2 miesięcy temu
Dania od lat przyciąga uwagę jako przykład skutecznie rozwijającej się gospodarki, która osiąga sukces dzięki innowacyjności, zrównoważonemu rozwojowi i wysokiej jakości życia mieszkańców. Co stoi za jej osiągnięciami, i jakie lekcje Polska może wynieść z duńskiego modelu gospodarczego? W tym artykule przyjrzymy się kluczowym czynnikom sukcesu Danii, analizując jej podejście do polityki fiskalnej, rynku pracy oraz inwestycji w nowoczesne technologie.
Gdy większość Europy Zachodniej od kilku lat znajduje się w stagnacji i nie potrafi zrobi żadnego gospodarczego kroku naprzód, to jest jeden taki zachodni kraj, który zaczyna jako pierwszy nabierać wiatru w żagle.
Mały, ale wariat, czyli… Dania! W pierwszej połowie 2024 roku duńska gospodarka urosła o 2.2%. Poniżej średniego tempa wzrostu w 2023, ale dalej silnie powyżej całej Strefy Euro, gdzie PKB urosło o 0.5% w tym samym czasie. Duńska gospodarka okazała się jedną z bardziej odpornych na zawirowania ostatnich lat. Z czego wynika ta odporność i czy w takim razie Dania, to dobre miejsce do ulokowania części swoich pieniędzy? Dokładnie o tym będzie ten materiał!
Sekret Sukcesu Danii – Lekcja dla Polskiej Gospodarki!
Załóż konto w Walutomacie i skorzystaj z 50% niższej prowizji przez 30 dni na wymianę walut!
Link do otwarcia konta: https://www.walutomat.pl/landing/world/
Każda akcja o wartości choćby 800 dolarów!
Brak prowizji do obrotu 100 tys. euro miesięcznie!
Obniż prowizję za wymianę o 50%!
Fenomen gospodarczy Danii
Dania jest w pewnym sensie gospodarczym fenomenem. Kraj ma zaledwie około 6 milionów obywateli, ale jednocześnie agreguje masę bogactwa. PKB przypadające na mieszkańca jest tu istotnie większe od niemieckiego, francuskiego, czy większości innych państw Europy Zachodniej.
Wyprzedzająca Danię pod tym względem Norwegia jest o wiele prostsza do zrozumienia. W końcu to Norwegowie mają kupę surowców naturalnych jak gaz ziemny czy ropa, którą sprzedają dalej do Europy. Dania nie ma tyle szczęścia.
Realne PKB na Mieszkańca w Krajach OECD (2023)
Wysokie podatki a szczęście obywateli
W przeciwieństwie do różnego rodzaju rajów podatkowych, nie jest to też kraj, który jest domyślnym wyborem dla uciekających od wysokich podatków. Stopa opodatkowania w Danii należy do jednych z najwyższych na świecie, a dochody podatkowe jako odsetek całego PKB przekraczają 45%! Dla porównania, w USA to kilka ponad 25%.
Dochody Podatkowe jako Procent PKB w Krajach OECD (2021)
Pomyślisz, iż obywatelom to przeszkadza? Nie bardzo. Według rankingów duńskie społeczeństwo należy do jednych z najbardziej szczęśliwych na całym świecie, a według badań Instytutu Gallupa, prawie 90% Duńczyków popiera wysokie podatki i nie ma nic przeciwko im płaceniu.
Przypadek Danii mocno przeczy tezom wielu ekonomistów, którzy mówią, iż niższe podatki, to klucz do gospodarczego rozwoju. Od czasu, jak Dania zaczęła intensywnie zwiększać średnie obciążenie podatkowe dla obywateli, to jej gospodarka i tak rozwija się szybciej niż niemiecka, włoska, francuska czy brytyjska.
Naciągane i nieprawdziwe byłoby twierdzenie, iż to rozwój dzięki wysokim podatkom, ale nieprawdziwe będzie również twierdzenie, iż wysokie podatki hamują rozwój gospodarczy. Dania radziła sobie dobrze zanim zaczęła je podnosić i radzi sobie dobrze po tym, jak już je podniosła. Dlaczego?
Obserwuj 
Subskrybuj Siła duńskich marek na rynku globalnym
Dania pomimo niewielkiego rozmiaru wydała na świat masę wielkich globalnych marek, które są szeroko rozpoznawalne. Mamy duńskie Lego, kultową markę zabawek. Mamy Maersk, największego armatora morskiego na świecie. Mamy Carlsberg, jedno z największych przedsiębiorstw piwowarskich. Mamy też Novo Nordisk, globalnego producenta farmaceutyków, którego kapitalizacja na giełdzie jest choćby większa niż jednoroczne PKB całej Danii.
Dzięki temu, pomimo iż Dania nie jest bogata w surowce naturalne, to i tak jest szalenie efektywna, jeżeli chodzi o eksport. Nadwyżka bilansu płatniczego jako procent PKB to prawie 11%.
Saldo Rachunku Bieżącego jako Procent PKB w Wybranych Krajach
Novo Nordisk i sukces farmaceutyczny Danii
To właśnie wspomnianemu już Novo Nordisk i całemu przemysłowi farmaceutycznemu Dania zawdzięcza ostatnią odporność. Był to jeden z głównych czynników wzrostu dla całej gospodarki, który pomógł podnieść produkcję przemysłową i eksport do nowych szczytów.
Gigantyczny wpływ sukcesu Novo Nordisk i ich przełomowego leku Ozempic. Ozempic to lek stosowany głównie w leczeniu cukrzycy typu 2. Działa, pomagając kontrolować poziom cukru we krwi. Dodatkowo jednak spowalnia opróżnianie żołądka, co sprawia, iż człowiek czuje się pełniejszy na dłużej i w efekcie mniej je, co z kolei wspomaga utratę wagi. Dzięki temu jest czasem stosowany także w leczeniu otyłości i zaczął być prawdziwym światowym hitem!
Prawdziwą popularność jako „magiczny lek” na otyłość zyskał jednak dopiero w połowie 2022 roku. Efekt fascynacji Ozempiciem łatwo znaleźć na kursie Novo Nordisk, który od połowy 2022 roku potrafił do połowy 2024 urosnąć choćby 3-krotnie.
Novo Nordisk tak nakręcił gospodarkę, iż jej momentum z 2023 roku poszło za nią dalej na kolejny rok. To świetny dowód na to, jak jeden gigant w gospodarce potrafi pociągnąć za sobą wszystko inne. Tym większa szkoda, iż w polskiej gospodarce brakuje takich gigantów.
Dobrze pokazuje to wykres tzw. growth carryover, gdzie w 2024 roku Dania zdecydowanie wygrywa z każdym innym europejskim krajem. Growth carryover za 2024 rok mówi nam jak urosłaby dana gospodarka w 2024 roku, gdyby jej wzrost przez wszystkie kwartały 2024 był równy 0.
Prognozowany Growth Carryover w Europie na 2024 rok
Już tłumaczę. Wyobraź sobie, iż gospodarka to taki jeden wielki tankowiec, który sobie płynie po oceanie w jakimś tempie. To tempo to właśnie wzrost gospodarczy. Przed sobą widzisz dwie linie mety. Jedna z napisem 2023, a druga z napisem 2024. Płyniesz sobie i płyniesz, a w pewnym momencie, jak tylko miniesz linię z napisem 2023, wyłączasz wszystkie silniki.
Momentum nabrane przez gospodarkę dalej poniesie Cię dalej choćby bez dodatkowego wsparcia. To właśnie pokazuje growth carryover. Dania dostała takiego napędu w swojej gospodarce w 2023 roku, iż choćby gdyby nic nie urosła w 2024, to i tak PKB urosłoby o 1.5%.
Możesz też wyobrazić to sobie na liczbach. Niech będzie, iż wyniki gospodarki za kolejne kwartały 2023 to 10, 20, 30, 40. Łącznie daje to 100. jeżeli wzrost w każdym kolejnym kwartale kolejnego roku będzie wynosił 40, 40, 40, 40, to wzrost kwartalny będzie ciągle wynosił 0%, ale gospodarka całościowo i tak urośnie do 160. Mam nadzieję, iż teraz jest to już trochę jaśniejsze.
Znajdziesz tam więcej wartościowych treści o inwestowani, giełdzie i rynkach.
DNA Rynków – merytorycznie o giełdach i gospodarkach
Growth carryover – napęd gospodarczy Danii
W każdym razie, to dobrze pokazuje, co takiego stało się ostatnio w Danii. Zbudowanie silnych i dużych marek w ważnych światowo sektorach (konsumencki, transportowy, farmaceutyczny) budowało przez lata odporność Danii.
Dziś to właśnie przemysł farmaceutyczny staje się kluczowym dla Danii. Tylko w ciągu ostatnich trzech lat całkowity obrót w nim prawie się podwoił.
W rezultacie przemysł farmaceutyczny odpowiadał za prawie jedną czwartą całkowitego obrotu w sektorze przemysłowym w 2023 roku. Z kolei aż około połowa ubiegłorocznej nadwyżki na rachunku bieżącym wynika również z rozwoju sektora farmaceutycznego.
Wpływ Przemysłu Farmaceutycznego na Wzrost Produkcji Przemysłowej
Przykład Danii idealnie pokazuje, ile znaczy czasem jedna firma dla całej gospodarki, o ile tylko jest to firma globalna. W przypadku innych duńskich towarów eksportowych sytuacja jest już bowiem o wiele gorsza. Od końca 2021 roku handel światowy uległ stagnacji, a wiele innych duńskich firm eksportowych miało problemu również przez silną duńską koronę. Branże spoza przemysłu farmaceutycznego odnotowały spadek produkcji o około 10% od połowy 2022 roku!
Przyszłość duńskiej gospodarki
Wpływ farmaceutyki w 2025 roku nie będzie już tak imponujący, ale z kolei inne sektory powinny zacząć wtedy nadrabiać swój stracony czas. Duński bank centralny będzie tutaj najprawdopodobniej będzie śledził ruchy Europejskiego Banku Centralnego, więc można spodziewać się dalszych cięć stóp procentowych również w Danii.
Przypomnijmy, iż Dania nie należy do Strefy Euro i najprawdopodobniej nigdy do niej należeć nie będzie. Dania jako jedyna wynegocjowała z Unią klauzulę opt-out i nie jest zobowiązana do Strefy Euro przystąpić w żadnym terminie. Nie zmienia to oczywiście faktu, iż duńska korona dalej jest mocno związana z euro, bo w końcu masa jej partnerów handlowych posiada euro.
Obniżki stóp u swoich sąsiadów i jednoczesne obniżki stóp w samej Danii powinny utrzymywać duńską koronę na podobnym do obecnego poziomie, a dodatkowo pobudzać przemysł innych sektorów gospodarki zarówno w samej Danii jak i generować dodatkowy popyt wśród jej partnerów handlowych, np. w Niemczech, które pozostają tym najważniejszym z udziałem ponad 20% w całym duńskim handlu.
Sukces gospodarczy Danii w dużym stopniu opiera się właśnie na posiadaniu kilku naprawdę wielkich globalnych marek, które naprzemiennie napędzały duńską gospodarkę. Dodatkowo sprzyja jej położenie geograficzne. Szeroki dostęp do morza napędza handel i transport oraz czyni z Danii dobry hub przerzutowy, a do tego daleko jej do jakichkolwiek zagrożeń zewnętrznych.
Jeśli planowałbym pracę w jakimś skandynawskim kraju, to myślę, iż Dania byłaby moim pierwszym wyborem, a jeżeli sam jej jeszcze nie zwiedziłeś, to pomimo, iż tamtejsze ceny potrafią zwalić z nóg, to mimo wszystko gorąco polecam chociaż raz się do Kopenhagi wybrać. Będziesz do tego na pewno potrzebować duńskich koron, które są dziś najtańsze od 2020 roku, więc w porównaniu z wycieczka jeszcze 2 lata temu, uda Ci się oszczędzić dobre kilkanaście procent.
Załóż konto w Walutomacie i skorzystaj z 50% niższej prowizji przez 30 dni na wymianę walut!
Link do otwarcia konta: https://www.walutomat.pl/landing/world/
Do zarobienia,
Piotr Cymcyk
