Kalkulacja uprawy kukurydzy. W 2025 roku ciężko o opłacalność

Zdjęcie: kalkulacja uprawy kukurydzy

Kalkulacja uprawy kukurydzy pokazuje, iż o opłacalność w tym sezonie bardzo trudno. Niskie ceny skupu i wysokie koszty produkcji stawiają plantatorów w niełatwej pozycji. Dodatkowo kapryśna, jesienna aura i przymrozki wpływają na podwyższoną wilgotność ziarna podczas zbioru. Czy kukurydza w ogóle się opłaca?

Kukurydza na topie

Kukurydza jest rośliną cenioną przez polskich rolników – uprawianą zarówno na dobrych, jak i słabych stanowiskach. Wysokie plony, łatwość zbytu i zadowalające ceny w ostatnich latach sprawiły, iż stała się drugą, po pszenicy, najważniejszą rośliną uprawną w Polsce. Niestety ten sezon, podobnie jak zeszłoroczny, dla sporej części rolników przyniesie niemiłą niespodziankę i “dokładkę” do interesu.

Ceny mokrego ziarna kukurydzy

Ceny skupu mokrego ziarna kukurydzy o wilgotności 30% wahały się w drugiej połowie października w przedziale 360–450 złotych netto za tonę. W przypadku ziarna o wyższej wilgotności można spodziewać się potrąceń w wysokości 10–15 złotych za każdy tonoprocent. Za ziarno o niższej wilgotności niż 30% firmy dopłacają natomiast kilka złotych (zazwyczaj 5–6) za tonoprocent.

Warto w tym miejscu dodać, iż podmioty skupujące stosują bonusy – do ceny za wilgotność ziarna zazwyczaj do poziomu 24%, tj. za surowiec o wilgotności 21% i 24%, uzyskamy już taką samą cenę. Dodajmy też, iż za suche ziarno kukurydzy w drugiej połowie października można było otrzymać od 630 do 780 złotych netto.

Kalkulacja uprawy kukurydzy – założenia

Kalkulacja została przedstawiona w dwóch wariantach plonowania 9 i 12,5 t/ha. Na potrzeby kalkulacji przyjęto ceny: 360 i 420 oraz 480 złotych netto oraz uwzględniono 7-procentową stawkę podatku VAT przysługującą rolnikom ryczałtowym. Koszty oraz przychód ze sprzedaży ziarna są przedstawione w kwotach brutto. Gdyby liczyć wszystko w cenach netto (dla VAT-owców), to wyniki i wnioski wyjdą bardzo podobne.

W kalkulacji nie uwzględniono dopłat bezpośrednich ani zwrotu podatku akcyzowego, a także kosztów dzierżaw. Pominięto również wydatki związane z ubezpieczeniami, podatkami, składkami KRUS, czynszami dzierżawnymi oraz odsetkami od kredytów. Po stronie dochodowej nie uwzględniono dopłat bezpośrednich ani zwrotu podatku akcyzowego.

Przede wszystkim chciałem dokładnie ująć koszty i przychody bezpośrednie, które łatwo oszacować i są zbliżone u plantatorów. Nie każdy decyduje się na pełne ubezpieczenie upraw, a w przypadku dzierżaw stawki czynszów i warunki to kwestia bardzo zróżnicowana i dyskusyjna.

Brak stabilności i opłacalności może przynieść spadek areału uprawy kukurydzy w przyszłym sezonie. fot. M.Piśny

Norma wysiewu – czy można zaoszczędzić?

Rolnicy często decydują się na ograniczenie normy wysiewu. Taką opcję warto rozważyć szczególnie na najsłabszych stanowiskach. W przypadku suszy rośliny w niższej obsadzie wzrastają zdecydowanie lepiej od tych wysianych w klasycznej normie około 80 tys. nasion na hektar. Obsada na poziomie 60–65 tys. nasion może przynieść równie pozytywne efekty.

Na potrzeby kalkulacji przyjęliśmy dwa założenia w kwestii siewu. Plantacje prowadzone mniej intensywnie, która zostały obsiane tańszymi nasionami – to koszt z zaprawami 700 zł/ ha. Drugi wariant poprowadzono bardziej intensywnie i wysiano droższe nasiona – koszt 950 zł/ha.

Odmiany kukurydzy. Jak wybrać wśród setek kreacji? [PRZEWODNIK]

Skuteczne odchwaszczenie

Kukurydza jest rośliną o dużych wymaganiach termicznych, pokarmowych i wodnych. Ze względu na chłodny kwiecień i maj mieliśmy problemy z przedłużającymi się, nierównomiernymi wschodami. W takich warunkach wzrost kukurydzy był utrudniony, a duża presja chwastów potrafiła zagłuszyć plantację. Tym samym na potrzeby kalkulacji przyjęliśmy sprawdzone rozwiązanie z herbicydem Maister Power 42,5 OD – w maksymalnej dawce na hektar wyniósł 260 zł/ha.

Zoptymalizowane nawożenie

Wielu rolników poszukuje oszczędności w nawożeniu. Taktyka bywa zasadna na stanowiskach wysoko zasobnychi w składniki pokarmowe. Ponadto składniki jak potas czy fosfor przemieszczają się wolno w glebie i niewykorzystane przez roślinę przedplonową mogą być z powodzeniem “skonsumowane” przez kukurydzę. Rozsądne ograniczenie i optymalizacja nawożenia nie zawsze są równoznaczne ze spadkiem plonów. Przy aplikacji nawozów ich dawki należy jednak korygować w oparciu o wspomniane zasobności i analizy glebowe.

Dla przykładu ograniczenie dawek nawozów NPK w przedstawionej kalkulacji umożliwiło ograniczenie kosztów nawożenia z 2166 zł do 1422 zł. Ograniczono dawki mocznika – z 300 na 200 kg, Korn-Kali – z 400 na 200 kg oraz Polidapu – z 160 na 100 kg. Ponadto w obu wariantach przyjęto dwukrotne nawożenie dolistnie w fazie 4 i 8 liści z zastosowaniem 10 kg mocznika i siarczanu magnezu oraz nawozu mikroelementowego.

Dobór odmian to jeden z istotnych czynników, który może wpłynąć na ostateczny zysk w uprawie kukurydzy. fot. M.Piśny

Praca maszyn i usługi

W zależności od plonu koszty pracy maszyn oraz logistyki zebranego ziarna oszacowano na 1860–1965 zł/ha. Ich dokładne i rzetelne obliczenie to bardzo indywidualna i często dyskusyjna kwestia. Część rolników uwzględnia jedynie koszty paliwa oraz bieżącego utrzymania maszyn, pomijając przy tym ich amortyzację. Inni rolnicy kalkulują natomiast swoje koszty na podstawie cen usług – choćby jeżeli posiadają pełen park. Starałem się więc wypośrodkować przedstawione koszty między cenami usług a tym, jak liczy się pracę własnym sprzętem.

Przymrozki – duża wilgotność ziarna i mniejszy plon

W trakcie wegetacji kukurydza nadrabiała wiosenne “zaległości” m.in. dzięki dużym opadom. Niestety, suma efektywnych temperatur nie pozwoliła tej o średniej i długiej liczbie FAO na osiągnięcie dojrzałości przed nadejściem niespodziewanych przymrozków. Przemrożenie liści, a choćby łodyg zakończyło wzrost roślin, a tym samym transport asymilatów do ziarniaków i wzrost ich masy, zaburzając proces dosychania.

Przymrozki dla roślin, które osiągnęły stadium czarnej plamki, nie mają negatywnego wpływu na wilgotność i plonowanie. Poza przymrozkami duża wilgotność powietrza, zachmurzenie i niskie temperatury mają negatywny wpływ na dosychanie, czego efektem będzie wysoka wilgotność.

Kalkulacja uprawy kukurydzy – czy zarobimy, a może dołożymy?

Przy cenie na poziomie 360 zł netto (385,20 zł brutto) za ziarno o wilgotności 30% nie jesteśmy w stanie “wyjść na zero”, zbierając 12,5 tony czy choćby 14 ton. Ceny oscylujące w okolicach 420 zł netto (449,40 zł brutto) za ziarno o wilgotności 30% pozwalają na wygenerowanie symbolicznej nadwyżki w kwocie 200–300 zł przy zebraniu 12,5 ton ziarna w intensywnej agrotechnice.

Dopiero ceny zbliżone do poziomu 500 zł netto za tonę pozwoliłyby na zysk. Choć i tutaj będą to kwoty liczone raczej w setkach złotych na hektar. W przedstawionych kalkulacjach przy cenie 480 zł netto (513,60 złotych brutto) za ziarno o wilgotności 30% zarobimy odpowiednio 313,40 i 1012,00 złotych.

W tym roku wyjściowe ceny kukurydzy są nieznacznie niższe od zeszłorocznych, ale ceny finalne w skupach – po uwzględnieniu potrąceń za wilgotność – będą prawdopodobnie sporo niższe.