojawiały się w nim natomiast rodziny z dziećmi. Przeszklona kuchnia przyciągała uwagę najmłodszych, a ich rodziców upewniała, iż jedzenie jest starannie przygotowywane.
Istotną innowacją było również wprowadzenie produkcji taśmowej i autorskich maszyn braci, które zwiększały wydajność. Tak powstał choćby dozownik do keczupu i musztardy. Zmiany zaowocowały skróceniem czasu oczekiwania na zamówienie. Przemodelowano także cały wystrój restauracji. Wszystko miało być na swoim miejscu, a czas pobytu klientów w środku powinien być ograniczony do minimum.
Ludzie z całego kraju pragnęli zobaczyć, jak działa fast food serwujący hamburgera w 15 sekund. W 1953 roku bracia McDonald zdecydowali się więc na budowę sieci franczyzowej. Niestety, nie mieli czasu w doglądanie nowo otwieranych placówek i szukali kogoś, kto wyręczy ich w części zadań.
Najstarszy działający McDonald’s w Lakewood
Ray Kroc wkracza do akcji
W 1954 roku bracia McDonald poznali Raya Kroca. Był on handlarzem mikserów. Do odwiedzenia restauracji skłonił go fakt, iż zamawiała ona ich znacznie więcej niż jakikolwiek inny lokal. Bar zrobił na nim wielkie wrażenie i już następnego dnia zaproponował on jego właścicielom stworzenie ogólnokrajowej sieci lokali ściśle na nim wzorowanej. Po namyśle przystali na jego rozwiązanie.
Pierwsza taka placówka powstała w Des Plaines w stanie Illinois w 1955 roku. Na początku McDonaldsy Raya Kroca nie miały najlepszej jakości. Jednak z czasem opracował swój własny standard jakości i wdrażał schematy działań w każdej lokalizacji. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Biznes wreszcie mógł być w pełni skalowalny.
Ray Kroc na tle szyldu McDonald’s
Sześć lat później Kroc postanowił całkowicie odkupić od braci McDonald prawa tworzenia sieci lokali pod ich nazwiskiem. Bo długich bojach i paru nieczystych zagrywkach przystali oni na bardzo dużą jak na tamte czasy, kwotę 2,7 miliona USD. W 1966 na terenie USA funkcjonowało już ponad 700 lokali McDonalds, a McDonald’s Corporation zadebiutowało na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych NYSE.
Kroc cały czas eksperymentował z nowymi rodzajami hamburgerów. Niektóre z nich działały, a inne okazywały się całkowitą klapą. Porażką był np. hamburger z plasterkiem ananasa i plasterkiem sera tzw. „hulaburger. Wdrożony w 1968 Big Mac stał się strzałem w dziesiątkę. McDonald’s miał umiejętny marketing i bardzo gwałtownie reagował na wymagania klientów.
Znajdziesz tam więcej wartościowych treści o inwestowani, giełdzie i rynkach.
Ekspansja McDonalds na rynki zagraniczne
Wszystko spinał bardzo prosty i skalowalny model biznesowy. Dzięki gigantycznemu wręcz talentowi biznesowemu Kroca McDonald’s rósł w kolejnych latach w niesamowicie szybkim tempie. choćby dzisiaj nie zwalnia on tempa. Obecnie firma posiada ponad 30 tys. lokali na całym świecie, a jej przychody przekraczają 23 miliardy dolarów. Każdy, kto kupił 55 lat temu akcje McDonalds za 1000 dolarów, dziś on, albo jego dzieci są milionerami.
Kurs akcji McDonalds od momentu debiutu aż do dziś
W latach dziewięćdziesiątych firma postawiła na ekspansję rynków zagranicznych, kosztem dalszego większego rozwoju w Stanach Zjednoczonych. Dość wcześnie sieć pojawiła się w Chinach. Wydarzyło się to już w 1990 roku. Do Polski sieć weszła dwa lata później. Dokładnie 12 czerwca 1992 roku. Pierwszy lokal znalazł się w Warszawie na rogu ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej w Spółdzielczym Domu Handlowym “Sezam”. Koszt budowy baru wyniósł milion dolarów. W dniu otwarcia został ustanowiony rekord świata w ilości transakcji sieci – dokonano ich aż 13 304. Obiekt odwiedziło wtedy łącznie ponad 45 tysięcy osób.
Ewolucja logo McDonald’s
Na czym McDonalds zarabia najwięcej?
Niektórzy mogą być w szoku, iż na… nieruchomościach. Jak to działa? Firma pozwala prowadzić komuś restaurację pod ich logo i na ich zasadach, na podstawie gotowego biznesplanu i po spełnieniu odpowiednich wymogów. Łącznie ponad 90% restauracji z charakterystycznym logiem na całym świecie to właśnie franczyza McDonald’s, czyli punkty wprowadzone przez niezależnych przedsiębiorców, które korzystają z licencji i rozwiązań proponowanych przez markę. Firma pozyskuje nieruchomość, przygotowuje ją oraz realizuje inwestycje.
Co więcej, umowa na wynajem budynku do prowadzenia restauracji jest podpisywana na 20 lat. Franczyzobiorca musi więc płacić czynsz bez względu na to, czy restauracja przynosi dochody, czy nie. Okazuje się, iż to właśnie wynajem nieruchomości McDonald’sa pod prowadzenie restauracji, odpowiada dziś 80 procentom wszystkich dochodów korporacji.
Fragment sprawozdania finansowego McDonald’s za rok 2021. Widać, iż biznesy franczyzowe są znacznie bardziej rentowne
Ciekawostki o McDonald’s
- Firma jest największym prywatnym właścicielem placów zabaw w Stanach Zjednoczonych oraz jednym z największych nabywców wieprzowiny, wołowiny, ziemniaków i jabłek.
- Budowa restauracji trwa zwykle kilka miesięcy. Jednak zanim nowy właściciel rozpocznie swój biznes na licencji McDonald’s, musi przejść szkolenie. Całość trwa ok. 12 miesięcy, z czego 9 miesięcy trwa szkolenie w restauracji.
- Zakup wyposażenia restauracji to koszt rzędu 3 – 4,8 mln zł. Oprócz tego do jednorazowych kosztów początkowych należy doliczyć środki własne w kwocie minimum 2 mln zł w całości przeznaczone na franczyzę restauracji.
- McDonald’s na hamburgerach nie zarabia praktycznie nic, sprzedaje je po kosztach. Robi to oczywiście tylko po to, żeby zachęceni klienci poszli do restauracji i dokupili pozostałe produkty do swojego zamówienia. Chodzi w szczególności o frytki i colę.
- McDonald’s i inne firmy fast foodowe są świetnymi spółkami do portfela odpornego na recesję. Więcej o tym fenomenie pisaliśmy w tekście „Spółki najbardziej odporne na recesje„.
Do zarobienia,
Karol Badowski