3 godzin temu
Przebiałkowanie u drobiu to stan, w którym ilość białka dostarczanego w paszy przewyższa zapotrzebowanie organizmu ptaka. Kury, podobnie jak inne zwierzęta gospodarskie, potrzebują białka do budowy mięśni, produkcji jaj oraz prawidłowego rozwoju piór. Problem pojawia się wtedy, gdy podaż białka jest zbyt duża w stosunku do energii i pozostałych składników odżywczych. Organizm nie może efektywnie wykorzystać nadmiaru, przez co w jelitach i nerkach gromadzą się produkty jego przemiany.
U kur prowadzi to nie tylko do strat ekonomicznych związanych z nieefektywnym żywieniem, ale również do realnych problemów zdrowotnych, które mogą gwałtownie obniżyć wyniki produkcyjne stada.
Objawy widoczne w zachowaniu stada
Jednym z pierwszych sygnałów jest zmiana w zachowaniu kur. Ptaki stają się mniej ruchliwe i częściej odpoczywają, mimo braku innych stresorów środowiskowych. Mogą też wykazywać mniejszą chęć do żerowania na zielonce lub dodatkowych źródłach energii.
Obserwuje się również wzrost spożycia wody. Nadmiar białka wymusza intensywniejszą pracę nerek, a to z kolei sprawia, iż ptaki czują większe pragnienie. U hodowcy objawia się to częstszym napełnianiem poideł i zwiększoną wilgotnością w ściółce.
Zmiany w wyglądzie odchodów
Nadmiar białka w diecie prowadzi do wyraźnych zmian w konsystencji i wyglądzie odchodów. Stają się one rzadsze, a ich barwa często przechodzi w odcienie zielonkawe lub żółtawe. Dodatkowo można zauważyć większą ilość białych, kredowych nalotów, będących efektem zwiększonego wydalania kwasu moczowego.
Taki stan ściółki sprzyja powstawaniu amoniaku, który negatywnie oddziałuje na układ oddechowy kur, a także pogarsza warunki bytowe w kurniku.
Problemy z upierzeniem i kondycją fizyczną zwierząt
Przebiałkowanie może powodować trudności w prawidłowym rozwoju upierzenia. Pióra stają się matowe, łamliwe i wolniej odrastają po naturalnym pierzeniu. U ptaków rosnących zauważa się czasem zaburzenia w proporcjach ciała: nogi i skrzydła rozwijają się szybciej niż reszta organizmu, co prowadzi do nieharmonijnej budowy.
Nadmierna ilość białka może także zwiększać ryzyko deformacji szkieletowych, zwłaszcza u brojlerów, które rosną w bardzo szybkim tempie.
Spadek nieśności i pogorszenie jakości jaj
Kury nioski reagują na nadmiar białka spadkiem produkcji jaj. Zamiast przeznaczać energię na wytwarzanie skorupki i białka jaja, organizm skupia się na wydalaniu nadmiaru azotu. W efekcie liczba jaj spada, a te, które się pojawiają, mogą mieć cieńszą skorupkę i nieregularny kształt.
Niektóre badania wykazują, iż nadmiar białka może zwiększać kruchość skorupy, co bezpośrednio przekłada się na straty podczas transportu i sprzedaży.
Zaburzenia metaboliczne i obciążenie narządów
Jednym z poważniejszych następstw przebiałkowania są zmiany metaboliczne. Wysokie stężenie azotu w organizmie prowadzi do przeciążenia wątroby i nerek. Z czasem mogą pojawiać się objawy podostrej lub przewlekłej niewydolności tych narządów.
Kury dotknięte tym problemem często mają spowolniony przyrost masy ciała mimo dobrej dostępności paszy. U niektórych obserwuje się również większą podatność na infekcje, ponieważ organizm zużywa energię na neutralizację toksycznych produktów przemiany białek, zamiast na wzmacnianie odporności.
Zmiany w środowisku kurnika jako sygnał ostrzegawczy
Przebiałkowanie nie dotyczy tylko samego ptaka, ale odciska piętno na całym systemie produkcyjnym. Jednym z najbardziej oczywistych sygnałów jest wyraźny wzrost poziomu amoniaku w powietrzu. Hodowca może zauważyć intensywniejszy zapach w kurniku, który drażni oczy i drogi oddechowe.
Podwyższony poziom amoniaku wpływa na dobrostan zwierząt, obniża wydajność i zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego.
Różnice między kurami młodymi, a dorosłymi
U kurcząt i młodych niosek objawy przebiałkowania pojawiają się szybciej, ponieważ ich metabolizm jest bardziej intensywny. Zaburzenia wzrostu, biegunki i nadmierne pragnienie są wyraźniejsze.
Dorosłe nioski reagują przede wszystkim spadkiem produkcji jaj oraz pogorszeniem kondycji fizycznej. W obu grupach problem może prowadzić do strat ekonomicznych, dlatego precyzyjne bilansowanie dawki pokarmowej ma ogromne znaczenie.
Jak rozpoznać problem na wczesnym etapie?
Aby nie dopuścić do długotrwałych skutków, hodowca powinien regularnie monitorować kilka aspektów. Warto obserwować odchody, zwracać uwagę na spożycie wody oraz analizować wyniki produkcyjne. W praktyce często pierwszym sygnałem jest właśnie większa wilgotność ściółki i intensywniejszy zapach amoniaku.
Dodatkowym narzędziem mogą być okresowe analizy paszy w laboratorium, które pozwolą zweryfikować, czy podawany pokarm odpowiada faktycznym potrzebom danej grupy wiekowej i produkcyjnej.
Znaczenie bilansowania dawki pokarmowej
Objawy przebiałkowania pokazują, jak ważne jest zachowanie równowagi między białkiem, energią, witaminami i minerałami. choćby najlepszej jakości surowiec nie przyniesie korzyści, jeżeli nie będzie prawidłowo zbilansowany. Hodowca powinien dostosowywać skład paszy do wieku, rasy i celu produkcyjnego kur.
W praktyce oznacza to konieczność korzystania z receptur tworzonych na podstawie norm żywieniowych oraz dostosowywania dawek w zależności od wyników uzyskiwanych w stadzie. Regularna obserwacja i szybka reakcja na pierwsze oznaki zaburzeń to podstawowy element skutecznej profilaktyki.
