Kolejowa perła Gdańska pod ochroną – dworzec Oliwa otrzymuje status zabytku

5 godzin temu

Dziewiętnastowieczny dworzec kolejowy w gdańskiej dzielnicy Oliwa został oficjalnie wpisany do rejestru zabytków. Ta decyzja Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (PWKZ) zabezpiecza przyszłość jednego z najlepiej zachowanych historycznych obiektów infrastruktury kolejowej na Pomorzu, który od ponad 150 lat służy pasażerom podróżującym linią łączącą Gdańsk ze Szczecinem.

Decyzja o nadaniu statusu zabytku nie była przypadkowa. Dariusz Chmielewski – PWKZ, w swoim uzasadnieniu podkreślił wyjątkowy stopień zachowania oryginalnych, historycznych elementów całego kompleksu dworcowego.

Ochroną objęto kompleksowo cały obszar funkcjonalny stacji, w tym główny budynek dworca, historyczny fragment peronu dalekobieżnego wraz z infrastrukturą towarzyszącą, tunel podziemny z wyjściami na perony kolei dalekobieżnej oraz podmiejskiej (SKM).

W skład chronionego zespołu wchodzą również charakterystyczne elementy infrastruktury kolejowej: zabytkowa nastawnia, budynek dawnego warsztatu stacyjnego, magazyn kolejowy, budynek toalet, a także plac przydworcowy wraz z cennym starodrzewem.

Ponad 150 lat kolejowej historii Pomorza

Powstanie dworca w Oliwie ściśle wiąże się z rozwojem kolei na Pomorzu w drugiej połowie XIX w. Obiekt zbudowano w latach 1869-1870 wraz z uruchomieniem linii Kolei Pomorza Tylnego (Hinterpommersche Eisebahn), realizowanej przez Towarzystwo Kolei Berlińsko-Szczecińskiej. Ta strategiczna inwestycja połączyła Gdańsk z miastami Pomorza Środkowego i Zachodniego: Słupskiem, Lęborkiem, Wejherowem, Redą oraz Sopotem.

Co szczególnie istotne dla rozwoju aglomeracji gdańskiej, linia ta była pierwszym połączeniem kolejowym łączącym Gdańsk z Wrzeszczem oraz sąsiadującymi miejscowościami – Sopotem i Oliwą. Jednotorowa początkowo trasa została poprowadzona równolegle do historycznej Szosy Gdańskiej (obecnie Alei Grunwaldzkiej), a sam dworzec wzniesiono w miejscu przebiegu dawnej drogi polnej.


Zachowane dziedzictwo pomimo upływu lat…

Mimo upływu ponad 150 lat i nieuniknionych modernizacji zespół dworcowy zachował swój oryginalny układ przestrzenny i architektoniczny charakter. Konserwator zabytków w swojej ocenie wskazał, iż najważniejsze zmiany, takie jak otynkowanie budynku dworca, usunięcie niektórych detali architektonicznych czy częściowa wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, nie umniejszają wartości historycznej obiektu.

Autentyzm historycznej substancji zespołu dworca kolejowego w Gdańsku-Oliwie oraz poszczególnych obiektów wchodzących jego skład jest wysoki – podkreślił w swojej decyzji Dariusz Chmielewski.

Jednocześnie zaznaczył, iż wpis do rejestru zabytków nie wyklucza możliwości remontowania, modernizacji lub adaptacji zabytku, pod warunkiem poszanowania jego wartości i historycznej substancji.

„W interesie społecznym jest zachowanie tych dzieł, które w największym stopniu dokumentują przeszłość”

Decyzja o wpisie zespołu dworcowego Oliwa do rejestru zabytków nie pozostało prawomocna. Właściciel nieruchomości – Polskie Koleje Państwowe (PKP) – mają możliwość odwołania się od tej decyzji do ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

W interesie społecznym jest zachowanie tych dzieł, które w największym stopniu dokumentują przeszłość, świadczą o tożsamości regionu, ilustrują przemiany polityczne, społeczne lub gospodarcze, reprezentują określone zjawiska artystyczne i kształtują wspólną przestrzeń kulturową – podkreślił PWKZ.

Zespół dworcowy w Oliwie stanowi doskonały przykład obiektu, gdzie wartości historyczne, artystyczne i naukowe zachowały się w stopniu uzasadniającym najwyższą formę ochrony konserwatorskiej – wpis do rejestru zabytków, co zapewni jego przetrwanie dla przyszłych pokoleń pasażerów i miłośników kolejnictwa.

Autor: Damian Malesza
Fot. Piotr Wittman / www.gdansk.pl

Sprawdź również:

Gdańsk: Wpis do rejestru zabytków szansą dla kolejowej wieży ciśnień w Letnicy
Drugie życie dla kolejowych zabytków – darowizny PLK SA wspierają rekonstrukcje i edukację
Idź do oryginalnego materiału