Odejście od węglowodorów oraz węgla powoduje, iż naukowcy starają się opracować czystsze źródła energii, które zapewnią transformację energetyczną światowej gospodarki. Przez ostatnie lata prym wiodły OZE (Odnawialne Źródła Energii). Farmy wiatrowe oraz panele słoneczne miały zapewnić, iż nie będzie potrzeba korzystać z węgla kamiennego, węgla brunatnego czy gazu ziemnego. Problemem z wytwarzaniem tej energii jest to, że nie ma możliwości jego magazynowania. W efekcie OZE produkuje za dużo energii w czasie korzystnych warunków (np. silny wiatr, duże nasłonecznienie). Jest to zatem energia niezapewniająca stabilnej produkcji energii. Innym rozwiązaniem jest energetyka jądrowa, która zapewnia czystą energię ale efektem ubocznym jest produkcja odpadów radioaktywnych. Na razie fuzja termojądrowa jest melodią przyszłości. Innym pomysłem jest zastosowanie wodoru jako czystego paliwa używanego do produkcji energii elektrycznej. W dzisiejszym tekście sprawdzimy czy można inwestować w wodór na giełdach papierów wartościowych. Zapraszamy do lektury!
Jak powstaje wodór?
Szacuje się, iż około 30% masy Słońca to wodór. Ten pierwiastek jest także 3 najczęściej występującym pierwiastkiem na ziemi. Jest to więc jedno z potencjalnych, łatwo dostępnych źródeł energii dla ludzkości. Już w latach 60-tych wykorzystywano wodór jako paliwo do rakiet kosmicznych Apollo. Wcześniej wodór był stosowany jako jeden z gazów służących do wypełniania sterowców. Jednak katastrofa Hindenburga zatrzymała rozwój sterowców. Przypięła też wodorowi metkę gazu niebezpiecznego.
Wodór nie jest dostępny na ziemi w takiej postaci jak gaz ziemny czy ropa naftowa. Nie istnieją duże złoża wodoru, które można „wydobywać” w podobny sposób co gaz ziemny. Wodór, mimo iż jest bardzo rozpowszechniony we wszechświecie, to należy go wytworzyć, ponieważ bardzo łatwo reaguje z innymi pierwiastkami. Do najpopularniejszych metod uzyskania wodoru należą:
- Reforming z gazu ziemnego,
- Elektroliza wody.
Obecnie jednak wodór jest najczęściej wytwarzany dzięki tak zwanego reformingu gazu ziemnego. Uzyskany pierwiastek to tak zwany „szary wodór”. Reforming gazu ziemnego nie jest jednak „eko”. W tym procesie wytwarzane są gazy cieplarniane.
Jak wygląda proces reformingu?
Para wodna jest rozgrzewana do temperatury wynoszącej 750 – 950 stopni Celsjusza. W efekcie powstaje gaz syntezowy. Wydajność reformingu parowego wynosi około 75%. Jednocześnie warto zauważyć, że do wyprodukowania 1 kilograma wodoru emituje się od 9-12 kg dwutlenku węgla. dzięki reformingu parowego pozyskiwane są gazy syntezowe, które służą do produkcji metanolu, amoniaku i wodoru. Gaz syntezowy to mieszanka tlenku węgla, wodoru i dwutlenku węgla. Ta metoda produkcji jest stosowana w przedsiębiorstwach petrochemicznych, spożywczych, azotowych oraz metalurgicznych.
Drugą metodą jest elektroliza wody. Jest to bardziej „zielony” sposób uzyskiwania wodoru. Jednak ze względu na koszty i problemy ze skalowaniem produkcji nie jest to tak popularna metoda jak reforming gazu. Obecnie około 4% uzyskiwanego wodoru pochodzi z elektrolizy wody. Z tego zaledwie 25% produkcji odbywa się przy wykorzystaniu Odnawialnych Źródeł Energii. Elektroliza wody to proces, który polega na przerwania wiązań między wodorem i tlenem. Elektroliza tworzy gazowy tlen i wodór. Ogólna wydajność procesu elektrolizy jest szacowana na około 50-60%. Aby wyprodukować 1 kg wodoru potrzeba około 9 litrów wody oraz 50 kWh energii elektrycznej.
Mniej popularną metodą jest piroliza metanu. Powstaje wtedy wodór zwany „turkusowym”. Jest to jednak metoda w początkowej fazie rozwoju. Technologia nie jest więc na razie skalowalna.
Magazynowanie wodoru
Wodór jest często wymieniany jako jeden ze sposobów na magazynowanie energii, która mogłaby być wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej w okresach jej niedoboru na rynku. Wodór można przechowywać w stanie ciekłym lub gazowym. Przechowywanie wodoru w stanie ciekłym jest problematyczne z powodu konieczności utrzymywaniu wodoru w temperaturze -253 stopni Celsjusza. Jednak jest to proces kosztowny. Proces skroplenia wodoru wymaga zużycia od 30-40% energii jaka jest magazynowana w tym paliwie.
Magazynowanie wodoru w stanie gazowym wymaga przetrzymywania paliwa w specjalnych, szczelnych zbiornikach. Gaz jest sprężany do 350 barów. Sprężanie gazu konsumuje około 15%-20% energii magazynowanej w paliwie.
Zastosowanie wodoru
Samochody wodorowe
Samochody napędzane paliwem wodorowym są jednym z konkurentów dla samochodów zasilanych bateriami BEV (tj. typowe elektryki). Pojazdy zasilane wodorem mają z reguły większy zasięg oraz dobrze radzą sobie w niskich temperaturach. w tej chwili samochody z napędem wodorowym działają na zasadzie ogniw paliwowych. Ogniwa wytwarzają energię elektryczną w wyniku reakcji elektrochemicznej wodoru i tlenu. W jej wyniku powstaje czysta woda. Z tego powodu czasami ten proces nazywa się odwróconą elektrolizą. „Odpadem” w procesie pracy silnika jest powietrze oraz woda. Jest to więc pojazd „ekologiczny”. Co więcej, ładowanie takiego samochodu zajmuje około 5 minut. Na pewno wadą transportu „wodorowego” jest znacznie mniejsza liczba dostępnych punktów ładowania. Powoduje to, iż znacznie łatwiej jest tankować samochody z silnikiem spalinowym i „elektryki” niż samochody „wodorowe”.
W Polsce już dwa miasta testują autobusy z napędem wodorowym. Są to Konin oraz Lublin. Dostawcą autobusów jest Solaris Bus & Coach.
Magazyny energii
W energetyce wodór może zostać wykorzystany jako przystępne cenowo magazyny energii. Wodór przechowywany w stanie gazowym lub ciekłym może stanowić „rezerwę” na wypadek niedoborów energii. Wodór zgromadzony w zbiornikach można przekształcić w energię elektryczną. Proces jest możliwy w wyniku połączenia wodoru z tlenem przy użyciu technologii ogniw paliwowych.
Wodór jest w tej chwili stosowany do produkcji amoniaku. Amoniak jest z kolei potrzebny do produkcji nawozów. Oprócz tego wodór jest wykorzystywany do produkcji polimerów, materiałów wybuchowych oraz utwardzaczy spożywczych.
Jak inwestować w wodór?
Jeśli zastanawiacie się jak inwestować w wodór to, musicie wiedzieć, iż nie jest to tak proste jak pozyskanie ekspozycji na rynku węglowodorów. w tej chwili istnieją dwa sposoby na zainwestowanie środków w wodór:
- Nabycie ETF-a z ekspozycją na ten rynek,
- Kupienie akcji.
ETF z ekspozycją na wodór
Najpopularniejszym ETF-em dającym ekspozycję na rynek wodorowy jest L&G Hydrogen Economy UCITS ETF. Wspomniany fundusz posiada około 500 mln€ aktywów pod zarządzaniem. Ten ETF ma opłatę za zarządzaniem na poziomie 0,49%. Benchmarkiem dla ETF-u jest Solactive Hydrogen Economy Index NTR. Indeks daje ekspozycje na światowe spółki ekspozycję na “hydrogen economy”. Spółki wchodzące w skład ETF-a są zaangażowane w różnych obszarach „wodorowej gospodarki”.
Najważniejszymi komponentami indeksu są:
- Bloom Energy,
- Cummins,
- Air Products & Chemicals,
- Linde,
- Kyocera,
- Nel,
- Nippon Sanso,
- Air Liquide,
- Plug Power,
- Hyundai.
W ETF-ie dominują spółki amerykańskie (ponad 32%), japońskie (13%) i koreańskie (10%). Istnieje także silna reprezentacja z państw europejskich: Zjednoczone Królestwo (8%), Francja (6%), Irlandia (5%), Niemcy (5%), Norwegia (5%), Dania (4%).
Drugim ETF-em jest VanEck Hydrogen Economy UCITS. Benchmarkiem dla ETF-u jest MVIS Global Hydrogen Economy Index. Sam ETF pozostało młody, ponieważ został założony 26 marca. Na razie posiada nieco ponad 100 mln$ aktywów pod zarządzaniem. Opłata za zarządzanie wynosi 0,55% rocznie. 10 największych pozycji w indeksie na ponad 80% udziałów w ETF-ie. 5 największych pozycji to:
- NEL,
- Air Products & Chemicals,
- Linde,
- Air Liquide,
- Bloom Energy.
Akcje spółek wodorowych na giełdzie
Istnieje możliwość inwestowania w wodór za pośrednictwem spółek, które posiadają ekspozycję na ten rynek. Przyjrzymy się tym, które są istotnymi komponentami obu ETF-ów.
NEL
Firma została założona w 1927 roku. Jest to norweska firma działająca na rynku wodorowym. Jej działalność skupia się na całym „wodorowym” łańcuchu. NEL zajmuje się produkcją, magazynowaniem oraz dystrybuowaniem wodoru jako źródła „czystej” energii. Rozwiązania spółki pokrywają cały “value chain” od wytwarzania wodoru do stacji wodorowych dla komercyjnych pojazdów. Działalność spółki jest podzielona na dwa segmenty: NelHydrogen Fueling oraz Nel Hydrogen Electrolyser. Pierwszy segment zajmuje się produkcją stacji ładowania dla samochodów typu FCEV (Fuel Cell Electric Vehicle). Stacje mają zapewnić taką samą szybkość ładowania i zasięg jak standardowe stacje benzynowe. Z kolei segment Nel Hydrogen Electrolyser zajmuje się produkcją wyposażenia służącego do elektrolizy wody. Firma jest notowana na giełdzie w Oslo.
Mln NOK | 2019 | 2020 | 2021 |
Przychody | 519,05 | 578,33 | 753,10 |
Zysk operacyjny | -255,56 | -322,77 | -582,53 |
Marża operacyjna | -49,23% | -55,81% | -77,35% |
Zysk netto | -269,71 | 1 261,88 | -1 666,85 |
Źródło: opracowanie własne
Wykres akcji spółki NEL, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.
Air Products & Chemicals
Jest to firma z branży chemicznej. Air Products & Chemicals zajmuje się wytwarzaniem gazów (atmosferycznych, specjalistycznych) oraz narzędzi służących do tego samego celu. Swoje usługi firma świadczy w Ameryce Północnej i Południowej. Azji Południowo-Wschodniej. Europie, na Bliskim Wschodzie, Indiach. Z gazów atmosferycznych firma produkuje: tlen, argon, hel, wodór, dwutlenek węgla, tlenek węgla. Produkty spółki są wykorzystywane w wielu branżach. Klientami spółki są np. Przedsiębiorstwa z branż: chemicznej, petrochemicznej, przemysłowej, energetycznej, medycznej, spożywczej czy metalurgicznej. Wśród narzędzi spółka sprzedaje urządzenia zajmujące się „separacją” gazów z otoczenia, oczyszczaniem gazu czy skraplaniem gazu.
Mln USD | 2019 FY | 2020 FY | 2021 FY | 2022 FY |
Przychody | 8 918,9 | 8 856,3 | 10 323,0 | 12 698,6 |
Zysk operacyjny | 2 169,8 | 2 237,6 | 2 267,8 | 2 412,5 |
Marża operacyjna | +24,33% | +25,27% | +21,97% | +19,00% |
Zysk netto | 1 760,0 | 1 886,7 | 2 099,1 | 2 256,1 |
Źródło: opracowanie własne
Wykres akcji spółki Air Products & Chemicals, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.
Linde plc
Firma została założona w 1879 roku. Działalność spółki koncentruje się w sektorze gazu przemysłowego i sektora wyrobów przemysłowych. Firma jest obecna ze swoimi produktami a rynku Ameryki Północnej i Południowej, Europy, Bliskiego Wschodu czy Azji Pacyficznej. Firma oferuje sprzedaż tlenu, argonu, rzadkich gazów, acetylenu czy azotu. Linde konstruuje i sprzedaje szyte na miarę urządzenia służąc m.in. separacją gazów czy syntezowaniem gazów. Klientami spółki są przedsiębiorstwa spożywcze, chemiczne, petrochemiczne, oczyszczalnie czy spółki energetyczne. Oprócz tego z usług Linde korzystają firmy z rynku lotniczego, producenci stali czy pozostałe przedsiębiorstwa z branż przemysłowych.
Mln USD | 2019 | 2020 | 2021 |
Przychody | 28 228 | 27 243 | 30 793 |
Zysk operacyjny | 3 268 | 3 889 | 5 283 |
Marża operacyjna | +11,58% | +14,28% | +17,16% |
Zysk netto | 2 285 | 2 501 | 3 826 |
Źródło: opracowanie własne
Wykres akcji spółki Linde Plc, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.
Air Liquide
Firma została założona w 1902 roku. w tej chwili centrala mieści się w Paryżu. Spółka świadczy usługi dla przedsiębiorstw przemysłowych i z sektora opieki zdrowotnej na całym świecie. Air Liquide ma wiele segmentów działalności. W segmencie Gas & Services firma wytwarza oraz sprzedaje tlen, azot, argon, wodór czy tlenek węgla. Odbiorcami są przedsiębiorstwa z branży metalurgicznej, chemicznej, rafineryjnej, energetycznej. Oprócz tego firma dostarcza swoje produkty do branży medycznej. Ten rodzaj produktów wymaga wytwarzania bardzo czystego gazu, który ma zastosowanie medyczne w szpitalach i innych placówkach specjalistycznej opieki zdrowotnej. Air Liquide pomaga także w projektowaniu i rozwijaniu instalacji dla sektora przemysłowego oraz odnawialnych źródeł energii. W segmencie Global Markets & Technologies rozwijana jest m.in. technologia zawiązana z rozwojem pojazdów zasilanych wodorem. Oprócz tego firma zajmuje się skraplaniem gazów, co ma również zastosowanie w segmencie petrochemicznym.
Mln EUR | 2019 | 2020 | 2021 |
Przychody | 21 920 | 20 485 | 23 334 |
Zysk operacyjny | 3 794 | 3 790 | 4 160 |
Marża operacyjna | +17,31% | +18,50% | +17,83% |
Zysk netto | 2 242 | 2 435 | 2 572 |
Źródło: opracowanie własne
Wykres akcji spółki Air Liquide, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.
Bloom Energy
Firma została założona w 2001 roku jako Ion America Corp. W 2006 roku zmieniła nazwę na Bloom Energy Corporation. Siedziba spółki mieści się w San Jose w stanie Kalifornia. Firma zajmuje się projektowaniem, produkcją i sprzedażą systemów ogniw paliwowych do wytwarzania energii. Oprócz tego spółka oferuje Bloom Energy Server, który przetwarza paliwo (np. gaz ziemny, wodór, biogaz itp.) na energię elektryczną. Z usług spółki korzystają zakłady opieki medycznej, banki, centra danych, firmy biotechnologiczne czy banki.
Mln USD | 2019 | 2020 | 2021 |
Przychody | 785,2 | 794,2 | 972,2 |
Zysk operacyjny | -232,8 | -80,8 | -114,5 |
Marża operacyjna | -29,64% | -10,17% | -11,78% |
Zysk netto | -306,9 | -157,6 | -164,4 |
Źródło: opracowanie własne
Wykres akcji spółki Bloom Energy, interwał W1. Źródło: xStation 5, XTB.
Brokerzy Forex oferujący ETF i akcje
Jak inwestować w wodór? Oczywiście najprostszą opcją jest zakup wspomnianych akcji, ale dla osób, które chcą dobrze zdywersyfikować i zbilansować swój portfel lepszym wyborem będzie inwestowanie w całe ETF-y. Coraz większa liczba brokerów forexowych posiada całkiem bogatą ofertę akcyjną, ETF oraz CFD na akcje. Dla przykładu na XTB znajdziemy na dzień dzisiejszy ponad 300 ETF-ów, a Saxo Bank prawie 3000.
* oferta PLUS500 CY
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. Od 72% do 89% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty twoich pieniędzy.
Podsumowanie
Z pewnością inwestowanie w wodór, może wydawać się ekscytującym pomysłem. Teoretycznie jeżeli transformacja energetyczna przebiegnie w kierunku większego zużycia wodoru, wiele w tej chwili notowanych przedsiębiorstw znacznie zwiększy swoją wartość. Warto jednak zaznaczyć, iż technologia wodorowa to wciąż melodia przyszłości. Nie wiadomo, czy za 20-30 lat wodór będzie głównym „surowcem energetycznym”. Z tego powodu przed inwestycją w ten sektor należy rozważyć, czy nie ma innych sektorów, które oferują podobny potencjał wzrostu przy znacznie mniejszym ryzyku.