Inflacja to często problem długoterminowy. Nie tak łatwo ją obniżyć.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy 15 września 2023 roku opublikował raport „sto szoków inflacyjnych”, gdzie przeanalizowano dziesiątki różnych epizodów szoków inflacyjnych w 56 krajach. Wszystkie dane obejmują okresy po latach 60 XX wieku. Wnioski są szczególnie ciekawe, gdy inflacja jest problemem dla większości państw na świecie. Okazuje się, iż tylko w 60 procentach przypadków inflacja została obniżona (lub „rozwiązana”) w ciągu 5 lat i iż choćby w tych „udanych” przypadkach rozwiązanie problemu inflacji trwało średnio ponad 3 lata.

Większość nierozwiązanych epizodów inflacyjnych dotyczyło „przedwczesnego świętowania”, podczas którego inflacja początkowo spadała, by następnie ustabilizować się na podwyższonym poziomie lub ponownie przyspieszyć. Kraje, które rozwiązały problem inflacji, miały bardziej rygorystyczną politykę pieniężną, którą konsekwentnie utrzymywano.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował omawiany raport w nieprzypadkowym czasie. w tej chwili cały świat walczy ze środowiskiem inflacyjnym. Banki Centralne starają się doprowadzić wzrost cen do celu inflacyjnego. Inflacja faktycznie spada, ale daleko jej do celu. W przypadku pewnej części państw inflacja nawet nie znajduje się w celu inflacyjnym w okresie standardowej prognozy Banku Centralnego. Tak jest chociażby w tej chwili w Polsce.

Czas w latach jaki średnio kraje potrzebowały do powrotu inflacji do celu inflacyjnego albo poziomu 1%

https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2023/09/13/

Z raportu IMF wynika, iż jest bardzo kilka przykładów państw gdzie problem z inflacją został rozwiązany w ciągu roku. Postępujący wzrost cen jest na ogół bardziej długoterminowy.

Przykłady epizodów, w których szok inflacyjny ustąpił w ciągu 1 roku

Ibidem

Dołącz do nas na Twitterze oraz YouTube i bądź na bieżąco!

Obserwuj

Subskrybuj

Większość nierozwiązanych epizodów inflacyjnych dotyczyła „przedwczesnego świętowania”

W około 90 procentach nierozwiązanych epizodów inflacyjnych (42 z 47 w pełnej próbie i 28 z 32 podczas kryzysów naftowych z lat 1973-79) inflacja znacząco spadła w ciągu pierwszych trzech lat po początkowym szoku. Potem jednak ustabilizowała się na podwyższonym poziomie albo wręcz przyspieszyła. Jednym z powodów dla, którego zbyt gwałtownie świętuje się stabilizację inflacji może być efekt bazy.

W miarę jak czynniki stojące za początkowym szokiem inflacyjnym (np. ceny energii spadają, łagodząc szok) zaczną się stabilizować, to inflacja zasadnicza może spadać. W długim terminie inne czynniki cenotwórcze mogę jednak zacząć przeważać i prowadzić do ponownego wzrostu cen. Przykładami państw, które za wcześnie świętowały wygraną walkę z inflacją, były Stany Zjednoczone w latach 70. Hong Kong z lat 70 i Dania również lat 70. Poniższe wykresy pokazują, iż wzrost cen przez wiele lat pozostawał w tych państwach w trendzie wzrostowym.

Przykłady państw, które przedwcześnie świętowały zakończenie inflacji

Ibidem

Restrykcyjna polityka banku może pomagać

Kluczowy wniosek płynący z raportu IMF jest taki, iż Bank Centralny może poradzić sobie z podwyższoną inflacją głównie dzięki bardzo restrykcyjnej polityki monetarnej. Utrzymanie realnie dodatnich stóp procentowych przez lat, czy ściąganie pieniądza z obiegu jest skuteczne i w długim terminie zabójcze dla inflacji.

Na poniższych wykresach można zaobserwować, iż w państwach, które poradziły sobie z problemem inflacji Banki Centralne utrzymywały realne stopy procentowe na poziomie około 1%. Liczba pieniądza w obiegu spadała natomiast średnio o 3% rocznie.

Różnica w realizacji polityki monetarnej Banków Centralnych państw które poradziły sobie z uporczywą inflacją a państwami, które sobie z nią nie poradziły

ibidem

Ostra walka z inflacją nie obniża tempa wzrostu PKB

Banki Centralne oprócz dbania o niski poziom wzrostu cen musza mieć jeszcze z tyłu głowy tempo wzrostu gospodarczego. Troska o gospodarkę jest często argumentem, jakim szefowie Banków zasłaniają się, tłumacząc, iż nie mogą podnieść bardziej stóp procentowych.

Słynna krzywa Philipsa działa jednak tylko w krótkim i średnim terminie. Długoterminowo spadek inflacji wywołany wzrostem stóp procentowych nie powoduje wzrostu bezrobocia i spadku tempa wzrostu gospodarczego. Poniższy wykres pokazuje dowody na poparcie tej tezy. W horyzoncie 5 lat nie stwierdzono żadnych statystycznie istotnych różnic w wynikach wzrostu między krajami, które rozwiązały problem inflacji, a tymi, które tego nie zrobiły.

Dane pokazujące, iż ostra walka z inflacją nie powoduje spadku tempa wzrostu gospodarczego w długim terminie

ibidem

Do zarobienia,
Karol Badowski