1 rok temu
W kontekście powojennej odbudowy Ukrainy warto porównać czas, jaki średnio kraje potrzebują od zakończenia wojny do dojścia do przedwojennych wartości aktywności gospodarczej. Taka informacja będzie szczególnie ważna dla inwestorów liczących na udział w potencjalnej odbudowie przez polskie firmy budowlane. Mowa m.in. o spółce Budimex, o której wspominaliśmy przy okazji wybierania dobrych spółek z GPW na początek 2023 roku.
Jeżeli okazałoby się, iż Ukraina po skończonym konflikcie z Rosją gwałtownie powróci do szybkiej dynamiki wzrostu PKB i będzie sama w stanie finansować odbudowę, to potencjał inwestycyjny byłby znacznie większy. Większy niż w przypadku, gdyby kraj przez kolejne kilkanaście lat musiałby pozostawać na dyskusyjnej kroplówce finansowej zachodu, a duża skala inwestycji infrastrukturalnych stanęłaby pod wielkim znakiem zapytania.
Szybkość odbudowy zależy od wielu czynników
Istniejące badania wskazują na istnienie bardzo dużej rozbieżności między tempem powrotu do przedwojennego PKB. Jedne kraje potrzebują zaledwie 7 lat, na osiągniecie dawnego poziomu aktywności gospodarczej. Inne z kolei, jak Iran po rewolucji z końca lat 70, aż 23 lata.
Bardzo wiele zależy od tego, czy kraje ościenne i organizacje międzynarodowe mocno wspierają swojego sąsiada w odbudowie. Włochy potrzebowały tylko 7 lat, przede wszystkim dlatego, iż otrzymały gigantyczne wsparcie. Chodziło o słynny Plan Marshalla. USA jako zwycięzca II Wojny Światowej zdecydowały się wesprzeć finansowo państwa Europy Zachodniej. Amerykanom chodziło w tym również o swoje interesy. Liczyli, iż silne państwa zachodu będą stanowiły swoistą tamę dla ekspansji komunistów ze wschodu.
USA może stworzyć „drugi Plan Marshalla” dla Ukrainy
Chociaż czasy się zmieniły, to wiele rzeczy pozostało niezmiennych. Takim elementem są Rosjanie ze swoją mongolską mentalnością. Ich dziki imperializm sprawia, iż USA mocno wspierają militarnie Ukrainę. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, iż po wygranej, albo choćby zremisowanej wojnie, Ukraina otrzyma „drugi Plan Marshalla”.
USA są przecież mocno zainteresowane w finansowaniu krajów, których interes strategiczny jest zbieżny z ich własnym. W przypadku naszego wschodniego sąsiada jest nim oczywiście „usunięcie” Rosji z gry o mocarstwowość. Dzięki temu Amerykanie będą mieli spokój w Europie, mogąc skupić się na rywalizacji z Chinami.
Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, iż choćby w przypadku gigantycznych zniszczeń wojennych na Ukrainie, kraj ten i tak stanie na nogi. Głównie dzięki pomocy międzynarodowej.
W najlepszym scenariusz ukraiński PKB wróci do normy za 7 -10 lat
W scenariuszu „drugiego planu Marshalla” czas powojennej odbudowy powinien wynosić około 10 lat. Chociaż Włochom ze wsparciem zajęło to tylko 7 lat, to warto pamiętać, iż III Rzesza, przestała całkowicie istnieć. Po zakończeniu II Wojny Światowej wszystkie zasoby państwa mogły być przekierowane w kierunku gospodarki. Włosi nie musieli utrzymywać dużego wojska, jak pewnie będzie w przypadku Ukrainy. Ciężko wyobrazić scenariusz, w którym Rosja znika z mapy całkowicie.
Średnie tempo odbudowy powojennej państw
Obserwator Finansowy zebrał bardzo interesujące dane statystyczne. Na podstawie bazy danych Correlates of War oraz Maddison Project Database), stworzył wykres pokazujący, ile średnio lat kraje potrzebują na powrót do przedwojennego poziomu PKB na mieszkańca.
Liczba lat potrzebnych do powrotu PKB per capita do poziomów sprzed wojny
Źródło: Wyniki nie są niestety optymistyczne. Prawie połowa państw dotkniętych wojną nie dochodzi do siebie choćby w 25 lat po wojnie. W 30% przypadków, PKB państw dobija do poziomów przedwojennych w okresie krótszym niż 7 lat. Mało prawdopodobne, żeby Ukraina znalazła się w tej grupie.
Na szybkość odbudowy oprócz wcześniej wymienionych elementów, mocno wpływają też takie czynniki jak: warunki gospodarcze przed konfliktem, jakość instytucji państwowej i poziom korupcji. Chociaż sam wzrost gospodarczy w latach 2016 – 2021 był przyzwoity i wynosił 2%, to jakość instytucji i skala korupcji pozostawia wiele do życzenia.
Przed Ukrainą ciężki czas
Przed Ukrainą bardzo ciężki czas. choćby o ile wygra ona wojnę, to poziom życia, nie wróci do tego przedwojennego w czasie krótszym niż 7 – 10 lat. To już będzie wariant optymistyczny. W wariancie neutralnym powrót do normalności zajmie 15 – 20 lat. Cała procedura nie będzie też tania. Każdy dzień prowadzenia wojny to dla Ukrainy finansowy rzędu 1,5 mld dolarów. Koszt odbudowy Ukrainy już w październiku 2022 szacowano na ponad 250 mld dolarów.
Do zarobienia,
Karol Badowski
