KE przedstawia podział pieniędzy z instrumentu SAFE. Polska dostanie jedną trzecią puli

Komisarz UE ds. obrony Andrius Kubilius przedstawił podczas konferencji prasowej z komisarz ds. technologii Henną Virkkunen w Strasburgu wstępny podział pożyczek dla 19 państw w ramach instrumentu SAFE. Jedna trzecia puli przypadnie Polsce.

Polska ma być największym beneficjentem Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy (SAFE), z kwotą 43,7 mld euro, co stanowi niemal jedną trzecią całej dostępnej puli. Nasz kraj otrzyma 2,6 razy więcej niż Rumunia, druga na liście, której przyznano 16,7 mld euro. Pierwszą piątkę uzupełniają Francja i Węgry (po 16,2 mld euro) oraz Włochy (14,9 mld euro).

Komisarz ds. obrony pochwalił „równomierne geograficzne rozłożenie” pożyczek w ramach programu, podkreślając, iż „nie tylko kraje wschodniej flanki są zainteresowane SAFE”.

Andrius Kubilius wyjaśnił, iż wstępne przydziały ustalono „sprawiedliwego systemu”, opartego na średniej z minimalnych i maksymalnych ofert złożonych przez stolice. Łącznie kwoty te dają 150 mld euro, czyli całość przewidzianą w ramach programu SAFE.

Komisja ogłosiła teraz wstępny podział, aby państwa członkowskie miały czas przygotować szczegółowe plany wykorzystania środków – termin ich złożenia upływa 30 listopada.

W planach 13 z 19 państw wspólnym elementem jest wsparcie dla Ukrainy. – Program obejmuje również możliwość wspólnych zamówień, realizowanych na rzecz Ukrainy – powiedział Kubilius.

W lipcu chęć skorzystania z pożyczek zadeklarowało 18 państw. Polska złożyła wniosek na największą sumę – 45 mld euro. Wśród głównych oferentów miały się znaleźć także Francja i Włochy. Jak wcześniej pisaliśmy, maksymalne kwoty zgłoszonych ofert przekroczyły znacząco dostępne 150 mld euro.

„Wielki Wybuch”

Latem Komisja Europejska starała się skłonić także inne państwa do udziału w programie. Kubilius mówił wówczas w rozmowie z EURACTIV, iż spodziewa się co najmniej 20 uczestników, określając to jako „bardzo ostrożną prognozę”.

Irlandia i Dania wahały się co do udziału, ale ostatecznie tylko Dania – sprawująca w tej chwili prezydencję w Radzie UE – wyraziła zainteresowanie. Otrzymała ona najmniejszy przydział – 46 mln euro.

Komisarz określił szybkie uruchomienie programu SAFE mianem „wielkiego wybuchu”, podkreślając, iż Europa nie ma czasu w typowy, powolny proces legislacyjny i wielomiesięczne debaty. Było to wyraźny przytyk pod adresem Parlamentu Europejskiego, który pozwał KE zastosowanie trybu nadzwyczajnego do ominięcia PE i przyspieszenia prac nad SAFE.

Po upływie terminu Komisja oceni szczegółowe plany wydatkowania pożyczek i przedstawi je Radzie UE, która podejmie decyzje większością kwalifikowaną.

– Celem jest podpisanie umów pożyczkowych i operacyjnych z państwami członkowskimi w pierwszym kwartale przyszłego roku, a wypłaty ruszą natychmiast – poinformował Kubilius. Szefowa KE Ursula von der Leyen zapowiedziała wcześniej, iż pierwsze wypłaty w ramach SAFE mogą nastąpić już w grudniu tego roku.