Białoruski rynek znów otwarty
Nie ma już jednorazowych licencji na import jabłek z Polski… Otwarcie rynku białoruskiego stało się faktem dzięki specjalnej ustawie, która po raz czwarty wyłącza jabłka z listy produktów zakazanych. Po raz kolejny mamy do czynienia z tym samym „kruczkiem” prawnym. Otóż embargo cały czas obowiązuje, ale nieco wydłużyła się lista produktów, które nie są objęte białoruskimi sankcjami.
Efektem zwiększonego eksportu na wschód był w maju szybszy wzrost cen. Białorusini kupili od nas w minionym miesiącu niemal 10 tysięcy ton jabłek. To oczywiście nie jedyny powód tego, iż Idared kosztuje dziś ponad 3,00 zł za wagę w skrzyni, ale bezdyskusyjnie popyt ze wschodu zadział na korzyść polskich sadowników.
Jabłka z nowych zbiorów pojadą na Wschód?
Nowe przepisy obowiązują od 29 maja. Do kiedy? Tego dokładnie nie wiemy, ponieważ ustawa nie mówi o tym ani słowa. Przykładowo, w ubiegłym roku już w styczniu wiedzieliśmy, iż identyczne przepisy będą obowiązywały od 1 kwietnia do 31 lipca. Następnie wydłużono je o miesiąc. W oficjalnym rządowym dokumencie z 28 maja 2025 nie widzimy daty końcowej rozporządzenia. Czytamy jedynie, iż wchodzi w życie dzień po jej opublikowaniu.
Równocześnie spotykamy się z informacjami, iż władze w Mińsku ustaliły datę końcową na 31 grudnia 2025 roku. przez cały czas nie jesteśmy w stanie tego potwierdzić, jednak w obu przypadkach przepisy mogą być dla nas wyjątkowo korzystne. Oznaczają bowiem, iż najprawdopodobniej również jabłka z nowego sezonu pojadą na Wschód, co może całkowicie zmienić handel jabłkami we wrześniu.
Mając na uwadze drożyznę i niedobory świeżych owoców i warzyw na Białorusi, można przypuszczać, iż omawiane rozporządzenie będzie obowiązywało znacznie dłużej niż w trzech ostatnich latach. Nie zapominajmy, iż białoruskie ogrodnictwo również bardzo ucierpiało z powodu wiosennych przymrozków. Temperatury w kwietniu były tam jeszcze niższe niż w Polsce, więc ich efekt jest oczywisty.
Krótka historia embarga
Przypomnijmy w kilku punkach, jak wygląda handel jabłkami, ale także ziemniakami, cebulą i kapustą od ponad 3,5 roku:
- 06.12.2021 – Białoruś wprowadza embargo na produkty z państw nieprzyjaznych, w tym na jabłka z Polski.
- 27.04.2022 – 30.06.2022 Pierwsza „odwilż”. Jabłka wyłączone z listy sankcyjnej.
- 01.04.2023 – 31.07.2023 Druga „odwilż”. Jabłka wyłączone z listy sankcyjnej.
- 01.04.2024 – 30.08.2024 Trzecia „odwilż”. Jabłka wyłączone z listy sankcyjnej.
- 29.05.2025 – >>> Czwarta „odwilż”. Jabłka wyłączone z listy sankcyjnej.
Równocześnie od 27 kwietnia 2022 roku dodziś możliwe są wysyłki świeżych gruszek.