Irlandia może osiągnąć cele klimatyczne. Konieczne są jednak ograniczenia dla samochodów osobowych

Raport przygotowany przez OECD „Systemy Innowacji dla Net Zero” ocenia szansę na dostosowanie się do norm emisji oraz uwzględnia zalecenia dla gospodarki Irlandii. Określa także polityki transformacyjne, które pomogą przeprojektować system transportu. Infrastruktura w Irlandii opiera się o drogi oraz powszechne użycie samochodów osobowych. Aby zmiany były zauważalne, powinno się odejść od tego modelu.

Infrastruktura w Irlandii opiera się o wykorzystanie samochodów osobowych

Irlandia poważnie podchodzi o obietnicy zmniejszenia emisyjności gospodarki. Do 2030 roku planowane jest ograniczenie emisji o 51% (w stosunku do stanu z roku 2018).

Biorąc pod uwagę, iż trzech na czterech obywateli podróżuje codziennie samochodem osobowym, wymaga to dość drastycznych zmian. Jak potwierdza OECD, obecne wzorce mobilności w Irlandii są niezgodne z celami klimatycznymi, które przyjęto i do których zobowiązano się dążyć. Niemniej jednak Irlandia ma szansę na zmniejszenie emisyjności w sektorze transportu przy jednoczesnej poprawie dobrostanu mieszkańców. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju powinno się nadać priorytet zmianom, które mają na celu zwiększenie tempa transformacji, szczególnie w kontekście transportu zbiorowego.

Obecnie irlandzki system oparty jest głównie na samochodach osobowych. Wobec tego dążenie do dekarbonizacji systemu dzięki usprawnień pojazdów prywatnych może okazać się rozwiązaniem nieefektywnym, szczególnie w kontekście ograniczenia hałasu czy stosunkowo szybkiej redukcji emisji.

Jeśli system transportu jest uzależniony od samochodów osobowych, sama elektryfikacja przebiega zbyt wolno. Poniższy schemat ilustruje proponowane zmiany. Włączenie kolei do infrastruktury wykorzystywanej stosunkowo często może znacząco wpłynąć na roczne emisje. jeżeli chodzi o codzienność Irlandczyków, transport powinien opierać się o rowery, hulajnogi oraz infrastrukturę elektryczną. Dużą wagę poświęca się również poruszaniu się pieszo, szczególnie w kontekście niewielkich odległości w miastach. w tej chwili powszechna jest tendencja wykorzystywania samochodów choćby w stosunku do relatywnie bliskich celów.

Irlandia mogłaby uwolnić ogromne możliwości poprzez nadanie priorytetu politykom o dużym potencjale do przekształcenia swojego systemu zależnego od samochodów. Przybierając różne kształty, transformacja systemu transportowego z uzależnienia od samochodu jest możliwa na różnych typach terytoriów (np. Dublin, Cork, Sligo, Kildare).

Jaką drogą powinna zatem podążyć Irlandia?

OECD wskazuje, iż Irlandia powinna na nowo zdefiniować cel systemu transportowego. Powinien być bardziej zrównoważony i dostępny dla zwykłych obywateli. To właśnie z uwagi na brak dostępności transportu zbiorowego, powszechne jest wykorzystanie aut osobowych, zamiast autobusów czy pociągów. Mowa również o zmianach dotyczących zakorzenionego sposobu myślenia i odejścia od identyfikowania wysokiej/rosnącej mobilności z dobrym samopoczuciem.

Zapewnienie bliskości ma najważniejsze znaczenie szczególnie dla starzejącego się społeczeństwa. Konieczne wydaje się nadanie priorytetu zwiększaniu skali polityk o dużym potencjale do przekształcenia systemu zależnego od samochodu (Więcej: Wprowadzenie opłat za posiadanie samochodu w miastach jest konieczne oraz Szczecin w przeciwieństwie do wielu polskich miast obniża ceny biletów na komunikację).

Poniższy schemat ilustruje zmiany na poziomie systemowym, które powinny być wdrażane w krajach opartych uzależnionych od transportu drogowego i wykorzystania samochodów osobowych. Zmiany generalne i odpowiednie planowanie na poziomie centralnym może ograniczyć wykorzystanie samochodów w miastach i stopniowo zwiększyć popularność alternatywnych środków transportu.

OECD zwraca uwagę, iż jeżeli Irlandia ma osiągnąć wskazane cele, powinna przestać opierać system transportu o samochody osobowe. Stosowane w tej chwili zachęty wzmacniają uzależnienie od samochodów, dodatkowo zamykając kraj w systemie, który sprzyja wzrostowi użytkowania osobówek i wzrostu potencjalnych emisji zanieczyszczeń już w fazie projektowania (szczególnie nowych dróg).

Irlandia ma spory potencjał, jeżeli chodzi o ograniczenie emisji. Konieczne zatem jest odsunięcie planów zwiększenia udziału samochodów osobowych. Zamiast tego państwo powinno starać się zwiększyć udział transportu zbiorowego, szczególnie kolei. W dążeniu do bardziej zrównoważonego transportu Irlandia powinna wzorować się raczej na przykładach europejskich, aniżeli amerykańskich (Więcej: Najbardziej zrównoważony transport jest w Helsinkach. Warszawa zajęła 4 miejsce oraz Amerykański sen w polskim wydaniu).

Czy powstanie 32-milowy most pomiędzy Irlandią Północą a Szkocją?