Chociaż Apple jest dziś największą firmą świata, to jej początki były dość skromne. Założyciele Steve Jobs i Steve Woźniak konstruowali pierwszy komputer w garażu. w tej chwili firma zarabia głównie na telefonach, ale jeszcze dwie dekady temu nikt nie myślał o telefonach z ekranem dotykowym.
Historia spółki jest pełna zwrotów akcji, wchodzenia na szczyt i staczania w przepaść. W połowie lat 90 groziło jej poważne widmo bankructwa. Jak Apple pokonało wszystkie trudności, odbiło się od dna, a dziś jest największą firmą na świecie ?
Największe spółki świata – na pierwszym miejscu Apple z kapitalizacją przekraczającą 2 biliony dolarów
Skromne początki Apple
Steve Jobs był studentem Reed College w Oregonie, ale gwałtownie zrezygnował z nauki i przeniósł się do Kalifornii, aby pracować dla przedsiębiorstwa Atari. Tam poznał Steve’a Wozniaka, który był uzdolnionym inżynierem elektronikiem. Wozniak projektował wtedy urządzenia dla sieci telewizyjnej i zaczął rozwijać swój pomysł na komputer osobisty.
W 1976 roku Jobs i Wozniak założyli Apple Computer, Inc. w garażu rodziców Jobsa w Los Altos, w Kalifornii. Ich pierwszym produktem był Apple I, który był zaprojektowany przez Wozniaka i sprzedawany przez Jobsa. Komputer ten nie był przeznaczony dla masowego użytku, ale był przełomowym produktem, który stał się prekursorem komputerów osobistych.
Wozniak zaprojektował Apple I w garażu rodziców Steve’a Jobsa w Palo Alto
Komputer do sprzedaży trafił w lipcu 1976 roku i kosztował szatańską kwotę 666,66 dolara. Został wyprodukowany w nakładzie zaledwie 200 sztuk. Sprzęt nie miał szans na zostanie hitem sprzedażowym. Jego obsługa nie należała do najprostszych, a montaż trzeba było zrobić samodzielnie.
Apple II staje się hitem
Podczas gdy Wozniak projektował Apple II, Steve Jobs zastanawiał się, jak go sprzedać. W tamtych czasach standardowe było sprzedawanie komputerów w zestawach, w których użytkownik oddzielnie kupował takie elementy jak klawiatura i zasilacz. Jobs zdawał sobie jednak sprawę, iż takie rozwiązanie drastycznie ogranicza potencjalny rynek. Spółka zaczęła więc sprzedawać Apple II w atrakcyjnej plastikowej obudowie z wbudowaną klawiaturą. Początkowo kosztował 1298 dolarów, czyli około 6500 dzisiejszych dolarów
Produkt z początku nie zyskał dużego grona sympatyków. Wielu doświadczonych informatyków – przyzwyczajonych do potężniejszych komputerów takich firm jak IBM czy DEC – odrzuciło go jako słabą zabawkę. Nie było dla niego praktycznie żadnego oprogramowania. Główną rzeczą, jaką użytkownicy mogli robić z Apple II, było pisanie i uruchamianie programów w języku programowania BASIC.
Sytuacja zmieniła się w 1979 roku, gdy programista Dan Bricklin stworzył Visicalc, pierwszy program do obsługi arkuszy kalkulacyjnych, przeznaczony dla Apple II. Visicalc uczynił z Apple II pierwszy komputer PC o poważnym przeznaczeniu biznesowym, a sprzedaż gwałtownie wzrosła. Komputer stał się również popularny na rynku edukacyjnym. Firma Jobsa sprzedała setki tysięcy komputerów szkołom, które chciały dać swoim uczniom szansę na naukę programowania. Sukces sprzętu okazał się gigantyczny i można powiedzieć, iż bez niego sukces Apple byłby niemożliwy. Komputer był na tyle dobry, iż jego produkcja zakończyła się dopiero w 1993 roku. W sumie sprzedano około 5 milionów komputerów Apple II.
Wygląd dwóch pierwszych komputerów spółki
Apple wchodzi na giełdę i zalicza wpadkę
12 grudnia 1980 r. Apple zadebiutował na giełdzie. Ówczesna cena akcji wynosiła 22 dolary. Jednak później spółka dokonywała aż 4 splity, więc na dzisiaj byłyby warte około 12 centów. Akcje firmy sprzedały się bardzo szybko, zbierając więcej pieniędzy niż jakakolwiek inna oferta publiczna od czasu Ford Motor Company w 1956 roku. Steve Jobs, największy akcjonariusz, zyskał na IPO 217 milionów dolarów. W efekcie z dnia na dzień 300 dodatkowych osób zostało milionerami.
Notowania akcji Apple
Po wielkim sukcesie modelu drugiego rozpoczęto pracę nad jego następcą. Projekt Apple III rozpoczął się pod koniec 1978 roku pod kierownictwem dr Wendella Sandera. Apple III był pierwszym komputerem Apple, którego nie zaprojektował Steve Wozniak. Specyfikacje zostały określone przez komitet inżynierów spółki, które miały zostać wdrożone przez Sandera. Spółka chciała, aby III został ukończony w ciągu 10 miesięcy, ale ze względu na dodatkowe funkcje stale dodawane przez komitet inżynierów, zajęło to dwa lata.
Apple III okazuje się klapą
Nikt nie wątpił w sukces nowego komputera. Wielu inżynierów zaczęło się czuć jak geniusze krótko po pierwszej ofercie publicznej Apple, kiedy ich akcje wystrzeliły w górę. Wydawało im się, iż nie ma możliwości, aby ponieśli porażkę, bez względu na to, co zrobią. Premiera III odbyła się z wielkim rozmachem – spółka wynajęła na jeden dzień Disneyland i zamówiło zespoły, które miały grać na cześć komputera. Apple III był sprzedawany w dwóch różnych konfiguracjach, których cena wahała się od 4 340 do 7 800 USD. Czyli cena była naprawdę wygórowana i znacznie przewyższała kwotę pobieraną za jego poprzednika czyli modelu II.
Prawie od początku widać było, iż coś jest nie tak. Oprogramowanie i sprzęt Apple III były bardzo zbugowane; często ulegały awarii przy użyciu polecenia Save, co powodowało wielką frustrację dziennikarzy korzystających z komputera. W wyniku wadliwej konstrukcji płyta główna gwałtownie się nagrzewała i wypaczała, powodując wyskakiwanie chipów z gniazd, co powodowało poważne problemy z całym systemem. Ostatecznie Apple III okazał się wielką klapą finansową.
Znajdziesz tam więcej wartościowych treści o inwestowani, giełdzie i rynkach.
DNA Rynków – merytorycznie o giełdach i gospodarkach
Era Macintosha
Tragiczne wrażenie zmazał dopiero kolejny produkt spółki, z linii komputerów osobistych. Komputer Macintosh został wprowadzony na rynek w 1984 roku. Był innowacyjnym projektem, który zmienił sposób, w jaki myślimy o komputerach. Jego projektowanie było kierowane przez Steve’a Jobsa, który wierzył, iż komputery powinny być łatwe w użyciu i dostępne dla wszystkich. Dlatego Macintosh został zaprojektowany z myślą o użytkownikach, a nie programistach. Jego interfejs graficzny użytkownika (GUI) był łatwy w użyciu i bardziej intuicyjny niż tekstowe interfejsy poleceń, które były powszechnie stosowane wówczas na innych komputerach.
Jego niewielkie rozmiary i łatwość przenoszenia pozwalały na wygodne korzystanie z niego w każdym miejscu. Z drugiej strony, jego wysoka wydajność i funkcjonalność sprawiały, iż był on idealnym narzędziem pracy dla osób, które potrzebowały zaawansowanego systemu do przetwarzania danych.
Kampania reklamowa dla komputera Macintosh była niezwykle innowacyjna i wpłynęła na jego popularność. Reklamy te skupiały się na różnych cechach komputera Macintosh, w tym na jego łatwości obsługi, atrakcyjnym wyglądzie i wyjątkowym oprogramowaniu. Jednym z najbardziej znanych spotów reklamowych był „1984”, który przedstawiał kobietę rzucającą młotem w telewizor, symbolizujący dehumanizację społeczeństwa. Na końcu spotu pojawiał się Macintosh, symbolizujący rewolucję technologiczną, która przyniosła wolność. Reklamę można zobaczyć klikając w ten link.
Odejście Jobsa z Apple
Aby zebrać pieniądze potrzebne do uruchomienia Apple II, Steve Jobs i Steve Wozniak sprowadzili inwestorów, którzy w końcu przejęli większość miejsc w zarządzie firmy. Steve Jobs był genialny, ale na początku lat 80. zarząd Apple uznał, iż jest zbyt młody i temperamentny, aby kierować firmą. W 1983 roku Jobs zatrudnił Johna Sculleya, dyrektora wykonawczego Pepsi, do kierowania Apple, pytając go słynnie: „Czy chcesz spędzić resztę życia sprzedając wodę z cukrem, czy chcesz mieć szansę zmienić świat?”.
Niestety panowie często się ścierali, a w 1985 roku Sculley miał dość. Przekonał zarząd do odsunięcia Jobsa na bok. W 1985 roku doszło do rozłamu w spółce, a Jobs został zwolniony ze stanowiska dyrektora generalnego. niedługo odszedł z firmy całkowicie. W wyniku tego wydarzenia Apple stracił swojego głównego wizjonera i lidera, co odbiło się na wynikach firmy. W ciągu kilku lat po odejściu Jobsa, spółka zaczęła tracić na innowacyjności, a ich produkty stały się mniej atrakcyjne dla klientów.
Oprogramowanie, które napędzało komputery Macintosh firmy, zaczynało się starzeć. Komputery Mac nie miały jednak dużej przewagi technicznej nad tańszymi PC z systemem Windows. Kadra kierownicza, która kierowała Apple po zakończeniu ery Jobsa, wydawała się coraz bardziej zdezorientowana, co zrobić, aby odzyskać przewagę konkurencyjną. Komputery Apple systematycznie traciły udziały w rynku. W latach 80, po premierze Macintosha prawie co 10 komputer był produkowany przez firmę z jabłkiem w logo. 2 połowa lat 90 to wielki spadek do 4% udziału w rynku.
Procentowy udział komputerów Apple w rynku komputerów ogółem
Gigantyczne straty finansowe
W efekcie w roku 1996 i 1997 firma zanotowała gigantyczne straty, bliskie miliarda dolarów.
Zyski netto Apple w poszczególnych latach
W desperacji prezes Apple Gil Amelio kupił w 1997 roku firmę NeXT (której Steve Jobs był wówczas szefem) za 400 milionów dolarów. Kilka miesięcy później zarząd zwolnił Amelio i przekazał Jobsowi kontrolę nad firmą (choć ten formalnie przyjął tytuł CEO dopiero w 2000 roku). Na papierze Apple przejęło NeXT, ale praktycznie rzecz biorąc NeXT przejęło Apple. Kilku weteranów NeXT zostało członkami zarządu Apple, a system operacyjny opracowany przez NeXT stał się techniczną podstawą nowoczesnych komputerów Mac, a także iPhone’a i iPada.
Powrót króla Jobsa
Jobs działał zdecydowanie. Anulował 70 procent produktów Apple i zwolnił ponad 3000 osób, zamieniając stratę w wysokości 1 miliarda dolarów w 1997 roku w zysk w wysokości 300 milionów dolarów w 1998 roku. Następnie rozpoczął pracę nad budową produktów, które stały się absolutnie kultowe.
- W 1998 roku Jobs zaprezentował komputer iMac. Był to jeden z najbardziej przystępnych cenowo komputerów, jakie kiedykolwiek wyprodukowała firma Apple.
- W 2001 roku spółka wypuściła na rynek odtwarzacz muzyczny iPod. Klienci pokochali jego elegancki interfejs typu click-wheel. Co ważniejsze, iPod współpracował bezproblemowo z iTunes, oprogramowaniem Apple dla komputerów Mac, co ułatwiało przenoszenie muzyki z płyt CD (a później ze sklepu muzycznego iTunes) na iPody. Do końca dekady sprzedano ponad 200 milionów iPodów.
- W 2007 roku Jobs zaprezentował telefon iPhone. Wyposażony był w rewolucyjny interfejs dotykowy, który odmienił telefony komórkowe w podobny sposób, w jaki 23 lata wcześniej Macintosh odmienił komputery osobiste. Łącznie sprzedano ponad 500 milionów iPhone’ów. telefony firmy okazały się być absolutnym przełomem.
- W 2010 roku firma wykorzystała sukces iPhone’a, wprowadzając na rynek iPada – tablet oparty na tym samym oprogramowaniu. Apple sprzedało ponad 200 milionów iPadów.
Złoty okres trwa od 2007 roku
Nowe produkty były niesamowitym sukcesem. Steve Jobs uratował upadającą firmę. Począwszy od 2007 roku przychody i zyski Apple zaczęły rosnąć dynamicznie. Firma do teraz przeżywa złoty okres swojej działalności. Pomimo iż Jobs zmarł na raka w 2011 roku, to jego sukcesor Tim Cook kontynuuje wizję założyciela. w tej chwili Apple jest największą firmą świata.
Każdy kto kupił akcje spółki w 1997 roku, a więc w momencie powrotu Steva Jobsa do firmy, do dzisiaj zarobiłby ponad 90 000%. Lepszym wynikiem może pochwalić się jedynie firma Monster, której historia również robi wrażenie.
Sprzedaż Apple w latach
Do zarobienia,
Karol Badowski