Ile wynoszą ustawowe odsetki za opóźnienie?

Zdjęcie: odsetki za opóźnienie

Nie każdy pożyczkobiorca spłaca zobowiązanie w terminie, co może skutkować naliczeniem odsetek za opóźnienie. To z kolei zwiększa całkowity koszt długu, przez co początkowo atrakcyjna oferta staje się mniej korzystna. Czym są ustawowe odsetki i ile wynoszą? Postanowiliśmy to sprawdzić i odpowiedzieć na wszystkie najważniejsze pytania dotyczące tej kwestii.

Czym są ustawowe odsetki za opóźnienie?

Zgodnie z w tej chwili obowiązującym prawem, wierzyciele mogą naliczać odsetki za opóźnienie, o ile takowe występuje w spłacie zobowiązania. Co więcej, takie odsetki mogą zostać naliczone przez wierzyciela choćby wtedy, kiedy nie poniósł on faktycznej szkody w związku z zaistniałym opóźnieniem.

Domyślnie stosuje się odsetki umowne, których wysokość ustalona jest w umowie zawartej między dwoma stronami. o ile jednak takiej informacji nie ma w dokumencie, zastosowanie mają odsetki ustawowe. Ich wysokość jest odgórnie ustalona przez w tej chwili obowiązujące przepisy i nie wynika z decyzji wierzyciela ani kredytobiorcy.

Odsetki ustawowe a odsetki za opóźnienie – jaka jest różnica?

Nie każde odsetki ustawowe są odsetkami za opóźnienie w spłacie zobowiązania takiego jak kredyt w banku lub pożyczka. Termin ten może dotyczyć również innych rodzajów odsetek, których wysokość jest prawnie uregulowana. Mowa tutaj o odsetkach:

• kapitałowych – są to dodatkowe koszty, jakie klient ponosi z tytułu korzystania z cudzego kapitału.
• za opóźnienie w transakcjach handlowych – nalicza się je przy transakcjach dokonywanych między przedsiębiorstwami (lub między przedsiębiorstwami i podmiotami publicznymi).

Ustawowe odsetki – ile wynoszą i jak je obliczyć?

Obecnie wysokość odsetek za opóźnienie w spłacie wynosi 11,25%. Nie zawsze jednak wartość ta będzie wynosiła tyle, ile teraz. Wszystko zależy od wysokości stopy referencyjnej NBP, toteż warto wiedzieć, jak samemu obliczyć obecną wysokość odsetek.

Odsetki ustawowe za opóźnienie można obliczyć dzięki następującego wzoru:

Wysokość stopy referencyjnej NBP + 5,5% = Wysokość odsetek za opóźnienie.

Jakie są maksymalne odsetki za opóźnienie w spłacie?

Należy zwrócić uwagę na fakt, iż przepisy przewidują wysokość maksymalnych odsetek za opóźnienie. Wynosi ona dwukrotność wysokości podstawowych odsetek ustawowych – w tej chwili jest to 22,50%.

Limit odsetek dotyczy również odsetek określonych umownie. Wierzyciel może co prawda samemu ustalić ich wysokość, ale nie może przy tym przekroczyć maksymalnej ustawowej wartości.

Kto i kiedy nalicza odsetki sankcyjne?

Ustawowe odsetki naliczane są przez wierzycieli, o ile spłata zobowiązania nie odbywa się terminowo, a treść umowy nie przewiduje wysokości odsetek. W pozostałych przypadkach nalicza się odsetki umowne, których wysokość została wyszczególniona w treści zawartej umowy.

Wierzycielem może być m.in. bank, firma pożyczkowa, firma ubezpieczeniowa, sklep sprzedający towary ratalnie, leasingodawca czy też osoba prywatna udzielająca pożyczek. Może to być tak naprawdę każdy podmiot, wobec którego istnieje finansowe zobowiązanie.

Kim jest wierzyciel, jakie ma prawa i obowiązki?

Przeczytaj

Naliczanie odsetek za opóźnienie może nastąpić już następnego dnia po ustalonym terminie spłaty zobowiązania aż do dnia, w którym zobowiązanie zostanie całkowicie rozliczone. Co ważne, naliczanie tych opłat nie może trwać w nieskończoność, ponieważ nie mogą one przekroczyć maksymalnej wysokości.

Jak naliczane są odsetki? W jakim tempie rosną?

Odsetki za opóźnienie w spłacie są naliczane za każdy dzień zwłoki, od dnia następującego po terminie płatności, aż do dnia faktycznej spłaty długu. Należy przy tym zaznaczyć, iż wysokość ustawowych odsetek podawana jest w skali rocznej, dlatego przy mniejszym opóźnieniu inaczej oblicza się ich wysokość.

Wzór na naliczanie odsetek wygląda następująco:

Odsetki = Kwota zaległości * (Stawka odsetek rocznych/100) * (Dni opóźnienia/365)

Jak widać, odsetki naliczane są jedynie od tej kwoty, jaka pozostała do rozliczenia, a nie od całego zobowiązania. Wierzyciele z reguły nie mają możliwości kapitalizowania tych odsetek, dopóki nie wynika to z wyroku sądowego.

Uwaga: Odsetki mogą być naliczane przez wierzyciela automatycznie, bez konieczności informowania dłużnika lub wysyłania wezwań do zapłaty.

Czy odsetki za opóźnienie podlegają przedawnieniu?

Odsetki za opóźnienie w spłacie ulegają przedawnieniu. Przy zobowiązaniach cywilnych (takich jak kredyty gotówkowe i pożyczki) termin, jaki musi upłynąć, aby doszło do przedawnienia wynosi 3 lata.

Bieg przedawnienia może zostać przerwany, co oznacza iż termin przedawnienia odsetek zaczyna biec na nowo. Dzieje się tak w różnych sytuacjach, takich jak:

• uznanie roszczenia przez dłużnika
• złożenie pozwu do sądu przez wierzyciela
• wszczęcie postępowania egzekucyjnego na mocy tytułu wykonawczego
• rozpoczęcie mediacji między wierzycielem a dłużnikiem

Co, jeżeli nie zapłacę odsetek za zwłokę w spłacie?

Niezapłacone odsetki oznaczają, iż dług nie został rozliczony – choćby wtedy, gdy rozliczyliśmy się z wierzycielem za podstawowe zobowiązanie. Z tego względu wszystkie skutki zadłużenia przez cały czas obowiązują.

Jakie są przykładowe skutki trwającego zadłużenia?

• widniejące informacje w rejestrach dłużników, np. w bazach BIK i BIG
• naliczanie kolejnych odsetek za opóźnienie
• podejmowanie działań windykacyjnych przez wierzyciela
• przeniesienie sprawy na drogę sądową i wszczęcie postępowania egzekucyjnego
• dalsze trwanie postępowania egzekucyjnego (jeśli takowe już ma miejsce)

Co zrobić, aby uniknąć karnych odsetek?

Negocjacje z wierzycielem

Wierzyciel, jako strona wobec której istnieje roszczenie, ma możliwość zmiany warunków zobowiązania. Dotyczy to m.in. umorzenia jego części, całości lub jedynie części odsetkowej. Zawierając ugodę z wierzycielem, możemy zmienić warunki spłaty tak, aby odpowiadały obu stronom.

Konsolidacja kredytów i pożyczek

Pod pojęciem konsolidacji rozumie się połączenie wielu należności w jedną ratę. Kredytobiorca może w ten sposób znacznie ułatwić swoją sytuację, ponieważ skonsolidowanie zobowiązań prowadzi jednocześnie do zmniejszenia wysokości rat i wydłużenia czasu kredytowania.

Refinansowanie kredytu

Jeżeli chcemy uzyskać lepsze warunki spłaty kredytu i uniknąć opóźnień, które mogą doprowadzić do odsetek sankcyjnych, to powinniśmy skierować swoją uwagę na refinansowanie kredytu. Usługa ta polega na złożeniu wniosku w innym banku, który z kolei spłacać będzie poprzedni kredyt. W efekcie możliwe jest obniżenie oprocentowania i ułatwienie spłaty.

Źródła:

• https://nbp.pl/polityka-pieniezna/decyzje-rpp/podstawowe-stopy-procentowe-nbp/
• https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/odsetki/wysokosc-odsetek-ustawowych